Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિર્માણ થયો છે તે. “સંજ્ઞાદશ ' માં એ છે. તે સામાન્ય અને વિશેષ એ બે પ્રકારનો પંદર આ પ્રમાણે ગણાવ્યાં છે –“અસ્થિ રમે છે; (૧) “હું” એવી સામાન્યાહંકાર વૃત્તિને
w: ના મન માં શ્રદૂષિા વમૂત્રે ! સામાન્યાહંકાર કહે છે; અને (૨) “હું વાતપિત્ત જ શુ મેવથ નિતમ્ | ૧ | બ્રાહ્મણ છું, ક્ષત્રિય છું,' ઈત્યાદિ અભિમાનાહાડકાં, ચામડી, કફ, સ્નાયુ, મજજા, માંસ. ત્મિક ચિત્તવૃત્તિને વિશેષાહંકાર કહે છે. અશ્રુ, પીયા, વિષ્ટા, મૂત્ર, વાયુ, પિત્ત, વીય, સ Tષના—સપાસ્વાર્થ સ્વમેદ અને લાહી એ પંદર.
મેન ચિન્તન! ઉપાસ્ય સ્વરૂપ અને હું સર બ્રહ્મરિવ –સમાચમન- એકજ છીએ એમ પોતાની સાથે ઉપાસ્યનું રાજયનીવર્સિમિમ્માનિત્વ જે શ્રુતિ- એ
અભેદરૂપે ચિંતન તે અહંpપાસના. એમાં, એ તિઓ જીવને અનુલક્ષીને
૨. એજ રીતે બેયનું પોતાની સાથે કહેલી છે એવી રીતે જીવન લિંગને આશય
અભેદરૂપે ધ્યાન કરવામાં આવે ત્યારે તે સંભવતો હોય અને તેથી કરીને બ્રહ્મનાં !
અટું સ્થાન કહેવાય છે. લિંગને અભિભવ થતું હોય ત્યાં અસ્પષ્ટ છે
__ अहिंसा-वाङ्मनःकायैः सर्वभूतानामनभिબ્રહ્મલિંગવાળી કૃતિઓ જાણવી.
ઢો: ! મન, વાણી અને કાયા વડે પ્રાણી તા–અહંવરસ્ય ભૂષનાવયાં માત્રનું અપીડન, નું નામ અહિંસા. અહંકારની કારણુરૂપ સૂક્ષ્મ અવસ્થા તે ૨. પ્રાઇવિજ્ઞવવ્યાપાટ્યિમ્ | અસ્મિતા.
દેહથી પ્રાણનો વિયોગ થાય એવી ગોજના ૨. સહૃાધધ્યાસઃ અહંકારના ધર્મ ! કરનારા વ્યાપારથી રહિતપણું તે. વાળા અધ્યાસ.
રૂ. શાસ્ત્રથarળ નામાવઃ શાસ્ત્રીય યુદ્ધાિર્માભિમાનન: બુદ્ધિ વગેરેમાં
વિધિથી જે પ્રાણુઓની હિંસા કરેલી છે તે
સિવાય પ્રાણીને પીડા ન કરવી તે. અભેદ રૂપે અભિમાન.
आकरजं तेजः-अनुभयन्धन तेज आकरज। ૪. સાંખ્ય અને ચગશાસ્ત્રમાં એનેજ ; પૃથ્વી અને જળ બને જેનાં ઈધન નથી તે ‘મહત્તત્વ' કહે છે.
તેજ “ આકરજ' કહેવાય છે. (આકરખાણ) ૫. વેદાન્તીઓ એને “સામાન્યાહંકાર ' હીરા, સેનું, રૂપું, કાબુ, વગેરે એવાં તેજ છે. કહે છે.
आकारमौनम्-- अवचनमात्रमौनम् । ૬. પાતંજલ યેગશાસ્ત્રમાં કહેલા પાંચ મેથી માત્ર બોલવું નહિ, એવું મૌન તે કોશમાંને બીજે કલેશ તે અસ્મિતા.
આકારમૌન કહેવાય.
કાર–(બૌદ્ધ મતે ) આવરણનો ૭. દષ્ટા અને દશ્ય એ પરસ્પર અત્યંત
| અભાવે તે આકાશ. ભિન્ન છે, તે બેનું અવિદ્યાકૃત “હું છું” એ !
૨. સાવરણામાવધિવશરણમ્ ! આવરણના પ્રકારનું જે મળ્યા તાદો” તે અમિત અભાવનું જે અધિકારણું તે આકાશ. (પાતું. ગ.)
રૂ, ભાવરજીવિષ્યવારા આવરણને સાર–મિનાભિમન્ત રતિઃ | વિરોધી એવો અવકાશ તે આકાશ. અભિમાન રૂપ અંતઃકરણની વૃત્તિ. ૨. !
૪. દ્ીમાચિરામારાન્ ! શબદનું જે (સાંખ્ય મતે) મહત્તવની વિકૃતિ (કાય . ! સમવાય કારણ તે આકાશ.
ચાર –અહંકારના બે પ્રકાર. ૬. રામુબારમ્ | શબ્દ જેનો ગુણ અભિમાનાત્મિક ચિત્તવૃત્તિને અહંકાર કહે છે તે આકાશ.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020173 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 8 MB |