________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
४९०
भारत-भैषज्य रत्नाकरः
[लकारादि
(६२७९) लघुनारायणतैलम् . . कौंचके बीज, खरैटी, शतावर, सफेद पुन. ( यो. र. 1 वाता. ; वृ. यो. त.। त. ९० ) | नवाकी जड़, सेंधा नमक और जिंगनी वृक्षका एलाबलानतकुचन्दनदारुसौम्या- गांद; इनके कल्क और दो गुने उड़दके काथके शैलेयकुष्ठकुडिलावरुण शृतेन ।
साथ सरसांका तेल पकाकर रक्खें । सलं सदग्धमिति सिद्धमभीरुकन्द-..
इसकी नस्यः लेनेसे बाहुकी पीड़ा नष्ट
होती है। ... तोयेन तेन तुलितेन समीरणनम् ॥ इलायची, खरैटी, तगर, लाल चन्दन, देव- ।.
( तेल ४८ तोले, कल्ककी प्रत्येक वस्तु १
तोला; उड़दका काथ ९६ तोले-४८ तोले उड़ददारु, शालपर्णी, भूरिछरीला, कूठ, स्पृक्का (अस
को ३८४ तोले पानीमें पका कर ९६ तोले वरग) और बरनेकी छाल; इनके क्वाथ तथा दूध |
शेष रक्खें ।) और शतावरके रसके साथ तेल सिद्ध करें।
. लघुमाषतैलम् (२) यह तैल वातज रोगांको नष्ट करता है। (कल्ककी प्रत्येक वस्तु १ तोला, तिलका |
प्र. सं. ५३१३ " मापतैलम्' (२) तेल १ सेर, दूध २ सेर, शतावरका रस २ सेर ) | दाखय । लघुमरिचादितैलम्
(६२८१) लघुमाषादितैलम्
( वृ. नि. र. । वातव्या.) ( यो. र. ; र. का. धे. । कुष्ठा.; यो. त.। माषसिन्धुबलारास्नादशमूलकहिङ्गभिः । त. ६२; वृ. नि. र. । त्वग्दोष. ; वृ. | वचाशतजटाख्याभिः सिद्धं तैलं सनागरम् ॥ यो. त. । त. १२०)
उड़द, सेंधा नमक, खरैटी, रास्ना, दशमूल, प्र. सं. ५२८६ मरिचायं तैलम् देखिये। । हींग, बच, शतावर और सांठके कल्क तथा काथके (६२८०) लघुमाषतैलम् (१)
साथ तेल सिद्ध करें। ( ग. नि. । तैला. २)
यह तेल वातव्याधिको नष्ट करता है। कपिकच्छुवाटयालकशतावरीसित
लघुविषगर्भतलम् पुनर्नवामूलैः।
" विषगर्भतैलम् (लघु)” देखिये। सैन्धवजिङ्गिणिकातरुनिर्यासाभ्यां च (६२८२) लज्जालुमूलतैलम् कटुतैलम् ॥
(रा. मा. । व्रणा. २५) माषकाथेन पचेद् द्विगुणेन पूर्वकल्कसंयुक्तम् । आर्द्रण लज्जालुकिनीभवेन सकृदुपयुक्तमिदं नस्येन निहन्ति बाहुरुजम् ॥ मूलेन तैलं परिपाचितं यत् ।
"परम् ।।
For Private And Personal Use Only