________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[९२]
भारत-भैषज्य-रत्नाकरः।
[दकारादि
पानीके साथ पीस लें । पक्क और शोथयुक्त अन्त- हिंगुल (शंगरफ), गन्धक, पारा, पीपल, विद्रधि में इसका लेप करना हितकारक है । मीठातेलिया ( बछनाग), बायबिडंग, हल्दी, (३१३८) दन्त्यादिलेपः (२)
चीता, काली मिर्च, हर्र, सेठ, नागरमोथा, समुद्र(रा. मा. । क्षुद्ररोगा.) | फेन, बाबची, कपूर, अमलतासके पत्ते, और पंवाड़ निकुम्भवातारिफलैर्जलेन
के बीज समान भाग लेकर प्रथम पारे गन्धककी संपेषितैः कुरुते प्रलेपम् । कजली बनावें और फिर अन्य ओषधियों का तस्योपशान्ति पिटिकाः प्रयान्ति
महीन चूर्ण मिलाकर घोटें । इसे नीमके रसमें समस्तदोषप्रभवाः क्षणेन ॥ मिलाकर लेप करने से दादकी खाज, विसर्प, लतादन्तीके बीज ( जमाल गोटा ) और अरण्ड- विष ( मकड़ीका जहर ), भगन्दर और मण्डल के बीजेांको पानीके साथ पीसकर लेप करनेसे |
| कुष्ठ, अत्यन्त शीघ्र नष्ट हो जाता है। सभी दोषांसे उत्पन्न पिटिकाएं (पुंसियां) (३१४१) दशाङ्गालेपः अत्यन्त शीघ्र नष्ट हो जाती हैं।
(वृ. यो. त. । त. २३; शा. स.। उ. अ. ११; (३१३९) दन्त्यादिलेपः (३)
वं. से.; वृ. नि. र.; यो. र.; ग. नि. । विसर्प; (रा. मा. । अ. १७; ग. नि. । भगन्दरा.)
यो. त. । त. ६५) दन्तीनिशामलकलेपितमाशु नाशं शिरीषयटीनतचन्दनैला मांसीहरिद्राद्वयकुष्ठवालैः। पुंसां भगन्दरमुपैत्यपि दुर्निवारम् ।
लेपो दशा सघृतः प्रयोज्यो वीसर्पकुष्ठवणदन्तीमूल, हल्दी और आमलेको पानीके सा
शोथहारी॥ थ पीसकर लेप करनेसे दुस्साध्य भगन्दर भी सिरसकी छाल, मुलैठी, तगर, लाल चन्दन, शीघ्र ही नष्ट हो जाता है।
इलायची, जटामांसी, हल्दी, दारुहल्दी, कूठ, और (३१४०) दरदादिलेपः
सुगन्ध बाला । सब चीज़ोंका समान भाग महीन (यो. र. । कुष्ठ; वृ. नि. र. । त्वग्दो .)
चूर्ण लेकर एकत्र मिलावें । दरदगन्धकपारदपिप्पली
___इसे धीमें मिलाकर लगानेसे विसर्प, कुष्ठ, विषविडङ्गनिशाग्निमरीचकम् । |
अण और शोथ नष्ट होता है । अभयशुण्ठिघनाब्धिकवाकुची
(३१४२) दारुषटकादिलेपः कटुनृपद्रुममेडगजान्वितम् ॥ (सु. सं.; वृ. नि. र. । आनाह; भा. प्र. । शूल.; सममिदं खल निम्बरसैयुतं
भा. प्र. ख. २ । वात.; वृ. नि. र. । वात.; रतिकण्डनिका
वृ. यो. त. । त. ९०) हरति लुतभगन्दरमण्डलं
देवदारु क्या कुष्ठं शताहा हि सैन्धवम् । तनुविलिप्तमहो क्षणतो नृणाम् ।। । पपिष्ट्वा काञ्जिके लेपादानाहं नाशयत्यपि ।।
For Private And Personal Use Only