SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 414
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अपलोकी 387 अपलोकेति/अवलोकेति अपलोकनकाले न सक्का होति गीवं परिवत्तेतू, दी. नि. निर्वाण - अपकितं निपुणमनन्तमक्खरं अभि. प.7; कतमञ्च, अट्ठ.2.138; 2. किसी सङ्घकर्म को सम्पादित करने के लिए ..... अपलोकितं ... अनिदस्सनञ्च, स. नि. 2(2).342; सङ्घ से अनुमति प्राप्त करने हेतु किया गया निवेदन या अपलुज्जनताय अपलोकितं, स. नि. अट्ठ. 3.149; अजज्जरं दिया गया आवेदन - अपलोकनन्ति सङ्घ अपलोकेत्वा ति धुवं अपलोकितं, अनिदस्सनं निप्पपञ्च सन्तं, स. नि. आदिसु विय जानापनं. सद्द. 2.520; - कम्म नपुं.. तत्पु. स., 2(2).343; - गामी त्रि., ध्रुव एवं अच्युत पद निर्वाण की ओर सङ्घ से अनुमति प्राप्त कर किया जा रहा सङ्घकर्म - ... ले जाने वाला - देसेस्सामि अपलोकितगामिञ्च मग्ग, स. अपलोकनकम्म, अत्तिकम्म, .... चूळव. 196; 201; नि. 2(2).342. अपलोकनकम्म नाम सीमट्ठकसॉ सोधेत्वा छन्दारहानं छन्दं अपलोकेति/अवलोकेति अप +Vलोक का वर्त., प्र. पु., आहरित्वा समग्गस्स सङ्घस्स अनुमतिया तिक्खत्तुं सावेत्वा ए. व. [अवलोकयति], क. पूरे शरीर को पीछे की ओर घुमा कत्तब्बकम्म चूळव. अट्ठ. 40; चत्तारि अपलोकनकम्मानि कर देखता है, किसी की ओर देखता है - हत्थी सबकायेनेव जानितब्बानि, परि. 317; यं सङ्घस्स अपलोकनादीनं चतुन्नं अपलोकेति, मि. प. 368; - न्तो पु., वर्त. कृ. - अपलोकेन्तो कम्मानं करणं, इदं किच्चाधिकरणं नाम, म. नि. अट्ठ. खो पन सो भवं गोतमो सब्बकायेनेव अपलोकेति, म. नि. (उप.प.) 3.28; तत्थ कम्मेनाति अपलोकनकम्मादीसु चतूस 2.346; - य्य विधि., प्र. पु., ए. व. - सो निमीलेय्य वा कम्मेसु अञतरेन कम्मेन, उदा. अट्ठ. 258. अञ्जन वा अपलोकेय्य, म. नि. 1.170; - सि अद्य, प्र. पु., अपलोकी त्रि., अप + Vलोक से व्यु., क्रि. ना., अनुमति ए. व.- अथ खो भगवा आयस्मन्तं आनन्दं अपलोकेसि, म. प्राप्त कर कर्म करने वाला, परामर्श कर काम करने वाला नि. 2.288; - केतुकामो त्रि., देखने की इच्छा कर रहा - योगिना ... सब्बकायेन अपलोकिना भवितब्ब, मि. प. - निक्खमित्वा च पुन नगरं ओलोकेतुकामो जातो, जा. 368-69. अट्ठ. 1.73; - त्वा पू. का. कृ. - अथ खो भगवा अपलोकत्वा अपलोकिक त्रि., अप+ Vलोक से व्यु., सम्भवतः अपलोकित आयस्मन्तं राहुलं आमन्तेसि, म. नि. 2.91; तं सन्धाम अथ का अप., द्रष्ट. अपलोकित के अन्त. द्रष्ट. - अव्यापज्झ खो भगवा अपलोकेत्वा तिआदि वृत्तं, म. नि. अट्ठ. (म.प.) सिवं खेमं निपुणं अपलोकिकं सद्द. 1.70. 2.96; ख. सम्मानपूर्वक सेवासत्कार करता है, देखरेख अपलोकित' नपुं, अप+Vलोक का भू. क. कृ. [अपलोकित], करता है - त्वा उपरिवत् - जनपदकल्याणी घरा 1. नपुं.. पीछे की ओर मुड़कर देखना, पीछे की ओर शरीर निक्खमन्तस्स उपङ्घल्लिखितेहि केसेहि - अपलोकेत्वा मं घुमाकर फेंकी गयी दृष्टि - नागापलोकितं अपलोकेसि, म. एतदवोच, उदा. 93; अपलोकेत्वाति सिनेहरसविष्फारसंसूचकेन नि. 1.420-21; नागापलोकितं अपलोकेसीति ... गीवं अडक्खिना आबन्धन्ती विय ओलोकेत्वा, उदा. अट्ठ. 1383; अपरिवत्तेत्वा सकलसरीरेनेव निवत्तित्वा अपलोकेति, म. नि. ग. अनुमति पाने हेतु याचना करता है - म वर्त., उ. पु.. अट्ठ. (मू.प.) 1(2).313; वेसालियं पिण्डाय चरित्वा ... ब. व. - वस्संवद्धा, अपलोकेम ... अपिच, यो देय्यधम्मो सो नागापलोकितं वेसालिं अपलोकेत्वा आयस्मन्तं ... आमन्तेसि. न दिन्नो, पारा. 11; - यमाना पु., वर्त. कृ., प्र. वि.. ब. दी. नि. 2.93; 2. वह, जिससे अनुमति या परामर्श लिया व. - ते तेन ... सम्मदपिता समुत्तेजिता सम्पहसिता गया हो, वह, जिससे कुछ करने हेतु पूछा गया हो; - तो उवायासना पक्कमन्ति अवलोकयमानायेव अविजहितत्ता, पु.. प्र. वि., ए. व. - अपलोकितो पन वो, ..., सारिपुत्तोति?, म. नि. 2.348; - हि अनु., म. पु., ए. व. - तेपि ताव स. नि. 2(1).6; अपलोकितोति आपुच्छितो, स. नि. अट्ठ. अपलोकहि, यथा ते ... करिस्सन्तीति, महाव. 37; अस्थीति 2.226; - ता पु., प्र. वि., ब. व. - किं हिमे करिस्सन्ति वत्वा तेन हि अपलोकेहि नन्ति वृत्ते, ध. प. अट्ठ. 1.41; - निगण्ठा अपलोकिता वा अनपलोकिता वा?, अ. नि. थ ब. व. - अपलोकेथ, भिक्खवे, सारिपुत्तं, स. नि. 3(1).26; - ताय स्त्री., च. वि०. ए. व. - किं मे इमाय 2(1).6; अपलोकेथाति आपुच्छथ, स. नि. अट्ठ. 2.226; - अपलोकिताय वा अनपलोकिताय वा, ध. प. अट्ठ. 1.335. केस्साम भवि., उ. पु.. ब. व. - आयामानन्द, वेरजं अपलोकित त्रि., व्यु. संदिग्ध, संभवतः प + Vलुज के भू. ब्राह्मणं अपलोकेस्सामा ति, पारा. 10; अपलोकेस्सामाति क. कृ. (पलुज्जित) के स्थान पर भ्रष्ट प्रयोग का निषे. चारिक चरणत्थाय आपुच्छिस्साम, पारा. अट्ठ. 1.151; - त्वा [अपलुज्जित]. विनाश या क्षय से रहित, अच्युत पद पू. का. कृ.- एवं महासत्तो ... राजानो पलापेत्वा कनिट्ठभातरं For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy