________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अज्झावसथे
70
अज्झिट्ठ
व.- तं किं मञ्जसि, महाराज, फीतं कुरु अज्झावससीति, अदान., अदोस., अनेक., अमोह., अलोभ., अहित.. आकास., म. नि.2.268; - सामि उ. पु., ए. व. - एवं भो रखपाल, उपादिन्नक., उलार, एक., एवं., कल्याण., जान., गाम.. फीतं कुरु अज्झावसामी ति, म. नि. 2.268; - न्तो वर्त. दान., नान., निस्सरण., नेक्खम्म., पणीत., पर., पविवेक., कृ., पु.. प्र. वि., ए. व. - यदि, भन्ते नागसेन, गिही पुग्गल., पुरिस., मह., यथा., विसम., वेनेय्य., हित., हीन.
ओदातवसनो कामभोगी पुत्तदारसम्बाधसयनं अज्झावसन्तो के अन्त. द्रष्ट; - गहण नपुं.. [अध्याशयग्रहण], मनोदशाओं ... आराधको होति. मि. प. 228; - सता तृ. वि., ए. व. - का ग्रहण, दूसरे के मन के विचारों को पकड़ना या समझना नयिदं सुकर अगारं अज्झावसता ... ब्रह्मचरियं चरितुं, म. - अथेको सकुणो सब्बेसं अज्झासयग्गहणत्थं तिक्खत्तुं सावेसि. नि. 2.255; - सन्तेहि तृ. वि., ब. व. - सक्का गेहं जा. अट्ठ. 2.291; - पूरण नपुं.. अपने अभिप्राय की पूर्णता अज्झावसन्तेहेव पुञानि कातुंध. प. अट्ठ. 1.5; - सतं ष. - पुण्णपत्तन्ति तव अज्झासयपूरणं पुण्णपत्तं ददामीति, जा. वि.. ए. व. - यञ्च गिहीनं अगारं अज्झावसतं ... पधानं, अट्ठ. 7.291; - फल नपुं.. अपने अभिप्राय के अनुरूप फल अ. नि. 1(1).65; - सेय्याम विधि.. उ. पु.. ब. व. - तम्पि - सोळसवस्सेहि कतवायामस्स समिद्धं अज्झासयफलंदस्सेतु मयं, भो रखपाल, अभिविजिय अज्झावसेय्यामाति, म. नि. एवमाह, जा. अट्ठ. 6.19; - सम्पन्न त्रि., उत्तम मनोवृत्ति 2.268; - सि अद्य., प्र. पु., ए. व. - सा वयप्पत्ता पतिकुलं से सम्पन्न व्यक्ति, उदार अभिप्राय वाला - न्नं नपुं.. द्वि. गन्त्वा अगारं ... अज्झावसि, जा. अट्ठ. 1.150; - सिंसु वि., ए. व. - एक अज्झासयसम्पन्न उपट्ठाककुलं दिस्वा, अद्य.. प्र. पु.. ब. व. - ततो पट्ठाय यावजीवं समग्गा ध. प. अट्ठ. 2.54; - यानुरूप त्रि., 1. अपने मानसिक सम्मोदमाना फीतं धरणिं अज्झावसिंसूति, जा. अट्ठ. 5.303; अभिप्रायों के अनुरूप, स्वकीय मानसिक वृत्तियों के अनुकूल -सिस्सति भवि., प्र. पु., ए. व. - कूटागारवरूपेतं, ब्यम्हं - पं नपुं., वि. वि., ए. व. - अथायस्मा संकिच्चो तस्स अज्झावसिस्सति, अप. 1.92; - सित्वा पू. का. कृ.- तं यूपं अज्झासयानुरूपं कम्मट्ठानं आचिक्खि, पे. व. अट्ठ. 52; उस्सापेत्वा अज्झावसित्वा ... अगारस्मा अनगारियं सब्बेन वित्तं पटिपादये तुवन्ति ... भोगेन तुम्ह अज्झासयानुरूपं पब्बजिस्सति, दी. नि. 3.56.
पे. व. अट्ठ, 94; 2. किसी की इच्छा के अनुसार - अत्तनो अज्झावसथे सप्त. वि., प्रतिरू. निपा., घर में, आवास के अज्झासयानुरूपं दुतियगाथाय वुत्ताय सुलसा ठानुप्पत्तिकारणं अन्दर, निवास में - अनापत्ति अज्झारामे वा अज्झावसथे वा पटिलभित्वा, जा. अट्ठ. 3.387; यथामतिं ते ति इदानि तव उग्गहेत्वा वा उग्गहापेत्वा वा निक्खिपति, पारा. 358. अज्झासयानुरूपं करोमाति वदति, जा. अट्ठ. 7.198; - अज्झावुट्ठ/अज्झावुत्थ त्रि., अज्झावसति का भू. क. कृ.. यानुसन्धि पु., श्रोताओं के मानसिक अभिप्राय के अनुरूप [अध्युषित], किसी के द्वारा अधिग्रहण किया हुआ या आबाद भगवान् बुद्ध द्वारा दिये गये उपदेश को ध्यान में रखकर किया हुआ - टुं नपुं. द्वि. वि., ए. व. - अज्झावुटुं सुत्तों में उपदेशों का क्रम-विन्यास, सुत्तों की तीन अनज्झावुटुं वा आचिक्खितब्बचूळव. 353; - पासाद पु.. अनुसन्धियों में से एक - तयो हि सुत्तस्स अनुसन्धीआबाद किया हुआ महल - दो प्र. वि., ए. व. - भद्दजि, पुच्छानुसन्धि, अज्झासयानुसन्धि, यथानुसन्धीति, दी. नि. तया महापनादराजकाले अज्झावुत्थपासादो, जा. अट्ठ. अट्ठ. 1.104; परेसं अज्झासयं विदित्वा भगवता वृत्तसुत्तवसेन 2.276; - घर नपुं.. आबाद किया हुआ घर - रं प्र. वि.. अज्झासयानुसन्धि वेदितब्बो, जा. अट्ठ. 1.105. ए. व. - सकघरं नाम पुब्बञातिघरम्पि अत्तना सामिभावेन अज्झासयं सप्त. वि., प्रतिरू. निपा., मानसिक अभिप्राय के अज्झावुत्थघरम्पि, पे. व. अट्ठ. 21.
सम्बन्ध में, मानसिक अभिप्राय को दृष्टि में रखकर - सो अज्झासय पु.. अधि + आ + Vसी से व्यु. [अध्याशय], शा. भगवा विगतकथङ्कथो परियोसितसङ्कप्पो अज्झासयं अ. विश्राम करने का स्थल, किसी वस्तु को रखने का आदिब्रह्मचरियं.... दी. नि. 2.165. आश्रय स्थल या पात्र, आसन, ला. अ. मानसिक अभिप्राय, अज्झाहार पु.. [अध्याहार], आपूर्ति, संभरण अविद्यमान श्रोताओं की मनोदशा - यं द्वि. वि., ए. व.- भगवा तेसं वस्तु को कहीं अन्यत्र से लाकर रख देना - अत्रापि अज्झासयं ओलोकेत्वा .... जा. अट्ठ. 1.96; - तो प. वि., उष्पन्नन्ति अज्झाहारवसेन ततोति.... सद्द. 3.727. ए. व. - द्वीहाकारेहि होति अज्झासयतो वा विसयाधिमत्ततो अज्झिट्ट त्रि., अज्झेसति का भू. क. कृ. [अध्येष्ट], इच्छित, वा, ध. स. अट्ठ. 365; स. उ. प. के रूप में अत्तज्झा.. निवेदित, प्रार्थित, आमन्त्रित, धर्मदेशना-हेतु अभ्यर्थित -हो
For Private and Personal Use Only