________________
જૈન ધાર્મિક પારિભાષિક શબ્દકોશ ૧૨૩
વિલક્ષણત/વિષમ પરિસ્થિતિ
થવો, પૃથ્વીનો વિલય = | શોભાસ્પદ હોય તેવું આચરણ પૃથ્વીનો નાશ.
કરવું તે. વિલક્ષણતા ઃ વિપરીતતા, ઊલટા- | વિવેકી મનુષ્યઃ જ્યાં જે શોભાસ્પદ
પણું, જે પદાર્થમાં જે વસ્તુની હોય ત્યાં તેનું આચરણ કલ્પના કરી હોય, તેનાથી કરનાર. ઊલટાં ચિહ્નો દેખાવાં.
વિશારદ : પંડિત, વિદ્વાન, કલાના વિલાસ કરવોઃ મોજ કરવી, આનંદ જાણકાર. “તમૂનવિલાયા” માનવો, સંસારિક સુખમાં
| વિશિષ્ટ પ્રતિભાસંપન્ન : સામાન્ય સુખબુદ્ધિ કરવી.
માણસમાં ન સંભવી શકે તેવા વિવક્ષા : પ્રધાનતા, વસ્તુમાં અનેક
તેજથી યુક્ત. ગુણધર્મો હોવા છતાં બીજાને
વિશિષ્ટ સામર્થ્ય સામાન્ય માણસમાં ગૌણ કરી અમુક ધર્મને પ્રધાન કરવા તે, જેમકે સાકર ક્વી?
ન સંભવી શકે તેવું બળ. ગળી, મીઠું કેવું ? ખારું, વિશેષગુણ : જે ગુણ સર્વ દ્રવ્યોમાં ઇત્યાદિ.
ન હોય, પરંતુ અમુક જ દ્રવ્યમાં વિવક્ષિત ધર્મ વસ્તુમાં અનંતધર્મો
હોય તે. હોવા છતાં પણ જે ધર્મની વિશેષાવશ્યક (મહાભાષ્ય) : શ્રી પ્રધાનતા કરવામાં આવે તે જિનભદ્રગણિ ક્ષમાશ્રમણ
ધર્મ, જેમકે ભ્રમર કાળો છે. સૂરિજીનો સામાયિક આવશ્યક વિવાદ ઃ ચર્ચા, તર્કવિતર્ક, ઝઘડો, ઉપર બનાવેલો મહાગ્રંથ.
સામસામી દલીલ કરવી તે, | વિશેષોપયોગ : વસ્તુમાં રહેલા જેમકે ધર્મવિવાદ, વાદવિવાદ, વિશેષ ધર્મને જાણવાવાળો કર્મવિવાદ વગેરે.
ઉપયોગ, આનું જ નામ વિવિક્ત વસવાટઃ મનુષ્ય-પશુ-પક્ષી જ્ઞાનોપયોગ અને સાકારો:વિનાના સ્થાનમાં વસવાટ
યોગ પણ છે. કરવો તે, એકાન્ત, નિર્જન- | વિષમ પરિસ્થિતિ : પ્રતિકૂલ ભૂમિમાં રહેવું.
વાતાવરણ, સહન ન થઈ શકે વિવેક ઉચિત આચરણ કરવું, જ્યાં તેવા સંજોગો, મુશ્કેલીભર્યું
જે હિતકારી હોય, અથવા | કાર્ય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
