Dashvaikalika Sutram

SR No.: 020178
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: Shripalnagar Jain S M P Trust
Publication Year: 2012
Total Pages: 466
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_dashvaikalik
File Size: 94 MB

Page 229

श्रीदशवैकालिकं श्रीहारि० वृत्तियुतम्
।। २०५ ।।
स्पर्शेन शीतादिना यथा वायुर्गृह्यते कायसंसृतो देहसंगतः अदृष्टोऽपि, तथा ज्ञानादिभिः ज्ञानदर्शनेच्छादिभिर्जीवो गृह्यते 'कायसंसृतो' देहसंगत इति गाथार्थ: ।। असकृदनुमानादस्तित्वमुक्तं जीवस्य, अनुमानं च प्रत्यक्षपूर्वकम्, न चैनं केचन पश्यन्तीति, ततश्चाशोभनमेतदित्याशङ्कयाह
भा०- अणिदियगुणं जीवं, दुन्नेयं मंसचक्खुणा । सिद्धा पासंति सव्वन्नू, नाणसिद्धा य साहुणो ।। ३४ ।।
अनिन्द्रियगुणं अविद्यमानरूपादीन्द्रियग्राह्यगुणं जीवं अमूर्तत्वादिधर्मकं दुर्ज्ञेयं दुर्लक्षं मांसचक्षुषा छद्मस्थेन, पश्यन्ति सिद्धाः सर्वज्ञाः, अञ्जनसिद्धादिव्यवच्छेदार्थं सर्वज्ञग्रहणम्, ततश्च ऋषभादय इत्यर्थः, ज्ञानसिद्धाश्च साधवो भवस्थकेवलिन इति गाथार्थः । साम्प्रतमागमादस्तित्वमाह
भा०- अत्तवयणं तु सत्थं दिट्ठा य तओ अइंदियाणंपि। सिद्धी गहणाईणं तहेव जीवस्स विन्नेया ।। ३५ ।।
आप्तवचनं तु शास्त्रम्, आप्तो- रागादिरहितः, तुशब्दोऽवधारणे, आप्तवचनमेव, अनेनापौरुषेयव्यवच्छेदमाह, तस्यासंभवादिति । दृष्टा च तत इति उपलब्धा च ततः- आप्तवचनशास्त्रात् अतीन्द्रियाणामपि इन्द्रियगोचरातिक्रान्तानामपि, सिद्धिः ग्रहणादीना मिति उपलब्धिश्चन्द्रोपरागादीनामित्यर्थः, तथैव जीवस्य विज्ञेयेति, अतीन्द्रियस्याप्याप्तवचनप्रामाण्यादिति गाथार्थः । मूलद्वारगाथायां व्याख्यातमस्तित्वद्वारम्, अधुनाऽन्यत्वादिद्वारत्रयव्याचिख्यासुराह
भा०- अण्णत्तममुत्तत्तं निञ्चत्तं चेव भण्णए समयं । कारण अविभागाईहेऊहिं इमाहिं गाहाहिं ।। ३६ ।। अन्यत्वं देहाद् अमूर्तत्वं स्वरूपेण नित्यत्वं चैव परिणामिनित्यत्वं भण्यते समकं एकैकेन हेतुना त्रितयमपि युगपदितिएककालमित्यर्थः, कारणाविभागादिभिः वक्ष्यमाणलक्षणैर्हेतुभिः इमाभिः तिसृभिर्निर्युक्तिगाथाभिरेवेति गाथार्थः ।।
चतुर्थमध्ययनं षड्जीवनिकायम्,
सूत्रम् १
षड्जीवनिकायः
भाष्यम भाष्यम् | ३४-३६ जीवसिद्धिः जीवास्तित्वं
च।
।। २०५ ।।