SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 474
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अबाध 447 अबाध त्रि०, ब. स. [अबाध], रुकावटरहित, बाधारहित, बन्धनरहित .. धं नपुं.. प्र. वि., ए. व. - अबाधं तु निराग्गलं, अभि. प. 717. अबालजातिक त्रि०, ब. स. [अबालजातीय], बचपने की प्रकृति से रहित, मूर्खता से रहित-का पु.. प्र. वि., ब. व. - ये ते कक्कटा अबालजातिका अलोलजातिका, स. नि. 3(1).226. अबाळ्ह त्रि., आ + Vबह का भू. क. कृ. [आबाढ़], अकोमल, कठोर, कर्कश, रूक्ष, बलवती - ळहं स्त्री., द्वि. वि., ए. व. - अबाळ्हं गिरं सो न भणि परुसं.दी. नि. 3.131; अबाळ्हं ... एत्थ अकारो परतो भणिसद्देन योजेतब्बो, दी. नि. अट्ट. 3.110; अवाळ्हन्ति वा एत्थ अकारो बुद्धिअत्थो असेक्खा धम्मा तिआदीसु विय, तस्मा अतिविय बाळ्हं परुसं गिरन्ति एवमेत्थ अत्थो वेदितब्बो, लीन. (दी.नि.टी.) 3.111. अबाहिर त्रि., बाहिर का निषे. [अबाह्य], नहीं बाहरी, वह जो बाहर की ओर उन्मुख न हो, बाहर के कर्मकाण्ड आदि से मुक्त - रं द्वि. वि., ए. व., क्रि. वि. - मया धम्मो अनन्तरं अबाहिरं करित्वा..... दी. नि. 2.78; अनन्तरं अबाहिरन्ति धम्मवसेन वा पुग्गलवसेन वा उभयं अकत्वा, दी. नि. अट्ठ. 2.123. अबीज त्रि०, ब. स. [अबीज], शा. अ. बीजरहित (कच्चा फल), ला. अ. उत्पादक या प्रजनन की शक्ति से रहित -जं नपुं., द्वि. वि., ए. व. - अबीजं निब्बत्तबीजं अकतकप्पं फलं परिभुञ्जितुन्ति, महाव. 291; अबीजन्ति तरुणफलं, यस्स बीजं न अडुरं जनेति, महाव. अट्ठ. 354; अग्गिपरिचितं. .... अबीज, निब्बत्तबीज व पञ्चमं चूळव. 226; - जे नपुं., सप्त. वि., ए. व. - अबीजे बीजसञी आपत्ति दुक्कटस्स, पाचि. 53; - सञी त्रि., [अबीजसंज्ञिन]. बीजरहित के रुप में जानने वाला - ञी पु., प्र. वि., ए.. व. - अबीजे अबीजसञ्जी, अनापत्ति, पाचि. 53. अबुज्झन नपुं.. Vबुज्झ से व्यु. क्रि. ना. बुज्झन का निषे. [अबोधन], अज्ञान - नेन तृ. वि., ए. व. - अननुबोधाति अबुज्झनेन अजाननेन, दी. नि. अट्ठ. 2.119. अबुज्झि ।बुध का अद्य., प्र. पु., ए. व., जाना, साक्षात्कृत किया - यो झानमबुज्झि बुद्धो, पटिलीननिसभो मुनीति, अ. नि. 3(2).252; यो झानमबुज्झीति यो झानं अबुज्झि, अ. नि. अट्ठ. 3.281. अबुद्धवचन नपुं., बुद्धवचन का निषे. [अबुद्धवचन], बुद्ध द्वारा नहीं कहा गया वचन - नं प्र. वि., ए. व. - अब्बहति/अब्बूहति अबुद्धवचनं नामेतं पदान्ति बीजनिं ... आरभि. म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(2).183; ... अबुद्धवचनं परियत्तिसद्धम्मप्पतिरूपक नाम, स. नि. अट्ठ. 2.177; - नि तदेव, ब. व. - वण्णपिटक .... वेदल्लपिटकानि पन अबुद्धवचनानियेवाति वृत्तं पाचि. अट्ठ. 8. अबुद्धिक त्रि., ब. स. [अबुद्धिक], बिना बुद्धि वाला, बुद्धिहीन - को पु.. प्र. वि., ए. व. - किं पन, महाराज, ब्रह्मा सबुद्धिको अबुद्धिको ति, मि. प. 82. अबुद्धिमन्तु त्रि., बुद्धिमन्तु का निषे. [अबुद्धिमत्], उपरिवत् - मा पु., प्र. वि., ए. व. - नाकासिं सकलानुसासनिं, चिरपापाभिरतो, अबुद्धिमा, पे. व. 483. अबोध त्रि., ब. स. [अबोध], अज्ञानी, नासमझ, मूर्ख - धं पु., वि. वि., ए. व. -- भयं तमन्वेति सयं अबोध, नागं यथा पण्डरकं सुपण्णो , जा. अट्ठ. 5.72. अब्ब गति एवं हिंसा अर्थ वाली एक धातु - अब्ब सब्ब हिंसायञ्च गत्यापेक्खाय चकारो, अब्बति सब्बति, सद्द. 2.405. अब्बजे आ + Vवज का विधि., प्र. पु., ए. व. [आव्रजेत्], आव्रजन करे, किसी नई अवस्था या स्थल में आए या जाए - यक्खत्तं येन गच्छेय्यं, मनस्सत्तञ्च अब्बजे. अ. नि. 1(1).44; उदा. अठ्ठ. 142. अब्बण त्रि., ब. स. [अव्रण], व्रणरहित, घावों या जख्मों से रहित - णं पु.. द्वि. वि., ए. व. - नाबणं विसमन्वेति, नत्थि पापं अकुब्बतो, ध. प. 124; नाब्बणं विसमन्वेति अवणव्हि पाणिं विसं अन्वेतुं न सक्कोति, ध. प. अट्ठ. 2.17. अब्बत 1. त्रि., ब. स. [अव्रत]. शीलों एवं धुतङ्गों से रहित - तो पु., प्र. वि., ए. व. - न मुण्डकेन समणो, अब्बतो अलिक भणं, ध. प. 264; अब्बतोति सीलवतेन च धतङ्गवतेन च विरहितो, ध. प. अट्ठ. 2.225; 2. नपुं.. शीलों से रहित अवस्था, शीलहीनता, व्रतरहितता - ता प. वि., ए. व. - अदिहिया अस्सुतिया अञआणा, असीलता अब्बता नोपि तेन, सु. नि. 845; अब्बताति धुतङ्गवतं विना, सु. नि. अट्ठ. 2.237. अब्बहति/अब्बूहति अ(आ) + Vब्रह/ब्रूह का वर्त., प्र. पु.. ए. व. [आवृहति], बाहर की ओर खींचता है, निकालकर बाहर कर देता है - ह अनु., म. पु., ए. व. - ओमद्द खिप्प पलिघ, एसिकानि च अब्बह, जा. अट्ट, 2.78; एसिकानि च अब्बहाति नगरद्वारे सोळसरतनं अद्वरतनं भूमियं पवेसेत्वा ... एसिकत्थम्भा होन्ति, ते खिप्पं, उद्धर .... जा. अट्ठ. 2.783; For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy