________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आयाचन
152
आयाचित
रज्जं पापुणिरसामि, जा. अट्ठ. 1.252; -चिं उ. पु., ए. व. - बलिकम्म करिस्सामीति आयाचिं, जा. अट्ठ. 1.252; घ. मांगता है, याचना करता है, अनुरोध करता है, विनती करता है - ति वर्त.. प्र. पु., ए. व. - तासं इत्थीनं वच्चमग्गं परसावमग्गं आदिस्स वण्णम्पि भणति अवण्णम्पि भणति याचतिपि आयाचतिपि पुच्छतिपि पटिपुच्छतिपि, पारा. 188; आयाचति नाम कदा ते माता पसीदिस्सति, पारा. 190; - न्ति ब. व. - नेव मिगा न पसू नोपि गावो, आयाचन्ति अत्तवधाय केचि, जा. अट्ठ, 7.56; - न्तो पु., वर्त. कृ., प्र. वि., ए. व. - अहम्पि तादिसो होमी ति एवं आयाचन्तो पिहेन्तो पत्थेन्तो यं अस्थि, अ. नि. अट्ठ. 2.59; - न्ता प्र. वि., ब. व. - आवुसोति आयाचन्ता भणन्ति, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(2).68; - मानो पु., वर्त. कृ., आत्मने.. प्र. वि., ए. व. - भिक्ख एवं सम्मा आयाचमानो आयाचेय्य, अ. नि. 1(1).107; - माना स्त्री., वर्त. कृ., प्र. वि., ए. व. - भिक्खुनी एवं सम्मा आयाचमाना आयाचेय्य, अ. नि. 1(1).107; - चि अद्य., प्र. पु., ए. व. - अत्तनो संविभागतं भत्तेनायाचि खत्तियो, म. वं. 10.34; भत्तेनायाचीति अत्तनो भत्तेन संविभागतं कुमारि आयाचि, म. व. टी. 246; - चिं उ. पु., ए. व. - पब्बज्ज अहमायाचिं, थेरगा. 6243; अहमायाचिन्ति, "सुनीत, पब्बजितुं सक्खिस्ससी ति सत्थारा ओकासे कते अहं पब्बज्जं अयाचिं, थेरगा. अट्ठ. 2.192; - चुं अद्य., प्र. पु.. ब. क. - आयाचुं मम हत्थिनागं, चरिया. 373, 379; - चितुं निमि. कृ. - न खो, गहपति, अरहति अरियसावको आयुकामो आयुं आयाचितुं अ. नि. 2(1).44;- चित्वा/त्वान पू. का. कृ. - मातरं पितरं चाहं आयाचित्वा विनायकं अप. 2.213; आयाचित्वान सम्बुद्धं, वन्दित्वान च ।
सब्बतं पामोज्जं जनयित्वान, सकं भवनुपागमि अप. 1.150. आयाचन नपुं., आ +vयाच से व्यु., क्रि. ना. [बौ. सं.
आयाचन], अनुरोध, याचना, विनती, प्रण, प्रणिधान, प्रार्थना - नं द्वि. वि., ए. व. - देवताय आयाचनं, ध. प. अट्ठ. 1.382; ... आयाचनं करि जा. अट्ठ 5.469; - नेन तृ. वि., ए. व. - सो अहं इमिना आयाचनेन रज्जरस पटिलद्धत्ता इदानि यजिस्सामि, जा. अट्ट, 1.253; - तो प. वि., ए. व. - आयाचनतो मुच्चिस्सामी ति, जा. अट्ठ. 1.170; - ने सप्त. वि., ए. व. - साधूति आयाचने निपातो, पारा. अट्ठ. 2.227; स. उ. प. के रूप में देवता०, ब्रह्मा के अन्त. द्रष्ट; स. पू. प. के रूप में, - त्थ पु., तत्पु. स. [आयाचनार्थ], आयाचन, प्रार्थना अथवा अनुरोध का अर्थ - नत्थं द्वि. वि., ए. व. - तेनेव चेत्थ आयाचनत्थं
सन्धाय चरेम से तिपि पाठं विकप्पेन्ति, सु. नि. अट्ठ. 1.363B - त्थे सप्त. वि., ए. व. - आयाचनत्थे निपातो. सु. नि. अट्ठ. 2.125; - बलिकम्म नपुं.. तत्पु. स., प्रसन्न करने हेतु देवताओं को बलि या भोजन देने का कर्म -- म्मं द्वि. वि., ए. व. - इदं सत्था ... देवतानं आयाचनबलिकम्म आरब्भ कथेसि, जा. अट्ठ. 1.170; - मोचन नपुं.. दिए हुए वचन अथवा किए गए संकल्पों की पूर्णता - देवताय आयाचनामोचनत्थं... आरोचेत्वा, जा. अट्ठ. 5.469; -- हेतु अ., क्रि. वि., याचना अथवा विनती करने के लिए - अपि नु तस्स पुरिसरस अव्हायनहेतु वा आयाचनहेतु वा पत्थनहेतु वा अभिनन्दनहेतु वा अचिरवतिया नदिया पारिमं तीर
ओरिमं तीरं आगच्छेय्या ति, दी. नि. 1.221. आयाचनवग्ग पु.. अ. नि. तथा स. नि. के वर्गों का शीर्षक,
अ. नि. 1(1).107-109; स. नि. 2(1).184-186. आयाचनसुत्त नपुं., अ. नि. तथा स. नि. के दो सुत्तों का
शीर्षक, अ. नि. 1(2).190; स. नि. 1(1).162-164. आयाचना स्त्री., [आयाचना], प्रार्थना, याचना, विनती, विनम्र आवाहन, अनुरोध, संकल्प, प्रण – य तृ. वि., ए. व. - तत्थ एकच्चेहि “बलिकम्मेन आयाचनाय मङ्गलकिरियाया ति वृत्ते सब्बम्पि तं विधि कत्वा पटिबाहित नासक्खिंसु, ध, प. अट्ठ. 2.250; - ना द्वि. वि., ब. व. - थेरो उढहित्वा चत्तारो पटिक्खेपा चतस्सो च आयाचनाति अट्ठ वरे याचि, अ. नि. अट्ठ. 1.224.. आयाचित त्रि., आ + Vयाच का भू. क. कृ. [आयाचित].
प्रार्थित, संकल्पित, निवेदित, वह, जिसे मांगा गया हो, वह, जिसके विषय में प्रार्थना या अनुरोध किया गया हो, निमन्त्रित, प्रतिज्ञात, प्रार्थित - तो पु., प्र. वि., ए. व. - सामो, कुमारो सक्केन देवानमिन्देन आयाचितो पारिकाय तापसिया कुच्छि ओक्कन्तो, मि. प. 133; - तं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - अम्हेहि अटविदेवताय आयाचितं अत्थि, ध. प. अट्ठ. 1.383; - ता पु., प्र. वि., ब. व. - सब्बेसं तथागतानं धम्मता एसा, यं ब्रह्मना आयाचिता धम्म देसेन्ति, मि. प. 219; - धम्मदेसना त्रि., ब. स., वह, जिससे धर्मोपदेश के लिए याचना की गई हो - नो पु., प्र. वि., ए. व. - सहम्पतिब ना आयाचितधम्मदेसनो बुद्धचक्खुना लोकं वोलोकेत्वा, ध, प. अट्ट, 1.51; - नं पु., द्वि. वि., ए. व. --- आयाचितधम्मदेसनं किर तं भिक्खु, विसुद्धि. 1. 313; आयाचिता धम्मदेसना एतेनाति आयाचितधम्मदेसनो, तं आयाचितधम्मदेसनं विसुद्धि, महाटी. 364; - भत्तजातक नपुं., 19वें जातक का शीर्षक, जा. अट्ठ. 1.170-171.
For Private and Personal Use Only