________________
જૈન ધાર્મિક પારિભાષિક શબ્દકોશ
૨૫
ઈહા/ઉત્તમ સમાધિ
કારાગારવાસ, શિક્ષાદિનો | પુષ્કરવર દ્વિીપમાં આવેલા ભય. મનુષ્યોને મનુષ્ય થકી, દક્ષિણ-ઉત્તર બે બે પર્વતો, પશુઓને પશુ થકી, એમ જેનાથી દ્વીપના બે ભાગ થાય
સજાતીય તરફથી જે ભય તે. ઈહા : ચિતવણા, વિચારણા, | ઇશુરસ ઃ શેરડીનો રસ, જેનાથી મતિજ્ઞાનનો એક ભેદ.
પ્રભુએ વર્ષીતપનું પારણું કર્યું. ઈહિત ઃ મનને ગમેલું, વિચારેલું, | ઈશ્વાકુકુલ : વિશિષ્ટ ઉત્તમ કુળ, ધારેલું, મનમાં ગોઠવેલું.
2ષભદેવ પ્રભુનું કુળ. ઈસુકારપર્વત : ધાતકીખંડ અને |
ઉ–G
ઉઠિ ઉત્કૃષ્ટ, વધુમાં વધુ, | ઉણોદરિકા : ભૂખ કરતાં ઓછું
સર્વથી અન્તિમ, સર્વજ્યેષ્ઠ. ખાવું, પુરુષનો ૩૨ કવલ, ઉખલ : સાંબેલું, અનર્થદંડનું એક અને સ્ત્રીનો ૨૮ કવલ આહાર સાધનવિશેષ.
શાસ્ત્રોમાં કહ્યો છે. તેનાથી ઉખર ભૂમિઃ વાવેલું બીજ જ્યાં
બે-પાંચ-દશ કોળિયા આહાર ઊગે નહીં, તેવી વંધ્યભૂમિ.
ઓછો કરવો તે. ઉગ્રતા ઃ આવેશ, જોરદારપણું, |
ઉણોદરિ તપ : આહાર અને શરીર તાલાવેલી, અતિશય રસિકતા.
ઉપરની મૂછ છોડવા માટે જ ઉચિત સ્થિતિ : યોગ્ય, જે સમયે
ઓછો આહાર કરવો તે. જે કર્તવ્ય હોય તે જ કરવું. | ઉત્કટ રૂપ : અધિક્તા-સ્વરૂપ, વધુ ઉચ્ચ ગ્રહ ઃ ઊંચા સ્થાને આવેલા
તીવ્ર, ઘનીભૂત થયેલ. ગ્રહો, શુભ ગ્રહો, સાનુકૂળ | ઉત્કૃષ્ટ : સર્વથી અધિક, વધુમાં ગ્રહો.
વધુ, સૌથી અન્તિમ. ઉચ્છેદ કરવો ઃ વિનાશ કરવો, | ઉત્તમ સમાધિ : અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ
મૂલથી વસ્તુને દૂર કરવી. ભાવો પ્રત્યે જ્યાં હર્ષ-શોક ઉજ્જડઃ વસ્તી વિનાનું, ન રહેવા નથી. ઊંચામાં ઊંચો સમભાવ લાયક, અસ્તવ્યસ્ત.
છે તે ઉત્તમ સમાધિ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
