Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અશોક અને એના અભિલેખે
પુત્રપૌત્રાદિને પણ તેમ કરવા ભલામણ કરી. વળી વિજયની અંદર પણ સાનિ (સમા) અને લઘુદંડતા (હળવી સજા)ની ઉદાર નીતિ અપનાવવા અનુરોધ કર્યો. ધર્મિષ્ઠ અશોકના રાજ્યમાં હવે ભેરીઘોષ થતો તે ધર્મઘોષ તરીકે જ, યુદ્ધઘોષ તરીકે નહિ. અશોકે મૃગયાને તિલાંજલિ આપી તેથી પણ રાજા વગેરેની લાયક વૃત્તિ મોળી પડે. અશોકની આ નવી નીતિને લઈને મૌર્ય સમ્રાટમાં વિજિગીષાની વૃત્તિ મોળી પડતાં તેઓના સૈનિકોને લશ્કરી જુસ્સો મેળો પડે અને સામ્રાજ્યની લશ્કરી તાકાત ઘટે એ સ્વાભાવિક છે. છે છતાં અશોકે પોતાની રાજનીતિમાં હિંસાને અને યુદ્ધને સમૂળી તિલાંજલિ આપી દીધી નહોતી. કલિયુદ્ધને લગતા શૈલેખમાં એ સ્પષ્ટ કરે છે કે દેવોના પ્રિય જેટલું માફ કરી શકાય તેવું હશે તેટલું માફ કરશે. દેવોના પ્રિયના રાજ્યમાં જે અટવિ છે તેના તરફ અનુનય કરે છે ને કરશે, છતાં અનુતાપ(પશ્ચાત્તાપ)માં પણ તેઓને દેવોના પ્રિયનો પ્રભાવ કહેવામાં આવે છે, જેથી તેઓ ગભરાતા રહે ને તોફાન ન કરે. કલિંગના યુદ્ધથી ધર્મિષ્ઠ માણસોને પોતાના સ્વજનોની ખુવારીથી જે દુ:ખ થયું હોય તે અંગે અશોકને અપાર સંતાપ અને પશ્ચાત્તાપ થયો ને તેણે ધર્મવિજયને જ મુખ્ય વિજય મા, છતાં એણે તે ભાવનાથી દોરાઈને કલિંગ પરનું પિતાનું શાસન ઉઠાવી લીધું નહોતું. પિતાના ઉત્તરાધિકારીઓને એ નવો વિજય મેળવવા જેવો ન માનવા જણાવે છે
ત્યારે પણ એ પોતે સામેથી પહેલ કરી યુદ્ધ કરવા જવું નહિ પણ સામા પક્ષ તરફથી પરાગે આવી પડે ત્યારે યુદ્ધ કરવું ને તેમાં શાંતિ અને લઘુદંડતાની ઉદાર નીતિ રાખવી એવું કહેવા માગે છે. - એવી રીતે કેદીઓની બાબતમાં ધર્મ-મહામાત્રોને તથા રજજુકોને એ જે સુચનાઓ આપે છે તેમાં પણ એ તેઓને મુકિત મેળવવા માટેનો અવકાશ વધારવાની સાથે સાથે ખાસ કરીને તેઓને પારત્રિક પાથેય બાંધવાની તક આપવા ભલામણ કરે છે. એણે ચક્ષુદાન તથા પ્રાણદાન સુધીના અનુગ્રહ કરેલા. છતાં એણે
૧. શૈલલેખ નં. ૧૩. ૨. શૈલેલેખ નં. ૪. ૩. શૈલલેખ નં. ૧૩. ૪. શૈલલેખ નં. ૫. ૫. સ્તંભલેખ નં. ૪.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020057 |
| Book Title | Ashok Ane Ena Abhilekh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hariprasad Gangadhar Shastri |
| Publisher | Gujarat University |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 206 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |