SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 392
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra चरणसमीप: चरणसमीप (पुं०) चरणभक्त (जयो० कृ० २४/४७) चरणसेवा (स्त्री०) सेवा शक्ति विनम्र प्रणाम। चरण स्पर्श: (पुं०) पादसमन्वय, चरणसम्पर्क। (जयो० वृ० १/१०५) · www.kobatirth.org चरणारविंदं (नपुं०) चरण-कमल (दयो० १/५१) पद-पंकज (जयो० वृ० १ / ९२) तेषां श्री चरणारविन्दभजनं कुर्या: किलात्मन्वरम् (मुनि० २५) चरणाविंदभजनं (नपुं०) पद पंकज में नमन । चरणारविंदयुगलं (नपुं०) पद पङ्कज द्वय (जयो० ० १/९२) चरणार्चनं (नपुं०) चरणों में नमन ( मुनि० १६ ) चरणामृतं (नपुं०) चरण प्रक्षालन । चरणानुयोग (पुं०) १. पादारविंद प्रसाद (जयो० ० १/२२) २. चारित्र बोधक विधान का शास्त्र । चारित्रवार्द्ध (जयो० वृ० १९ / २७) चरणादिस्तृतीय स्यादनुयोगो जिनोदितः । यत्र चर्याविधानस्य परा शुद्धिरुदाहता।। (जैन०ल० ४३४ ) चरजीव (पुं०) प्रसजीव (जयो० ० २ / १२८ ) चरदन्त ( वि०) पाप का विनाशक, दम्भ नाशक । चरस्य दम्भस्य पापाचारस्य दुष्टान् लेशान् चरद-भक्षयतविनाशयत्। चरन (पुं०) दूत, संदेशवाहक (जयो० ३/१४४) (जयो० वृ० १२/३) चरम (वि०) (चर्-अमच्] अन्तिम, पश्चात्वर्ती (वीरो० १४ / २) अन्त में प्रभासनामा चरमो गणीशः श्रीवीरदेवस्य महान् गुण सः । (वीरो० ४४ / १२ ) चरमकालः (पुं०) अन्त समय । चरमपौरुषः (पुं० ) अन्तिम पुरुषार्थ, मोक्ष पुरुषार्थ (जयो० वृ० १२/९) चरमभाव: (पुं०) उत्कृष्ट भाव, विशुद्धभाव। चरमशरीरं (नपुं० ) ० वज्रवृषभ नाराच संहनन युक्त शरीर । • रत्नत्रय आराधक का शरीर । चरमसमय: (पुं०) अन्तिम समय । चरमाचल: (पुं०) ० अस्ताचल पर्वत । ०परिश्चम गिरि । चरमादिः (पुं०) पश्चिमी गिरि चरमावस्था ( स्त्री० ) अन्तिम अवस्था । चरमेस (वि०) अन्तिम भागवाला । चरमेस-ग्रीवकः (पुं०) अन्तिम ग्रैवेयक, देवलोक की ग्रैवेयक पर्याय। (समु० ५ / १६) चरसकः (०) चरस, चर्मपात्र (जयो० २/१६) ३८२ चर्च् चराचर: (पुं०) चर- सजीव और अचर स्थावर जीव। (सम्य० ७/३२) (मुनि० १३) (वीरो० वृ० ३/२७) चल-अचल अचला निश्चलापि चराचरे (जयो० १/९४) चराचरमिदं सर्व स्वामिस्ते ज्ञानदर्पणे प्रतिविम्वतमस्तीति श्रद्धाति न कः पुमान्।। (समु० ७/३२) चराश्चर (वि०) १ चरणशील, गमन युक्त (जयो० ८/३८) २. आचरण करने योग्य: Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir चरिः (स्त्री०) जन्तु, प्राणी । चरिका ( स्त्री०) हाथी घोड़े का मार्ग । चरितं (भू०क०कृ) घटित, उदाहत्य अनुष्ठित (जयो० ९५५) १. ऊबाया, व्याप्त, प्राप्त ज्ञात, प्रस्तुत । २. गया हुआ, घुमाया गया। · चरितं (नपुं०) १ चरित्र, आचरण, मृत्य, कर्म, व्यवहार, अभ्यास । २. जीवनी, आत्मकथा, ऐतिहासिक विवरण । चरित कथा ( स्त्री०) साहसिक कथा, आत्मकथा प्रेरक कथा । चरित-चित्रणं (नपुं०) जीवन परिचय | चरितधर (वि०) आचरण युक्त। चरितनायकः (पुं०) प्रेरक नायक । (जयो० वृ० ५/२७) चरितार्थ (वि०) सफल, अभीष्ट दायक कार्यान्वित सम्पन्न, For Private and Personal Use Only समाप्त। चरित्रं ( नपुं० ) [ चर इत्र] १. आचरण, व्यवहार, स्वभाव, कर्म, अनुष्ठान । हरेश्चरित्रं कृतकं सभीति तस्यानुकूलास्तु कुतः प्रणीति। (जयो० १/३५) २. कर्तव्य, नियम। (सम्य० ५) चरित्रचर (वि०) चारित्रधारक आचरणशील स्त्रीकुर्वन्विभवं भवस्य सुतरामेतच्चरित्रचर | चरित्रमोहः (पुं०) चारित्रमोहकर्म । (जयो० ११०) (मुनि० २५) चरित्रवेदनं (नपुं०) चरित्र का अनुभव, चरित्र का ज्ञान। 'या पुराजन्मचरित्रस्य वेदनेऽपि' (जयो० २३/८३) चरिष्णु (वि० ) [ चर्+इष्णुच् ] ० गमनशील, ०संचारशील, परिभ्रमणशील, इधर-उधर गमन करने वाला। (जयो० ५/१०१) उरोजसम्भूतिमगान्मुहुर्वा तनुं चरिष्णुः सदृशोऽप्यपूर्वाम् (जयो० ११/४) चरुः (नपुं०) नैवेद्य जल-चन्दन- तन्दुलकुसुमस्रक् चरुणि दीपशिखायाः । (सुद० ७२) चर्च (सक०) १. पढ़ाना, अभ्यास करना, अनुशीलन करना, + "
SR No.020129
Book TitleBruhad Sanskrit Hindi Shabda Kosh Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorUdaychandra Jain
PublisherNew Bharatiya Book Corporation
Publication Year2006
Total Pages438
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationDictionary
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy