Dharmkosh Vyavaharkandam Vol 01 Part 02

SR No.: 016114
Original Sutra Author: N/A
Author: Lakshman Shastri Joshi
Publisher: Prajnapathshala Mandal
Publication Year: 1939
Total Pages: 1084
Language: Sanskrit
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 27 MB

Page 1019

दायभागः-मृतापुत्रधनाधिकारक्रमः पितरौ भ्रातरश्चैव तत्सुताश्च सपिण्डिनः। हार्य राज्ञा देवतागणसंस्थितं न निक्षेपोपनिधिसंबन्धिबान्धवाश्चैव क्रमाद्वै रिक्थभागिनः ।। क्रियाक्रमागतं न बालस्त्रीधनानि एवं ह्याहलघुहारीतः
न हार्य स्त्रीधनं राज्ञा तथा बालधनानि च । मृतापुत्रधनभाज: क्रमेण पत्नी दुहितरः पितरौ भ्रातरः
नार्याः षडागमं वित्तं बालानां पैतृकं धनम् ॥ __. तत्सुतो गोत्रजो बन्धुः शिष्यः सब्रह्मचारिणः
बृहन्मनुः पत्नी दुहितरश्चैव पितरौ भ्रातरस्तथा ।
सपिण्डता सोदकता सगोत्रता च तत्सुतो गोत्रजो बन्धुः शिष्यः सब्रह्मचारिणः ॥ सपिण्डता तु पुरुषे सप्तमे विनिवर्तते । भार्याऽव्यभिचारिणी यावत् यावच्च नियमे | समानोदकभावस्तु निवर्तेताचतुर्दशात् ।
. स्थिता। जन्मनामस्मृतेरेके तत्परं गोत्रमुच्यते ॥ तावत्तस्या भवेद्व्यमन्यथाऽस्या विलुप्यते ॥
____ अपुत्रमृतधनभाक् पत्नी पराशरः
अपुत्रा शयनं भर्तुः पालयन्ती व्रते स्थिता । अपुत्रमृतधनभाक् कुमारी ऊढा च क्रमेण
पत्न्येव दद्यात्तत्पिण्डं कृत्स्नमंशं लभेत च +|| अपुत्रस्य मृतस्य कुमारी रिक्थं गृहीयात् तद- (१) वृद्धमनुरपि पल्याः समग्रधनसंबन्धं वक्तिभावे चोढा। ..
अपुत्रेति ।
मिता.(पृ.२१७) पैठीनसिः .
संयताया एव धनग्रहणमुक्तम् । अपुत्रमृतधनभाजः क्रमेण भ्राता पितरौ ज्येष्ठा पत्नी
___ *मिता.२।१३५(पृ.२१८) सगोत्राः शिष्याः सब्रह्मचारिणः श्रोत्रियाः ।
(२) तत्पिण्डमित्यतस्तदित्यनुषज्यते । तच्छब्देन ___ अब्राह्मणद्रव्यं राजगामि ।
भतुः परामर्षात् भर्तुः कृत्स्नमंशं पत्नी लभेत । न तु अपुत्रस्य स्वर्यातस्य भातगामि द्रव्यं तदभावे स्वांशकृत्स्नमित्यर्थः, कृत्स्नस्वांशोद्देशेन लभेतेति विधामातापितरौ लभेताम् । पत्नी वा ज्येष्ठा सगोत्रशिष्यसब्रह्मचारिणः ।
___ + ममु. व्याख्यानं 'अनन्तरः सपिण्डायः' इति मनुवचने
(पृ.१४७७) द्रष्टव्यम् । • परिषदामि वा श्रोत्रियद्रव्यं न राजगामि, न |
___ * विचि. मितावद्भावः । विता. मितागतम् । (१) लहास्मृ.६६,६९.
(१) मिता.२।१३५ नाम (नाम्नोः); स्मृसा.१३३ (२) दा.१७५, स्मृसा.१३०, विचि.२३९; दात. मितावत् : १४७, पमा.५२८, रत्न.१५५; विचि.२३६ १९१७ व्यप्र.५१८ त्रस्य (त्र); विता.४०१ चो (त); बृहस्पतिः, व्यनि. ता तु (दातु:) बृहस्पतिः; नृप्र.४१ मिताबाल.२।१३५ (पृ.२०५) त्रस्य (त्र) रिक्थं (ह्यर्थ); सेतु.४३, वत् ; व्यउ.१५५ (=); विता.४०८ 'वस्तु (वश्व) ताच विच.१२३ (तदभावे चोढा०).
(त च) नाम (नाम्नोः); समु.१४२ मितावत्, मनुः. . (३) दा.१५४ (माता०) लभे (हरे) शंखलिखितपैठीनसि- । (२) मिता.२।१३५)दा.१५१-२; अप.२।१३५; व्यक. यमाः; अप.२।१३६ द्रव्यं (धन) (सगो...रिणः०) शंख- १६० मंशं (मर्थ); स्मृच.२९१; ममु.९।१८७ ब्यकवत् ; लिखितपैठीनसी; व्यक.१६० स्वर्यातस्य (जातस्य); गौमि. विर.५८९ व्यकवत् ; स्मृसा.७१,१२८,१३४ व्यकवत् : २८।२५ लभे (हरे) व्यस (ष्यस्य) णः (च) शंखलिखितपैठीनसी; १४० व्यकवत्, मनुः पमा.५२४,५३४; दीक.४५, रत्न. विर.५९२ (स्वर्यातस्य०); स्मृसा.७२:१३५ द्रव्यं (धन); १५२; विचि.२३६; व्यनि.; स्मृचि.३२ च (सा); नृप्र, दीक.४५ (सगो...रिण:०) शेषं दावत; विचि.२४१ स्व- । ४०,४१, दात.१९१, सवि.४०८ लभे (हरे): ४२७ उत्त.;
तस्य (अभार्यस्य)(पत्नी...रिण:०); व्यप्र.४९४ (माता०) | मच.९।१८५; व्यप्र.४८९ : ५०९ उत्त., मनु, व्यउ. लभेता पत्नी वा ज्येष्ठा (हरेयातां ज्येष्ठा वा पत्नी) (सगो.... १५१; विता.३८२ मनुः; बाल.२।१३५ (पृ.२२१) पल्येव रिणः०) शंखलिखितपैठीनसयः : ५२६ (माता०) (लभे... दद्यात्तत्पि (पत्ये दद्याच्च सा पि); सेतु.४२: ४३ व्रते (गुरौ); रिणः०). (४) अप.२।१३६.. .... समु.१४०विच.१२३, कृभ.८७६. ..... .
व्य. का.१९२