Geetashastrasya Pratikandam

SR No.: 020344
Original Sutra Author: N/A
Total Pages: 410
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 309

Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir नतिवर्ततेऽतिक्रमतीति गुणातीतत्वोपायः कइतितृतीयः प्रश्नः॥२१॥ स्थितप्रज्ञस्य का भाषेत्यादिना पृटमपि प्रजहाति यदा कामानित्यादिना दत्तोत्तरमपि पुनः प्रकारान्तरेण बभत्समानः पृच्छतीत्यवधाय प्रकारान्तरेण तस्य लक्षणादिकं पञ्चभिः श्लोकैः यस्तावन | कैलिङ्गेयुक्तोगुणातीतोभवतीति प्रश्रस्तस्योत्तरं शणु प्रकाशं च सत्वकार्य प्रवृत्तिं च रजः कार्य मोहं च तमःकाये उपलक्षणमेतत् सर्वाण्यपि गुणकार्याणि यथायथं संप्रवृत्तानि स्वसामग्रीवशादद्भुतानि सन्ति दुःखरूपाण्यपि दुःखबुद्ध्या योनहेष्टि तथा विनाशसामग्रीवशानिवृत्तानि तानि सुखरूपाण्यपि सन्ति मुखबुद्धचा न काङ्क्षति न कामयते स्वप्रवन्मिथ्यात्वनिश्चयात् एतादृशद्वेषरागशून्योयः सगुणातीतउच्यतइति चतुर्थश्लोकगतेनान्वयः इदं च स्वात्मप्रत्यक्ष लक्षणं स्वार्थमेव न परायं न हि स्वाश्रितौ द्वेषत // श्रीभगवानुवाच // प्रकाशं च प्रवृत्तिं च मोहमेव च पाण्डव // न दृष्टि संप्रवृत्तानि / न निवृत्तानि काङ्क्षति // 22 // उदासीनवदासीनोगुणैर्योन विचाल्यते // गुणावर्तन्तइत्येवं यावतिष्ठति नेगते // 23 // दभावौ रागतदमावौ च परः प्रत्येतुमर्हति // 22 // एवं लक्षणमुक्त्वा गुणातीतः किमाचारहति द्वितीयप्रभस्य प्रतिवचनमाह त्रिभिः यथोदासीनोद्योर्विवदमानयोः कस्यचित् पक्षमभजमानोन रज्यति न वा बेटि तथायमात्मविद्रागद्वेषशून्यतया स्वस्वरूपएवासीनोगुणैः | सुखदुःखाद्याकारपरिणतैोन विचाल्यते न पच्याव्यते स्वरूपावस्थानात् किंतु गुणाएवैते देहेन्द्रियविषयाकारपरिणताः परस्परस्मिन् वर्तते | ममत्वादित्यस्येवैतत् सर्वभासकस्य न केनापि भास्यधर्मेण संवन्धः स्वप्नवन्मायामात्राय भास्यपञ्चोजडः स्वयं ज्योतिः स्वभावस्त्वहं | परमार्थसत्यानिर्विकारोद्वैतशून्यश्चेत्येवं निचित्य यः स्वरूपेऽवतिष्ठत्यवतिष्ठते योनुतिष्ठतीति वा पाठस्तत्र नुः पृथक्कार्यः नेङ्गन्ते नतु व्यापियते कुत्रचिन् गुणातीतः सउच्यतइति तृतीयगतेनान्वयः // 23 // समे दुःखसुखे वेपरागशून्यतयानात्मधर्मतयाऽनृततया For Private and Personal Use Only