________________
વિશેષણો કોઈ વાર એકલાં વાપરવાનો પ્રસંગ આવે ત્યારે એનાં રૂપાખ્યાન નામ પ્રમાણે જ થાય છે.
ક્રિયાપદ ક્રિયાના જગતમાં ભૂતકાળ વર્તમાનકાળ અને ભવિષ્યકાળ એવા ત્રણ કાળ છે : આમાં
વર્તમાનકાળ- અત્યારની કે આજના સમયની વાત બતાવે એ વર્તમાનકાળ; જેમકે છોકરો વાંચે છે.
ભૂતકાળ– જે થઈ ગયેલી ક્રિયા બતાવે છે. અત્યાર પહેલાંની હોય કે એનાથી ક્યાંય જૂના સમયમાં ચાલી જતી હોય તો એ ભૂતકાળ; જેમકે છોકરે ચોપડી વાંચી, છોકરે ચોપડી વાંચેલી
ભવિષ્યકાળ- અત્યાર પછીની કે પછીના કોઈ પણ દૂર સુધીના સમયના ગાળાની વાત હોય એ ભવિષ્યકાળ; જેમકે છોકરો વાંચશે.
ગુજરાતીમાં ત્રણેનાં જુદાં જરૂરી રૂપ ચાલુ છે. ક્રિયાપદોનાં ત્રણ પુરુષ અને બે વચન હોય છે,
વર્તમાનકાળ– “કર'નાં રૂપાખ્યાન પુરુષ એકવચન
બહુવચન ૧ (હું) કરું છું (અમે) કરિયે છિયે ૨ (ત) કરે છે ? (તમે) કરો છો
૩ (તે, આ એ) કરે છે (તેઓ, આઓ, એઓ) કરે છે ભૂતકાળ- “જમ”નાં રૂપાખ્યાન
પુરુષ એકવચન બહુવચન - ૧ (હું) જમ્યો (અમે) જમ્યા
૨ (C) જમ્યો (તમે) જમ્યા
૩ (એ) જમ્યો (એઓ) જમ્યા ભૂતકાળનાં ગુજરાતી રૂપ વિશેષણ જેવાં હોઈ જાતિ પ્રમાણે બદલે, તેથી નારી જાતિમાં “ (હું-અમે-તું-તને-એ-એઓ) જમી ” આમ રૂપ થાય, જ્યારે નાન્યતર જાતિમાં –
૧ (હું) જમ્મુ (અમે) જમ્યાં ૨ (C) જમ્મુ (તમે) જમ્યાં
૩ (એ) જમ્મુ (એ) જમ્યાં વધુ જૂનો સમય હોય તો “જમેલું (વિકારક)' જમેલ (અવિકારક)
