________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अज्जुपगच्छति
पु०, प्र. वि., ए. व. - परिचारकसोळसानं ब्राह्मणानं अज्झिट्टो पुट्ठो पञ्हें व्याकासि सु. नि. (पृ.) 246; अडिट्टो न विकम्पेय्य स राजवसतिं वसे जा. अड. 7.187 महिन्दत्पेरेन अज्झिट्ठो .. धम्मासने निसीदि पारा. अ. 70 तुल. अज्झसित.
अज्झुपगच्छति वर्त, प्र. पु. ए. व., अधि-उप + गम् [ अभ्युपगच्छति] अनुमोदन देता है, सहमति प्रदान करता है, किसी निष्कर्ष पर पहुंचता है च्छे विधि. प्र. पु. ए. द. [ अभ्युपगच्छेत्] अनुमोदन दें, सहमति प्रदान करें. किसी निष्कर्ष पर पहुंचे अच्युपगच्छे घातं, यो विञायेव सत्थुनो वचनं थेरीगा 476; अज्युपगच्छेति सम्पटिच्छेय्य थेरीगा. अट्ठ. 309; - पागमि अद्य., प्र. पु. ए. व. - धनुं कण्डं निक्खिप्प, संयमं अज्जुपागम जा. अ. 2.331 - पागमुं प्र. पु. ब. व.. सब्बे पञ्जलिका हुत्वा इसीनं अज्झुपागमुन्ति, जा. अट्ठ. 5.315; गतो भू. क. कृ. पु.. प्र. वि. ए. व. वेवण्णियं हि अज्युपगतोति पब्बजितेन अभिष्टं पच्यवेक्खित अ. नि. 3(2). 72: पब्बजितो पि भण्डुकासाववत्थवसनो परपिण्डमज्जुपगतो... आयं धम्मं कुसलं. मि. ए. 228.
-
-
-
www.kobatirth.org
-
अज्झुपगमन नपुं., [ अभ्युपगमन ] स्वीकरण, सहमति, अनुमोदन, उपगमन या तिणवत्थारकरस कम्मस्स किरिया करणं उपगमनं अज्जुपगमनं अधिवासना अप्पटिक्कोसना चूळव. 220.
अज्जुपावेक्खि अधि + अव उप + √विस अय., प्र. पु.. ए. व., आसन पर बैठा सुमुखो अज्जुपावेक्खि
-
धतरट्ठस्सनन्तरा, जा. अट्ठ. 5.373.
अज्युपेक्खकता स्त्री, अज्जुपेक्खक का भाव. [अध्युपेक्षकता ]. मध्यस्थता, तटस्थता, चित्तसमता, निरपेक्षता - ततो परं पन कत्तब्बाभावतो अज्युपेक्खकतासङ्घातेन मज्झत्ताकारेन पटिपज्जितब्ब, ध. स. अट्ठ. 240. अज्नुपेक्खति अधि + उप इक्ख का वर्त. प्र. पु. ए. व. [बौ. सं. अध्युपेक्षति] उपेक्षा करता है, निरपेक्ष दृष्टि से देखता है, तटस्थभाव से अनुचिन्तन करता है, सहता है कालेन काल अज्युपेक्खति अ. नि. 1 (1) 290, अज्युपेक्खति कालेन, सो योगी कालकोविदो, महानि, 385 - सि वर्त., म.पु. ए. व. अम्हे दब्बेन मल्लपुतेन विहेठियमाने अज्जुपेक्खसि चूळव. 180 क्खथ वर्त, म. पु. ब. व. भन्ते, तुम्हे राजगेहे भुञ्जमाना... लोकं विनासेन्ते कस्मा अज्झुपेक्खथ, जा. अट्ठ. 5.217; - क्खेय्य विधि., प्र. पु०,
-
-
71
अज्येति
ए.व. समाहितचित्तमज्ञाय, अज्युपेक्खेय्य तावदे महानि, 385; - क्खेय्याम विधि, उ. पु. ब. व. - यंनूनं मयं चतुत्थे मिगजाते अज्युपेक्खेय्यामाति. म. नि. 1.213: विख अद्य. प्र. पु. ए. व. पिये पुते लताय बन्धित्वा तेन ब्राह्मणेन लताय अनुमज्जीयन्ते दिवा अज्जुपेक्खि. मि. प. 256 - क्खिंसु अद्य., प्र. पु. ब. व. - यंनूनं मयं चतुत्थे मिगजाते अज्जुपेक्खेय्यामा ति अज्युपेक्खिसु म.नि. 1.213: क्खिस्सथ भवि. म. पु. ब. द. अस्थि नाम, आनन्द, थेर भिक्खु विहेसियमानं अज्जुपेक्खिरसथ अ. नि. 2 (1).181; - क्खिय पू. का. कृ. - उक्कासितञ्च खिपित, अज्जुपेक्खिय सुब्बता बु. वं. 291 क्खितब्बो सं. कृ. पु. प्र. वि. ए. व. अस्थि भिक्खदे पुग्गलो अज्जुपेक्खितब्बो न सेवितब्बो न भजितब्बो न पयिरुपासितब्बो, अ० नि० 1 (1). 149 क्खिता क्रि. ना. प्र. वि. ए. व. यस्मिं समये, भिक्खवे, भिक्खु तथासमाहितं चित्तं साधुकं अज्जुपेक्खिता होति, स. नि. 3 (1). 86.
-
अज्झपेक्खन नपुं., अधि + उप + √इक्ख से व्यु., क्रि. ना. [ अध्युपेक्षण] निष्पक्षता, निरपेक्षता, तटस्थता, समभाव चित्तचेतसिकानं अज्युपेक्खनवरोन समप्पक्त्तानं आजानेय्यानं अज्जुपेक्खनसारथि विय दट्ठब्बा, ध. स. अट्ठ 178. अज्झपेक्खना स्त्री. निरपेक्षता, उपेक्षा, मध्यस्थता, तटस्थता - या उपेक्खा उपेक्खना अच्युपेखना मज्झत्तता चित्तस्स उपेक्खासम्बोजा अयं दुष्यति उपेक्खासम्बोडारे विभ
-
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private and Personal Use Only
—
260.
अज्जुपेत त्रि. अज्नुपेति का भू. क. कृ. [ अभ्युपेत]. पूर्णतया युक्त, पूर्णतया अन्वित तो पु०, प्र. वि., ए. व. - सुचिरं अवनिपालो सञ्ञमं अज्झुपेतो, दा. वं. 4.5. अज्जुपेति वर्त. प्र. पु. ए. व. (अधि-उप + √इ) [ अभ्युप + इ) समीप में जाता है, किसी स्थान में विश्राम के लिए पहुंचता है, आशय या मनोभाव को ग्रहण करता है पेय्य विधि. प्र. पु. ए. व. समीप में जाए किसी स्थान में विश्राम के लिये पहुंचे, आशय या मनोभाव को ग्रहण करे - तमेव आसयं अज्जुपेय्य, दी. नि. 3.16 - सि अद्य, प्र. पु. ए. व. सो वरं वरं मिगसट्टे वघित्वा मुदुमंसानि मुदुमंसानि भक्खयित्वा तमेवं आसयं अज्जुपेसि, दी. नि. 3. 17; - स्सं अद्य., उ. पु. ए. व. - अहञ्च नं मालिनी अच्युपेस्सं जा. अट्ठ. 4.398.
अज्झेति' अधि + √इ. वर्त, प्र. पु. अध्ययन करता है, स्वाध्याय करता है.
ए. व.. पढ़ता है, व्याकरणं अज्झेति