________________
સારસ્વત
ભાર શક્ય સ૦ ૫૧.
સારસ્વત (૨) એક બ્રહ્મષિ કન્યા સરસ્વતીને વાસંભવ પુત્ર. / ભાર॰ શાં૦ ૩૫૯–૩૮. ૭ એ સ્વાયંભુવ મન્વંતરમાં વેદાચાર્યાં હતા. અપાંતરતમ અને પ્રાચીનગ એવાં એનાં ખીજાં નામ છે. સારસ્વત (૩) કાઈ એક અત્રિ ઋષિને પુત્ર, સારસ્વત (૪) એક બ્રહ્મષિ (૩. ભગુ શબ્દ જુએ.) સારસ્વત (પ) કૌશિક ઋષિના સાત શિષ્યામાંના એક શિષ્ય. / વા૦ રા॰ અદ્ભુતેાત્તર૦ સ૦ ૭. સારસ્વત (૬) ભારતવષીય ભરતખંડના દેશ. આ દેશ ઈન્દ્રપ્રસ્થની પશ્ચિમે, પશ્ચિમ મત્સ્ય દેશ અને મરુભૂમિ દેશ એની વચ્ચે સરસ્વતી નદીને તીરે હતા એમ જણાય છે. પ્રથમ કહેલા સપ્તસારસ્વત દેશ અને આ એક જ હશે. (સપ્તસારસ્વત શબ્દ જુઓ )
સારસ્વત (૭) એ નામનું એક ભારતવષીય તીર્થ - વિશેષ,
થઈ
સારસ્વતકલ્પ બ્રહ્મદેવના ચાલુ મહિનામાં ગયેલા બારમા દિવસ. (૪. કલ્પ શબ્દ જુએ.) સારસ્વતપુર વીરવર્મા રાજાનું નગર, સારિક યુધિષ્ઠિરની સભાના એક ઋષિ / ભાર૦
સ૦ ૪–૧૯.
સારિમેજય વૃષ્ણુિ કુળના એક યાદવ. / ભાર॰ આ
૨૦૧–૧૯.
સાવ
માનું નામ ભાનુમતી, સ્ત્રીનું નામ સુન્દરા અને પુત્રનું નામ જયસેન હતું. સુન્દરાનુ બીજુ નામ સુનન્દા હતું. એકેય રાજપુત્રી હાઈ સાભૌમે એનું હરણ કર્યું. હતું. /ભાર॰ આ
૬૩–૧૫
૨૫૭
સાર્વભૌમ (૨) દેવગુહ્યુ અને સરસ્વતીને પેટે થયેલા સાવ મન્વંતરમાં અવતારવશેષ. / ભાગ૦
૮–૧૩-૧૭,
સા`ભૌમ (૩) કુરુ કુળમાંના વિદુરને પુત્ર. એને પુત્ર તે જયસેન / ભાગ૦ ૯–૨૨–૧૦. સાલ કટ કટી વિદ્યુત્કેશ રાક્ષસની સ્ત્રી અને સંધ્યા નામની સ્ત્રીની કન્યા,
સાલકટ"કટી હિડિમ્બા તે જ. / ભાર૦ સા૦ ૧૬૭–૧૭. સાલ કાયન વિશ્વામિત્ર ઋષિના પુત્ર. / ભાર૦ અનુ॰ ૭–પર.
સાડિ એક બ્રહ્મર્ષિં. (૩, અંગિરા શબ્દ જુઓ.) સાલીય અંગિરા કુળને ઋષિવિશેષ. સાલિડે તે જ સાલ્વ બ્રહ્મદત્ત; કાશીરાજ પુત્રીઓના સ્વયંવર કાળે આ ગયા હતા. ભીષ્મે એને હરાવી કન્યાએ નુ હરણ કર્યું હતુ. ભીષ્મે હરણુ કરેલી ત્રણ રાજપુત્રીઆમાંથી અમ્બાએ એમ કહ્યું કે હું તેં મનથી સાલ્વને વરી ચૂકી છું, ત્યારે ભીષ્મે એને જવા દીધી. અચ્છા સાવને ત્યાં ગઈ ત્યારે સાવે તને બીજાએ હરણ કરી માટે મારે ન જોઈએ કહી, રાખી નહિ, સાલ્વને કૃષ્ણની સાથે યુદ્ધ થયું હતું. / ભાર૦૧૦ ૧૪–૨૨; ભાગ૦ ૧૦૦ સ૦ ૭૬,
સાલ્વ (૨) સાવ દેશના ક્ષત્રિય, મ્લેચ્છગણુને અધિપતિ. એને સાત્યક્રિએ માર્યાં હતા. / ભાર૦
સાદ્ધ નમિ એક બ્રહ્મર્ષિ' (૩. અંગિરા શબ્દ જુઓ.) સાદ્ધ સુગ્રીવ એક બ્રહ્મષિ (૩, અંગિરા શબ્દ જુઓ.) સારિસ્ક શાક પક્ષી-મન્ત્રપાળ ઋષિને પુત્ર. શાહૂગી જરિતા એની મા થાય. જ્યારે ખાંડવ વન બાળ્યું ત્યારે એની પ્રાર્થના ઉપરથી અગ્નિએ એમને બાળ્યાં નહેતાં. / ભાર॰ આ૦ ૨૫૮–૩, સાપિ` એક બ્રહ્મર્ષિ'. (૩. ભૃગુ શબ્દ જુએ.) સાર્વભૌમ સામવશી પુરુકુળાત્પન્ન અજમીઢસા વંશના કુરુપુત્ર જહનુ રાજાના વિદૂરથ નામના પૌત્રના પુત્ર. એના પિતાનું નામ અહયાતિ,
૩૩
સ૦ ૧૯
સાવ (૩) એ નામના દેશવિશેષ / ભા॰ભી૦ ૯–૩૯, સાલ્વેય પતવિશેષ. / વા૦ રા૦ સુંદર૦ સ૦ ૨૬, સાવ એક ઋષિ / ભાર॰ સ૦ ૪–૨૧. કૃતયુગમાં મહાદેવને પ્રસન્ન કરવા સારુ સાઠ હજાર વર્ષી તપ કરનાર એક ઋષિ. / ભાર૦ અનુ૦ ૪૫–૮૭; સ૦ ૭–૧૨.