________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अमच्च
521
अमज्ज
उपदहाब्बोति अमङभावो उपमेतब्बो, अ. नि. अट्ठ. 3.61; - यथा राजा, अमच्चपरिवारितो, थेरगा. 1244; - पुत्त पु.. भूत त्रि., निराशा से मुक्त हो चुका, पश्चात्ताप से रहित हो [अमात्यपुत्र], मन्त्री का पुत्र - त्तो प्र. वि., ए. व. - एको चुका - तो पु.. प्र. वि., ए. व. - विसारदो उपसङ्कमति किर अमच्चपुत्तो गामियेहि परिवारितो गाममज्झे ठत्वा कम्म अमभूतो, अ. नि. 2(1).35; अमडुभूतोति न नित्तेजभूतो, अ. करोति, स. नि. अट्ठ. 2.117; - बल नपुं.. [अमात्यबल], नि. अट्ठ. 3.20; - ते द्वि. वि., ब. व. - अभीते अमभूते मन्त्री का बल - लं प्र. वि., ए. व. - अमच्चबलञ्च दीघाव योनके दिस्वा .... मि. प. 18.
ततियं वुच्चते बलं, जा. अट्ट. 5.116; - मण्डल नपुं.. अमच्च पु., [अमात्य], शा. अ. सुख और दुख में सदा साथ [अमात्यमण्डल], मन्त्रिमण्डल, मन्त्रियों का समूह - लं रहने वाला, ला. अ. राजा का सहचर या अनुयायी, राजा द्वि. वि., ए. व. - अमच्चमण्डलं रज्ज, फीतं अन्तेपुरं मम, का मन्त्री, राजा के साथ रहने वाला - च्चो प्र. वि., ए. व. चरिया. 405. - तस्सेको अमच्चो अन्तेपुरे... अपरभागे पाकटो जातो. जा. अमच्चुधेय्य नपुं.. मच्चुधेय्य का निषे. [अमृत्युधेय], वह, जो अट्ठ. 1.254; पे. व. अट्ठ. 82; - च्चा ब. व. - सुखदुक्खेसु मृत्यु का क्षेत्र नहीं है, अमर्त्यता का क्षेत्र, निर्वाण, मृत्यु की अमा सह भवाति अमच्चा, सहायसदिसा उपट्ठाका, इतिवु. पकड़ के बाहर वाला - व्यं' प्र. वि., ए. व. - अमच्चुट अट्ठ. 219; अमच्चा जातिसङ्घा च, ये चस्स अनुजीविनो, अ.. रोग्यं नव लोकुत्तरधम्मा, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(2). नि. 1(1).178; ब्राह्मणगहपतिका नेगमजानपदा... अमच्चा164; - य्यं द्वि. वि., ए. व. - अमच्चुधेय्यं पुच्छन्ति, ये पारिसज्जा राजानो भोगिया कुमारा, दी. नि. 3.133; चूळव. जना पारगामिनो, स. नि. 1(1).145; अमच्चुधेय्यन्ति मच्चुनो 245; पे. व. अट्ठ. 24; अ. नि. 1(1).1783; जा. अट्ठ. 1.254; अनोकासभूतं निब्बानं, स. नि. अट्ट, 1.164; - स्स ष. वि., दी. नि. 1.121; अ. नि. 1(1).167; - च्वं द्वि. वि., ए. व. ए. व. - अकुसला मच्चुधेय्यस्स अकुसला अमच्युधेय्यस्स, ... राजा परिगण्हन्तो... अत्वा तं अमच्चं पक्कोसापेत्वा म, नि. 1.290. ..., जा. अट्ठ. 1.254; ... विस्सज्जेत्वा सब्बकम्मिकं अमच्चं अमच्छरी त्रि., [अमत्सरिन्], मात्सर्य-भाव से सर्वथा विमुक्त, पक्कोसापेत्वा .... पे. व. अट्ठ. 6.9; -- च्चे द्वि. वि., ए. व. अद्वेषी, मात्सर्यविरहित उदार, अकृपण - री पु., प्र. वि., ए. - मित्तामच्चेति मित्ते च कम्मकरे च सु. नि. अठ्ठ. 2.152; व. - पतिलीनो अकुहको, अपिहालु अमच्छरी, सु. नि. 858; - च्चेहि तृ. वि., ब. व. - सहनन्दी अमच्चेहि आरा अमच्छरीति सब्बमच्छरियानं बोधिमूलेयेव सुप्पहीनत्ता संयोजनक्खया, इतिवु. 53; वेदेहो सहमच्चेहि उमङ्गेन मच्छररहितो, इतिवु. अठ्ठ. 282; - च्छीरं पु., द्वि. वि., ए. गमिस्सती ति, जा. अट्ठ. 6.272; - च्चेसु सप्त. वि., ब. व. व. - पुत्तं लभेथ वरदं याचयोगं अमच्छरिं जा. अट्ठ. 7.231; - तेसुपि अमच्चेसु एवं बन्धित्वा नीयमानेसु.... जा. अट्ठ. - रिनी स्त्री., प्र. वि., ए. व. - अनिस्सुकिनी च होति, 1.256; - कुल नपुं.. तत्पु. स. [अमात्यकुल], मन्त्रियों का । अमच्छरिनी च, सद्धादेय्यं न विनिपातेति, अ. नि. 2(1). कुल या वंश - ले सप्त. वि., ए. व. - सोपि तत्थेव .... 132; - रिता स्त्री॰, भाव., प्र. वि., ए. व. एकस्मि अमच्चकुले निब्बत्तो ..., म. नि. अट्ठ. (मू.प.) [अमात्सर्यता], अमात्सर्य का भाव, द्वेष का अभाव, ईर्ष्या एवं 1(2).190; -- गणपरिवुत त्रि., [अमात्यगणपरिवृत], मन्त्रियों डाह का अभाव, उदारता का भाव - कतञ्जता कतवेदिता के समूह के साथ - तो पु., प्र. वि., ए. व. - सो एकम्पि अमच्छरिता चागवन्तता सीलवन्तता उजुता .... खु. पा. पटिसत्तुं अपस्सन्तो ... अमच्चगणपरिवुतो .... जा. अट्ठ. अट्ठ. 24. 1.255; - गणना स्त्री.. [अमात्यगणना], मन्त्रियों की अमच्छरिय नपुं., [अमात्सर्य], अमात्सर्य, अद्वेष, ईर्ष्या गिनती या गणना - नाय तृ. वि., ए. व. - तेसं छ येव एवं डाह का अभाव, कृपणता का अभाव - यं प्र. वि., जना अमच्चगणनाय गणीयन्ति ..., मि. प. 122; - जन पु., ए. व. - अनिस्सा च अमच्छरियञ्च ..., अ. नि. [अमात्यजन], सुख-दुख में सदा साथ रहने वाले लोग, 1(1).116. मन्त्री लोग - सने गमजानपदभटबल- अमज्ज त्रि., [अमद्य], मद्य-विरहित, नशा-रहित, नशीलेपन ब्राह्मणगहपतिकअमच्चजनमज्झे .... मि. प. 143; - से मुक्त - ज्जं पु., वि. वि., ए. व. - अमज्जं अरिष्टुं परिवारित त्रि., [अमात्यपरिवृत], मन्त्रियों से घिरा हुआ, पिवति, पाचि. 150; अमज्जं अरिद्वन्ति यो अरिष्टो मज्जन मन्त्रिगण से युक्त - तो पु., प्र. वि., ए. व. - चक्कवत्ती होति, पाचि. अट्ठ. 115; - प त्रि., [अमद्यप], मद्य न पीने
For Private and Personal Use Only