SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 623
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - [६२८] भारत-भैषज्य-रत्नाकरः। [भकारादि हृदयकी पीड़ा और अग्निमांयका नाश होता है ।। सकलिङ्गवचास्तुल्या द्विगुणाश्च यथोत्तरम् । यह दीपन और पाचन है। लिह्यादन्तीत्रिवृदब्रायश्चूर्णिता मधुसर्पिषा ।। भूतभैरवचूर्णम् कुष्ठममेहमृप्तीनां परमं स्यात्तदौषधम् ॥ (र. चं.; भा. प्र. । ज्वरा.) चिरायता, नीमकी छाल, हर्र, बहेड़ा, आमला, रसप्रकरणमें देखिये। पभाक, अतीस, पीपल, मूर्वा, पटोल, हल्दी, दारु(४८३४) भूधाच्यादियोगः हल्दी, पाठा, कुटकी, इन्द्रायणकी जड़, इन्द्रजौ (कृ. नि. र. । प्रमेह.; यो. र. । प्रमेहा.) और बच १-१ भाग, दन्ती २ भाग, निसोत ४ भूधात्री च त्रिगघाणं मरीचानां च विंशतिः। भाग और ब्राह्मी ८ भाग लेकर कूट छानकर असाध्यान्साधयेन्मेहान् सप्तरात्राम संशयः॥ चूर्ण बनावें। भुईआमला ३ भाग और काली मिर्च २० इसे शहद और घीके साथ सेवन करनेसे भाग लेकर चूर्ण बनावें । इसे सात दिन तक सेवन करनेसे असाध्य प्रमेह भी नष्ट हो जाते हैं। कुष्ठ, प्रमेह और सुप्ति (सुन्नबहरी ) रोग नष्ट होता है। इन रोगांकी यह एक उत्तम औषध है। (४८३५) भूनिम्बादिक्षारः । (च. सं. । चि. अ. १९ ग्रहण्य.; वा. भ. । ( मात्रा--३-४ माशे । ) चि. अ. १० व. से. । ग्रहणी. ) (४८३७) भूमिम्बाचं चूर्णम् (१) भूनिम्बं रोहिणी तिक्तां पटोले निम्बपर्पटम् । दहेन्माहिषमूत्रेण क्षार एषोऽनिवर्दनः॥ ( ग. नि.; वृ. नि. र.; यो. र. । ग्रहण्य.; यो. चिरायता, कुटकी, पटोल, नीमकी छाल और त.। त. २२; च. स. । चि. अ. १९ ग्रहणी.; पित्तपापड़ा समान भाग लेकर अधकुटा कर लें ग. नि. । चूर्णा.; व. से.; च. द.; वृ. और फिर एक मजबूत हाण्डीमें १ भाग यह नि. र.; वृ. मा.; यो. र. । ग्रहण्य.) पूर्ण तथा ४ भाग भैसका मूत्र भरकर उसका मुख भूनिम्बकौटजकटुत्रिकमुस्ततिक्ताः बन्द करके इतना पकावे कि सब चीजें जलकर उनकी भस्म बन जाय । कर्षांशकाः सशिखिमूलपिचुद्वयाः स्युः। इसके सेवनसे अग्नि दीत होती है। त्वक्कौटजी पलचतुष्कमिता गुडाम्भ:( मात्रा-१॥-२ माशे ।) पीतं नृणामिह हरेन्द्रहणीविकारम् ।। (४८३६) भूनिम्बादिचूर्णम् .: चिरायता, कुड़ेके बीज (इन्द्रजौ ), सोंठ, (वा. भ. 1 चि. अ. । १९; ग. नि. । कुष्ठा.) | मिर्च, पीपल, नागरमोथा और कुटकी ११-१॥ भूनिम्बनिम्बत्रिफलापनकातिविषाकणाः। तोला, चीते की जड़ २॥ तोले और कुड़ेकी छाल मूर्वा पटोली द्विनिशा पाठातिक्तेन्द्रवारुणीः॥ २० तोले लेकर कूट छानकर चूर्ण बनावें । For Private And Personal Use Only
SR No.020116
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1928
Total Pages773
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy