Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૮૩) પ્રતિયોગિપણું છે, તે (શબ્દ અને જ્ઞાનાદિકમાં) ક્ષણિક છે.
खण्डनम् - शब्दार्थानिर्वचनीयता प्रतिपा- ૨. ક્ષત્તરાસર્વાધિત્વે સતિ સદસ્વ- તમ શબ્દાર્થની અનિર્વચનીયતાનું પ્રતિજિત્વા જેને બીજી ક્ષણ સાથે સંબંધ ને | પાદક તે ખંડન. છતાં ક્ષણની સાથે સંબંધ હોય, એવા સંબંધીપણને ક્ષણિત્વ કહે છે.
२. परमतपदार्थनिराकणत्वे सति खमतदोषરૂ. ૩ત્તાનરક્ષાવૃત્તિáસપ્રતિનિ. પરિહાર: ! બીજાએ માનેલા પદાર્થનું નિરાવમાં ઉત્પત્તિ ક્ષણની પછીની ક્ષણમાં રહેલી કરણ કરીને (તે પદાર્થને ખોટા ઠરાવીને ) જે વંસનું પ્રતિયોગિત્વ તે ક્ષણિકd. | પિતાના મતામાં વાદીએ કહેલા દેના પરિ
૪. જે પદાર્થનો પિતાની ઉત્પત્તિક્ષણથી હાર કરવા તે ખંડન. પછીની ક્ષણ સાથે સંબંધ ન હોય તે પદાર્થ खण्डप्रलयः-जन्यद्रव्यानधिकरणकालः। रे ક્ષણિક કહેવાય. (યોગાચાર્ય બૌદ્ધોને મને? કાળમાં કઈ કઈ જન્ય દ્રવ્ય રહેતું નથી તે તમામ ભાવ પદાર્થો ક્ષણિક છે.)
કાળ ખંડપ્રલય કહેવાય. સાવિનઝર –-ક્ષણિક વિજ્ઞા- !
खिलकाण्डत्वम् --कर्मोपासनब्रह्मकाण्डेषु નના બે પ્રકાર છે; આલયવિજ્ઞાન અને ત્રિક ચતૃથ્વમાઇ ત સવૈયમિયાન પ્રવૃત્તિવજ્ઞાન.
પ્રીત્વના કર્મકાંડ, ઉપાસના કાંડ, અને ક્ષમા- વાક્ય સાહિતw asવિકસ- બ્રહ્મકાંડ, એ ત્રણે કાંડમાં જે કાંઈ જિતાકોઇ ગાળો દે કે મારે તથાપિ કહેવાનું બાકી રહી ગયું હોય તે સર્વ જેમાં ચિત્તમાં વિકાર ન ઉપજવાપણું તે ક્ષમા કહેલું હોવાથી જે પ્રકીર્ણપણે તે ખિલકાંડ. २. सत्यपि सामर्थे परिभवहेतुं प्रति
૨. પરિશિષ્ટ. શોધચાનુત્તિ. અથવા, પિતાની અવહેલના
રહ્યાતિપંચમુ –ખ્યાતિ એટલે ભ્રમકરનારને શિક્ષા કરવાનું સામર્થ્ય છતાં પણ જ્ઞાન. એ ભ્રમજ્ઞાનનું પ્રતિપાદન જુદા જુદા તેના પ્રતિ જે ક્રોધની ઉત્પત્તિ ન થવી તે ક્ષમા.
શાસ્ત્રકારે જદી જુદી રીતે કરે છે. તે क्षयताप:-पुण्यकर्मक्षये पतनभीतिजन्यस्तापः।
બધાની મળીને પાંચ ખ્યાતિઓ છે માટે તેને પુણ્યકર્મને ક્ષય થવાથી સ્વર્ગાદિ લોકમાંથી
ખ્યાતિપંચક કહે છે. એ પાંચ ખ્યાતિઓ
આ પ્રમાણે છે – નીચે પડવાના ભયથી જે પરિતાપ થવો તે !
(૧) આત્મખ્યાતિ-વિજ્ઞાનવાદી બૌદ્ધોને ક્ષયતાપ કહેવાય છે.
ક્ષેપર –પ્રવક્તiાચ તHચ | (૨) અસખ્યાતિ–શાવાદી બૌદ્ધોને સન્નિઘેરાવ:| ગ્રંથકર્તાએ જે અંશ ગ્રંથમાં લખ્યા નથી, તે અંશને તે ગ્રંથમાં ગોઠવી દે (૩) અખ્યાતિ–સાંઓને મતે. તે તે ક્ષેપક. ૨. એવી રીતે જે ક્ષેપક કરે તે પણ
(૪) અન્યથાખ્યાતિ–નિયાયિકોને મતે.
(૫) અનિર્વચનીય ખ્યાતિ-વેદાન્તીઓને ક્ષેપક કહેવાય છે. - સેમ –ચિતરક્ષાબૂ જે હોય તેનું રક્ષણ કરવું તે.
__ गन्धः-घ्राणग्राह्यवृत्तिगुणत्वव्याप्यजातिमान् ૨. પરિક્ષાના પ્રાપ્ત કરેલાનું ? જઃ | ઘાણે ઈ દ્રિયવડે ગ્રાહ્ય વસ્તુમાં રક્ષણ કરવું તે.
રહેનારી એવી જે ગુણત્વ જાતિની વ્યાપ્ય
| મતે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020173 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 8 MB |