SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 470
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir कषायप्रकरणम] चतुर्थों भागः ४६७ (६२०७) लाक्षादिगणः | कटुरोहिणीचित्रकचिरविल्लहैमवत्य इति दशे( सु. सं. । सू. अ. ३८) मानि लेखनीयानि भवन्ति । ___नागरमोथा, कूर, हल्दी, दारुहल्दी, बच, लाक्षारेवतकुटजाऽश्वमारकट्फलहरिद्रा - अतीस, कुटकी, चीता, करन और सफेद बच । द्वयनिम्बसप्तच्छदमालत्यस्त्रायमाणा चेति । । | ये दश ओषधियां लेखनीय हैं । कषायस्तिक्तमधुरः कफपित्तातिनाशनः । (६२१०) लोध्रादिक्वाथः कुष्ठक्रिमिहरश्चैव दुष्टबणविशोधनः॥ (च. सं. । प्रमेहा. ३४ ) लाख, अमलतास, इन्द्रजौ, कनेर, कायफल, लोध्राभयाकटफलमुस्तकानां हल्दी, दारुहल्दी, नीम, सतौना, मालती और । विडङ्गपाठार्जुनधन्वनानाम् । त्रायमाणा; इन ओषधियोंके समूहको लाक्षादिगण कदम्बशालार्जुनदीप्यकानां कहते हैं। विडङ्गदाधिवशल्लकीनाम् ।। ___लाक्षादिगण कषाय, तिक्त, मधुर, कफ पित्त चत्वार एते मधुना कषायाः नाशक, कुष्ट और कृमिहर तथा दुष्ट बण कफप्रमेहेषु निषेवणीयाः ॥ शोधक है। (१) लोध, हर्र, कायफल और नागरमोथा (६२०८) लाजादिक्वाथ: (२) बायबिडंग, पाठा, अर्जुन और धामन (वृ. नि. र. । दाहा.) (३) कदम्बकी छाल, शाल, अर्जुन और अजवायन; लाजाबचन्दनोशीरक्वाथोन्तः शर्करान्वितः । (४) बायबिडंग, दारुहल्दी, धव और शल्लकी; शीतः पीतो निहन्त्याशु दाहं पित्तज्वरं उपरोक्त चारों प्रयोग कफज प्रमेहको नष्ट नृणाम् ॥ करते हैं। इनके काथमें शहद मिला कर सेवन धानकी खील, लाल चन्दन और खस समान | करना चाहिये। भाग ले कर काथ बनावें। (६२११) लोधादियोगः इसे ठण्डा करके खांड मिला कर पीनेसे दाह (व. से. । अतिसारा.) और पित्तज्वर नष्ट होता है। क्षीरपिष्टं पिबेल्लो, यष्टयाहौत्पलमिश्रितम् । रक्तातिसारशमनं शर्करामधुयोजितम् ।। (६२०९) लेखनीयमहाकषायः लोध, मुलैठी और नीलोत्पलको दूधमें पीस (च. सं. । सू. अ. ४) कर उसमें खांड और शहद मिला कर पीने से रक्तामुस्तकुष्ठहरिद्रादारुहरिद्रावचातिविषा-तिसार नष्ट होता है । इति लकारादिकषायप्रकरणम् For Private And Personal Use Only
SR No.020117
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 04
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1985
Total Pages908
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy