Page Text
________________
संभूयसमुत्थानम् (३) ततो मूलधनप्रक्षेपानुसारादुत्तिष्ठेरन् । लाभ- प्रधानं द्रव्यं चन्दनकुङ्कुमादि, भाराणां वा मध्ये भाजो भवेयुरित्यर्थः ।
xस्मृच.१८४ | सारद्रव्याणि । तेषामन्वहमवेक्षणं कुर्यस्ते यथाकृतेन (४) आधारभूतः निदानभूतः । ततः कारणादंशतः | व्यवहारक्रमेण स्वसमये आदौ कृते स्थिताः । उत्तिष्ठेरन् वाणिज्याद्यर्थमुद्योगं कुर्वीरन् । विर.१११ प्रत्यहं वारक्रमेण परस्परतः संपाद्यं मतिसाम्यम् । समोऽतिरिक्तो हीनो वा तत्रांशो यस्य यादृशः।
नाभा.४/४ भयव्ययौ तथा वृद्धिस्तत्र तस्य तथाविधाः॥ अन्यतमेन निषिद्धाननुमतकरणे प्रमादनाशने व्यसनाद्रक्षणे तत्रायव्ययौ स्वकीयस्वकीयांशावतारेण संबध्यते ।
च व्यवस्था *अभा.८४ प्रमादान्नाशितं दाप्यः प्रतिषिद्धकृतं च यत् । संभयकर्मणि समयानुसारेण कर्तव्यनिर्वाहः । असंदिष्टश्च यत्कुर्यात्सर्वैः संभूयकारिभिः॥ भाण्डपिण्डव्ययोद्धारभारसारान्ववेक्षणम् । (१) एतैश्च सर्वैरपि सामुदायिकैः समर्पितं प्रमाकुर्युस्तेऽव्यभिचारेण समये स्वे व्यवस्थिताः ॥ दाद्यो नाशयति । स तन्नाशितं दाप्यः प्रतिषिद्धं च ।
(१) यः प्रथमारम्भे समयः कृतः, तत्राव्यभिचारेण असंमतकृतं च यत्किमपि हानिकारि भवति, तदपि अविलोपनेन भाण्ड पिण्डव्ययोद्धारसारासारान्ववेक्षणानि दाप्य एवेति ।
अभा.८४ स्वांशानुसारेण कर्तव्यानीति । अभा.८४ (२) प्रमादात् तस्य यन्नष्टं, न प्रसह्य चोरराज
(२) भाण्डं क्रयविक्रयसमहः, पिण्डं पाथेयं, व्ययो कुलादिना हृतं, स दाप्यः, तद्दोषान्नष्टत्वात् । वेतनं, उद्धारस्तस्माद्देयद्रव्यात्प्रयोजनविशेषादाकर्षणं,
नाभा.४५ भार उद्वाह्यः, सारं प्रकृष्टं चन्दनादि, अन्ववेक्षणं रक्षण- दैवतस्करराजाग्निव्यसने समुपस्थिते । योजनादि, अव्यभिचारेण याथातथ्येन, समये नियम- यस्तत्स्वशक्त्या रक्षेत तस्यांशो दशमः स्मृतः ।। बन्धे प्रथमकृते व्यवस्थिताः कुर्युः। विर.११२-११३ (१) दैवात्प्रदीपने दह्यमानं यः कश्चिदेक एव
(३) भाण्डं साधारणद्रव्येण गृहीतं द्रव्यम् । पिण्डः रक्षति । तथा तस्करवृन्दात् । तथोन्मागीभूतग्रहणोद्यतसर्वसमुदायः । व्ययो भृतिः शुल्कनाविका दिनिमित्तः । राज्ञः पार्खाद्यः स्वकीयेन प्राणव्यायामेन तत्सामान्यभाण्ड उद्धारस्तत उद्धृतं द्रव्यं, सारमसारं वा । बाह्यतः प्रयो- रक्षति । तस्य दशमांशः क्लेशफले भवति । जनार्थमुद्यतमित्यन्ये । भाराः पुरुषादिवाह्याः । सारं
अभा.८४ x नाभा.स्मृचवत् । * स्मृच., नाभा. अभावत् । (२) एतैः सर्वनाशे समुपस्थिते सर्वेषां यस्तद (१) नासं.४।३ तत्रां (यत्रां) स्तत्र ...थाः (स्तस्य तत्र व्यसनं स्वशक्त्या पुरुषकारलोकयात्रादिना सम्यग तथाविधा); नास्मृ.६।३; अभा.८४; अप.२।२५९ (=) रक्षेत् तद् द्रव्यं हिंसाघातस्य सर्वभाण्डदशभागः । - तत्रां (यत्रा) क्षयव्य (क्षयाक्ष); स्मृच.१८४ तत्रां (यत्रा); विर. नित्यो नायं नियमः, भूयानपि व्यसनरक्षानुरूपतः १११ स्तत्र ......धाः (स्तस्य तत्र तथाविधा); सवि.२७१ - समो (समे) तत्रांशो यस्य (यस्यांशो यत्र) उत्तराधे (आयव्ययौ (१) नासं.४।५ ष्टश्च (ष्टं च); नास्मृ.६।५ सर्वैः (सर्व): यथा वृद्धिस्तस्य तत्र तथा विधिः); व्यप्र.२९८ विरवत् व्यउ, अभा.८४; व्यक.१३९, विर.११४ टश्च यत् (ष्टन्त यः). ८२ विधाः (विधा); विता.५८२, सेतु.१४. नासंवत् , (२) नासं.४।६ जाग्नि (जोत्थे) रक्षेत (संरक्षत् ); नास्मृ. बहस्पतिः; समु.९० स्मृचवत्.
६६ जाग्नि (जभ्यो); अभा.८४ जाग्नि (जन्य) यस्तत् (२)नासं.४।४ ऽव्यभिचा (व्यवहा); नास्मृ.६।४; अभा. (यत्तत्); व्यक.१३९ रक्षेत (रक्षेत्तु); विर.११४ रक्षेत ८४ भार (सारा); अप.२।२५९ (-) न्ववे (र्थवी) समय खे । (रक्षेतु); विचि,४५ यस्त......क्षेत (स्वशक्त्या रक्षवेधस्तु); (समयेन); व्यक.१३८,१३९, स्मृच.१८५, विर. स्मृचि.१७ विचिव, व्यप्र.३००बाल.१२६० विरवत ११२; पमा.३०४ रान्व (राय); व्यप्र.२९९ अभावत् सेतु.१४१ विचिवत् ; समु.८७ यस्तत् (यस्तु) रक्षेत (सरं. पर.८२, विता.५८३, बाल.२१२६५, समु.१०.
क्षेत्) बृहस्पतिः विव्य.३५ विचिवत् ,
| SR No. | 016114 |
| Book Title | Dharmkosh Vyavaharkandam Vol 01 Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lakshman Shastri Joshi |
| Publisher | Prajnapathshala Mandal |
| Publication Year | 1939 |
| Total Pages | 1084 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 27 MB |