SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 256
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra कषायप्रकरणम् ] (३७१९) पटोलादिकषायः (ग. नि. । ज्वरा. ) www.kobatirth.org तृतीयो भागः । शृतं पटोल त्रिफलापाब्दैः सरोहिणीकैः पिचुमन्दयुक्तैः । सदेवकाष्ठैश्च जलं नराणाम् सर्वज्वरं हन्ति निपीयमानम् ॥ पटोलपत्र, त्रिफला, बासा (अडूसा ), नागरमोथा, कुटकी, नीमकी छाल और देवदारु का काथ समस्त प्रकारके ज्वरोको नष्ट करता है । (३७२०) पटोलादिकाथ: (१) (वै. जी. | वि. १ ) स्वकान्तिजितरोचने चपललोचने मालतीप्रसूननिकरस्फुरत्कवरिपञ्चवक्त्रोदरि । पटोलकटुरोहिणीमधुकचेतकी मुस्तका प्रकल्पितकषायको विषममाशु जेजीयते ॥ पटोल ( पलवल ), कुटकी, मुलैठी, हर्र और नागरमोथेका काr विषमज्वरको शीघ्रही नष्ट कर देता है। (३७२१) पटोलादिकाथ: (२) त्रायन्तितिक्ताहनिशामृतानाम् । पीतः कषायो मधुना निहन्ति ( वृ. यो. त. । त. १२८; वं. से; वृ. नि. र. ग. नि.; भै. र. यो. र.; वृं. मा. ; वा. भ. । मुखरो. ) पटोल शुण्ठीत्रिफलाविशाला मुखे स्थितश्चाssस्यगदानशेषान् ॥ पटोल, सोंठ, त्रिफला, इन्द्रायण, त्रायमाणा, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [२६१] कुटकी, हल्दी और गिलोय । इनके काथमें शहद मिलाकर पीने से समस्त मुखरोग नष्ट हो जाते हैं। (३७२२) पटोलादिकाथ: (३) ( र. र. । विसर्प ; वृ. मा. । विस्फो. ) पटोलत्रिफलारिष्टगुडूचीमुस्तचन्दनैः । समूर्वारोहिणीपावारजनीसदुरालभा ।। कषायं पाययेदेतत्पित्तश्लेष्मरुजापहम् । कण्डूत्वग्दोषविस्फोट विषवीसर्पनाशनम् ॥ पटोल, त्रिफला, नीमकी छाल, गिलोय, नागरमोथा, लालचन्दन, मूर्वा, कुटकी, पाठा, हल्दी, और धमासा | इनका काथ पित्तकफज पीड़ा, खुजली, त्वग्दोष, विस्फोटक और विषजन्य विसर्पको नष्ट करता है। (३७२३) पटोलादिकाथः (४) ( हा. सं. । स्था. ३ अ. २ ) पटोलवासा पिचुमन्दकस्य दलानि यष्टीमधुकं कणा च । कषायमेतत् प्रतिसाधितं तु ज्वरे कफे पित्तयुते प्रशस्तः ॥ सन्दीपनो वातकफात्मके च तथैव पित्तासम्भवे च । ज्वरे मलानां प्रतिभेदनः स्यात् पटोलधान्यामृतकल्कयुक्तः ॥ पटोल, बासा ( अडूसा ) और नीमके पत्ते, मुलैठी और पीपल । इनके काथमें पटोल, धनिया और गिलोयका कल्क मिलाकर पीनेसे पित्तयुक्त For Private And Personal Use Only
SR No.020116
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 03
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1928
Total Pages773
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size15 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy