SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 121
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir आनण्य/आणण्य 94 आनन अग्गफलसमाधिना, उदा. अट्ठ. 149; आनेज समाधिन्ति अनेजं अचलं कायवाचाविष्फन्दविरहितं चतुत्थज्झानसमाधि, पारा. अट्ठ. 2.92: - समापत्ति स्त्री., अविचल-भाव या चित्त स्थिरता की प्राप्ति, चार अरूप ध्यानों के अविचल कुशल चित्तों की प्राप्ति - ना तृ. वि., ए. व. - आयस्मन्तं यसोज सत्था पक्कोसित्वा आनेजसमापत्तिना पटिसन्थारमकासि. थेरगा. अट्ठ. 1.389; - समापत्तिसंयोजन नपुं., अरूप ध्यानों में चार कुशल चेतनाओं की प्राप्ति - नेन त. वि., ए. व. - विसंयुत्तोति आनेजसमापत्तिसंयोजनेन विसंसट्टो, म. नि. अट्ठ. (उप.प.) 3.34; - जाधिमुत्त त्रि., चित्त की। स्थिरता की प्राप्ति-हेतु पूरी तरह से लगा हुआ - त्तो पु. प्र. वि., ए. व. - विज्जति यं इधेकच्चो पुरिसपुग्गलो आनेजाधिमुत्तो अस्स, म. नि. 3.39-40; - स्स पु., ष. वि., ए. व. - आनेजाधिमुत्तस्साति किलेससिञ्चनविरहितासु हेट्ठिमासु छसु समापत्तीसु अधिमुत्तस्स तन्निन्नस्स तग्गरुनो तप्पडमारस्स, म. नि. अट्ठ. (उप.प.) 3.35; - जाभिसङ्खार पु., स्थिर अवस्था का संग्रह, अरूप ध्यान-भावना द्वारा चार प्रकार की कुशल चेतनाओं का संग्रह - रो प्र. वि., ए. व. - तयो सङ्घारा - पुञाभिसतारो, अपुञाभिसङ्घारो, आनेजाभिसतारो, दी. नि. 3.174; आनेज निच्चलं सन्तं विपाकभूतं अरूपमेव अभिसङ्घारोतीति आनेजाभिसवारो, दी. नि. अट्ट. 3.164; - रेन तृ. वि., ए. व. - अपुञाभिसङ्घारो पुआभिसङ्घारेन च आनेजाभिलारेन च सुओ, पटि. म. 353; - जूपग त्रि., आनेञ्ज की अवस्था के समीप पहुंचा हुआ- गं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - ठानमेतं विज्जति यं तंसंवत्तनिक विज्ञआणं अस्स आने उजू पग, म. नि. 3.46; आने जू पगन्ति कुसलानेञ्जसभावूपगतं अस्स, तादिसमेव भवेय्याति अत्थो, म. नि. अट्ठ. (उप.प.) 3.41. आनण्य/आणण्य नपुं॰, भाव. [आनृण्य], ऋण से मुक्ति की अवस्था, कर्ज से छुटकारे की हालत - ण्यं प्र. वि., ए. व. - क्वचि न भवति आनण्यं सद्द. 3.625; सेय्यथापि, महाराज, यथा आणण्यं यथा आरोग्यं यथा बन्धनामोक्खं, दी. नि. 1.65; “सेय्यथापि, महाराज आणण्यन्ति एत्थ भगवा पहीनकामच्छन्दनीवरणं आणण्यसदिसं. सेसानि ओरोग्यादिसदिसानि कत्वा दस्सेति, दी. नि. अट्ट, 1.174; - स्स ष. वि., ए. व. - तस्स चतुरोघतिण्णस्स पिहयन्ति इणायिका विय आणण्यस्साति अरहत्तनिकूटेन देसनं निद्वापेसि, सु. नि. अट्ट. 2.229; - निदान त्रि., ऋणमुक्ति के कारण उत्पन्न अथवा उदित - नं नपुं., द्वि. वि., ए. व. - ततो निदानन्ति आणन्यनिदानं. दी. नि. अट्ठ. 1.172; - परिभोग पु., तत्पु. स. [आनृण्यपरिभोग], ऋणमुक्ति की अवस्था का उपभोग - गो प्र. वि., ए. व. - सो इणपरिभोगस्स पच्चनीकत्ता आणण्यपरिभोगो वा होति, दायज्जपरिभोगेयेव वा सङ्गहं गच्छति, विसुद्धि. 1.41; एवं इणपरिभोगयुत्तो लोकतो निस्सरितुं न लभतीति तप्पटिपक्खत्ता सीलवतो पच्चवेक्खितपरिभोगो आणण्यपरिभोगोति आह, विसुद्धि. महाटी. 1.69. आनत त्रि., आ +/नम का भू. क. कृ. [आनत], शा. अ., थोड़ा सा झुका हुआ, ला. अ., विनम्र, विनत - अथद्धतानतीसाकोति सखिलसम्मोदभावसङ्घाताय अथद्धताय अनतईसो थोकनतईसोति अत्थो, जा. अट्ठ. 7.143. आनन नपुं.. [आनन], मुख, चेहरा - वदनं तु मुखं तुण्ड वत्तं लपनमाननं अभि. प. 260; वत्तं पज्जाननाचारे, धअङ्गे सुखुमे कणो, अभि. प. 1047; वदनं लपनं तुण्ड मुखमरसञ्च आननं, सद्द. 2.386; - ने सप्त. वि., ए. व. - आनने नं गहेत्वान, मण्डले परिवत्तये, जा. अट्ठ. 2.81; तं अस्सं आनने गहेत्वा अस्समण्डले परिवत्तेय्य, जा. अट्ठ. 2.81; स. उ. प. के रूप में, पमुदिता.- त्रि., ब. स. [प्रमुदितानन], प्रसन्न मुख वाला - नो पु., प्र. वि., ए. व. - मेत्तचित्तो कारुणिको, सदापमुदिताननो, अप. 2.158; पटिसंफुलिता. - त्रि., प्रीति से प्रफुल्लित अथवा खिले हुए मुख वाला- नं पु., द्वि. वि., ए. व. - गुणोघायतनीभूतं. पीति सम्फुल्लिताननं, अप. 2.125; रविदित्तिहरा. - त्रि., ब. स. [रविदीप्तिहरानन], सूर्य की चमक को भी फीका कर देने वाले तेजस्वी मुख वाला - नं पु., द्वि. वि., ए. व. - सिरीनिलयसङ्कासं, रविदित्तिहराननं, अप. 2.126; विकता. - त्रि., ब. स. [विकृतानन], विकृत मुख वाला - ना स्त्री., प्र. वि., ए. व. - ततो जराभिभूता सा, विवण्णा विकतानना, अप. 2.217; विमला. - त्रि., ब. स. [विमलानन], निर्मल मुख वाला - नो पु., प्र. वि., ए. व. - वीरो कमलपत्तक्खो, ससङ्कविमलाननो, अप. 2.111; सोण्णा . - त्रि., ब. स. [सुवर्णानन], सोने के समान चमकदार मुख वाला - नो पु., प्र. वि., ए. व. - सोण्णाननो जिनवरो, समणीव सिलच्चयो, अप. 2.160. For Private and Personal Use Only
SR No.020529
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2009
Total Pages402
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size10 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy