SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 385
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir अपचायन/अपचायना 358 अपचिनाति है, हीन कर्म को प्रदर्शित करता है - एवं सो सहितो होति, यो वुड्डमपचायति, जा. अट्ठ. 2.370; - न्ति प्र. पु., ब. व. - न ब्राह्मणे अपचायन्ति, दी. नि. 1.79; न अपचायन्तीति अभिवादनादीहि नेसं अपचितिकम्मं नीचवत्तिं न दस्सेन्ति तयिदन्ति, दी. नि. अट्ट, 1.207; - सि म. पु., ए. व., सम्मान प्रकट करते हो - अरियवत्तसि वक्कङ्ग, यो पिण्डमपचायसि, जा. अट्ठ.5.358; - यन्ती स्त्री., वर्त. कृ., सम्मान प्रकट कर रही - धम्म अपचायन्ती खणं न पस्सि, मि. प. 197; - यमान त्रि., वर्त. कृ., आत्मने., उपरिवत् - धम्म अपचायमानो, दी. नि. 3.44; धम्म अपचायमाना सुवचा भविस्साम, म. नि. 1.179; - यिस्ससि भवि., म. पु.. ए. व. - सो दानि त्वं कुसीतो विहरन्तो न तं पिण्डं अपचायिस्ससि, म. नि. अट्ठ. (मू.प.) 1(1).303. अपचायन/अपचायना पु./स्त्री., अप + चाय से व्यु.. क्रि. ना. [अपचायन], सम्मान करना, पूजा या अर्चना करना, परिचर्या करना - तत्थ कालट्ठितस्स मे सतोति काले ... अपचायनपरिचरियादिवसेन उट्ठानवीरियसम्पन्नस्स मे समानस्स, पे. व. अट्ठ. 113; अपचायति पूजावसेन सामीचिं करोति एतेनाति अपचायनं, अभि. ध. स. 159; अञ्जलि सिरसि परगण्हन्ती गुणविसिट्टानं अपचायनं अकासिन्ति अत्थो, वि. व. अट्ठ. 18; - कर त्रि., [अपचायनकर, सम्मान प्रकट करने वाला, पूजा-अर्चना करने वाला - कुले जेट्ठापचायिकाति कुले जेट्ठकानं अपचायनकरा, पे. व. अट्ठ. 92; - प्पत्त त्रि., तत्पु. स. [अपचायनप्राप्त], पूजा-सत्कार को पाया हुआ, सम्मानित, पूजित - अपचितोति अपचायनप्पत्तो, उदा. अट्ट, 64. अपचायित त्रि., अप + vचाय का भू. क. कृ. [अपचायित], सम्मानित, सत्कृत, पूजित - अपचायितो च महितो पूजितारहिताच्चिता, अभि. प. 750; ... पूजितो, अपचायितो, मानितो. ... आतो, क. व्या. 645. अपचायिता स्त्री., अप + चाय से व्यु., क. ना., अपचायी का भाव. [अपचायित्व], सम्मान करने की स्थिति, पूजा अर्चना करने की दशा, केवल स. उ. प. के रूप में ही प्राप्त, जेट्ठापचायिता एवं वद्धापचायिता के अन्त. द्रष्ट... अपचित त्रि., अप + चि का भू. क. कृ. [अपचित], पूजित, सम्मानित, सत्कृत - ... मानितो, अपचितो, वन्दितो, सक्कारितो, आतो, क. व्या. 645; उक्काधारो मनुस्सानं, कच्चि अपचितो तया, सु. नि. 337-338; अपचितोति अभिप्पसन्नचित्तेहि मग्गदानआसनाभिहरणादिवसेन अपचितो, उदा. अट्ठ. 63; सक्कारो गरुकारो च, देवानं अपचिता अहं. वि. व. 40; अपचिताति पूजिता, वि. व. अट्ठ. 29; मेत्ताय निच्चं अपचितानि होन्ति, भूतेस वे सोत्थानं तदाहूति, जा. अट्ठ, 4.68; - ताकार पु., तत्पु. स., सम्मान या सत्कार के भाव को व्यक्त करने वाला स्वरूप या मुखाकृति - पुरोहिते पन अत्तनो उपट्टानं आगच्छन्ते तस्मिं गारवेन अपचिताकारं दस्सेसि, जा. अट्ठ. 3.401. अपचिति स्त्री., अप + चि से व्यु.. क्रि. ना. [अपचिति], सम्मान या सत्कार का भाव, पूजा, पूजन, अर्चना, आदरप्रदर्शन - बुद्धेसु सगारवता, धम्मे अपचिति यथाभूतं, थेरगा. 589; ... सक्करोन्ति ... अपचित्तिं करोन्ति, महानि. 52; अपचितिं करोन्तीति अपचितिप्पत्तं करोन्ति, महानि. अट्ठ. 158; - कम्म नपुं॰, तत्पु. स. [अपचितिकर्मन्]. सम्मान या आदर प्रकट करने वाला कर्म, पूजाकर्म - ये केचि सत्ता जेट्टापचितिकम्मे छेका कुसला गुणसम्पन्नानं वयोवुड्वानं अपचितिं करोन्ति, जा. अट्ठ. 1.216; - करण नपुं., तत्पु. स. [अपचितिकरण], उपरिवत् - तस्मा तादिसानं वुड्वानं अपचितिकरणेन वुड्डापचायी, सु. नि. 2.61; - कारक त्रि., तत्पु. स. [अपचितिकारक], आदर करने वाला, पूजासत्कार करने वाला - ते इमस्मिञ्च अत्तभावे जेडापचितिकारकाति पसंसं वण्णनं थोमनं लभन्ति, जा. अट्ठ. 1.216; - दस्सन नपुं॰, तत्पु. स. [अपचितिदर्शन], सम्मान या पूजा-सत्कार करना - थेरो पुच्छितमत्तकेनेव अकथेत्वा दसबलस्स अपचितिदस्सनत्थं सेय्यथापि .... ध. स. अट्ठ.6; - प्पत्त त्रि., तत्पु. स. [अपचितिप्राप्त], वह, जिसे आदर या पूजा-सम्मान प्राप्त है - अपचितिं करोन्तीति अपचितिप्पत्तं करोन्ति, महानि. अट्ठ. 158; तुल. अपचय. अपचिनाति अप+चि का वर्त., प्र. पु., ए. व. [अपचिनोति, हटा देता है, कम कर देता है, हानि या नाश कर देता है, छांट देता है - रूपं अपचिनाति, नो आचिनाति.... स. नि. 2(1).83; - नन्त त्रि., वर्त. कृ., घटा रहा, विध्वंस कर रहा - ... तेन चितचितवानं अपचिनन्तो विद्धसेन्तो एव गच्छेय्य, ध. स. अट्ठ. 258; ... वट्टञ्च अपचिनन्तं गच्छतीति अपचयगामि, कथा. अट्ठ. 198; एवं अपचिनतो दुक्खं सन्तिके निब्बानं वुच्चति, थेरगा. 807; - नेथ विधि., प्र. पु., ए. व., नष्ट करें, क्षीण करें - अपचिनेथेव कामानं अप्पिच्छस्स अलोलुपो, जा. अट्ठ. 4.154; - नेय्य/चेय्य/उपचेय्य त्रि., सं. कृ. [अपचेय], पूजा-सम्मान या आदर पाने योग्य, पूजनीय - अपचितोपचेय्यानं, तस्स इच्छामि हातवे ति, मापसी For Private and Personal Use Only
SR No.020528
Book TitlePali Hindi Shabdakosh Part 01 Khand 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorRavindra Panth and Others
PublisherNav Nalanda Mahavihar
Publication Year2007
Total Pages761
LanguageHindi
ClassificationDictionary
File Size29 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy