Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्याख्यानयन् श्रोतृणामवबोधार्थ तदर्थ प्रकाशयन् विचक्षणोऽपि 'नखलु' नैव 'अनुकम्पक' प्राणिदयालुर्भवति, चाणक्यादिनीतीनां हि यथाक्रममनेकविधच्छलपरस्परमित्रविरोधवश्चनकूटयुद्धप्रयोगादिव्युत्पादकलेन प्रभूतभूतसङ्घातपातनहेतुतया तद्व्याख्यानस्य व्याख्यातुनिष्करुणताभिद्योतकखात् अतोऽनुकम्पावान् सुदृष्टिस्ताः कथश्चिदपि न व्याचक्षीतेति गाथार्थः ॥ ७१॥
तह जोइसत्थकंडाइ विजुयं मणुयतुरयहत्थीणं । तहा हेमजुत्तिमिसुकलमक्खायंतो हणे जीवे ॥७२॥ व्याख्या-तथेति राजनीतिन्यायेन तिथिनक्षत्रग्रहादिबलाबलप्रतिपादकं प्राणिनामतीन्द्रियशुभाशुभादिव्यञ्जकं शास्त्रं ज्योतिष, देशकालाद्यपेक्षया धान्यादिपण्यानां समर्घमहार्यतादिव्युत्पादको ग्रन्थोऽर्थकाण्डम् , आदिशब्दाच्चूडामण्यादिपरिग्रहस्ततोद्वन्द्वगर्भो बहुव्रीहिः, रोगचिकित्साप्रकाशकं शास्त्रं वैद्यक, केषां तत् ? इत्याह-'मनुजतुरगहस्तिनां' मानवाश्वकरिणां, चरकसुश्रुतवाग्भट शालिहोत्रादिकं, 'तथेति' समुच्चये, मूलादियोगेन सुवर्णादिसिद्धिप्रयोजक हेमयुक्तिधोतुवादशास्त्रमित्यर्थः, शस्त्राभ्यासप्रदर्शकम् इषुकला धनुर्वेद इत्यर्थः, एतानि शास्त्राणि 'अक्खायंतो'त्ति व्याचक्षाणः 'हन्यात्' विध्वंसयेत् , तादृशोपदेशेन साक्षात् श्रोत्प्रयोजकतया व्याख्यातुरेव वस्तुतः कर्तृवात् हन्यात् इत्युक्तम् , अन्तर्भूतन्यर्थोवाहनिस्तेन घातयेदित्यर्थः, 'जीवान्' जन्तून् , तथाहि ज्योतिषस्य शुभलग्नादिपूर्व विवाहसङ्ग्रामाधनेकमहासावद्ययोगप्रवर्तकतया, अर्थकाण्डस्य चासङ्ख्यजीवसंसक्तिप्रध्वंसविधायिधान्य| स्नेहादिभूरिपण्यसङ्ग्रहविधापकतया, वैद्यकस्य भूयिष्टसाधारणप्रत्येकवनस्पत्युत्पाटनमधुपिशितमदिरादिप्रयोजकतया, हेमयुक्तेश्च कन्दमूलादिसमूलोन्मूलनवहिप्रज्वालनादिप्रदर्शकतया, इषुकलायाश्च साक्षादेव शरीरिहिंसनोपायोपदेशकतया तव्याख्यानस्य
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020532 |
| Book Title | Panchlingi Prakaranam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jineshwarsuri |
| Publisher | Pitambar Panna Shreshthi |
| Publication Year | 1919 |
| Total Pages | 389 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 20 MB |