________________
૨૭૮
દેશીશબ્દસંગ્રહ શત્રુએ ચતુરાઈ વિનાના અને ઊંચા લાકડાના ઘાટ જેવા અર્થાત કેમ જાણે થંભી ગયા હેય-ખેડાઈ ગયા હેય-એવા થયા છે.
एरण्डद्रुमे पन्चंगुली च, घर्घरगले पडिसाओ ।
पंफुल्लियं गवेषिते, पडियरो चुल्लिमूले ॥४७९।। पंचगुलि–पञ्चाङ्गुलि-जेनुं पांदडं पांच | पंफुल्लिय-गवेषित-फफोळेलु, फफोळg,
आंगळीवाळा हाथ जेतुं छे एटले / गोतेलु, गोतवू-शोध_ पांच आगळीवालु छे ते-एरंडानु । पडियर-चूलानुं मूळ
झाड पडिसास-घरघरो-गळगळो-कंठ ઉદાહરણ ગાથા
पडिसाइल्ले ! पंचंगुलीसु कि कञ्चुकं गवेषयसि १ ॥ पडियरकम्मकरि ! त्वया अपि कस्मात् पंफुल्लिओ नलेषु अयम् १॥३८४॥ હે ઘરઘર કંઠવાળી ! તારા કંચુકને એરંડાઓના ઝાડમાં શું શેધે છે? હે ચૂલાના મૂળની ચાકરડી ! તે પણ શા માટે એને નળમાં-નળ નામના ઘાસમાં-શળે ?
पडिसुत्ती पडिसूरो पडिसंतं चैव प्रतिकूले ।।
पादपतने परेवय-पाडवणा, पूपे पहएल्लो ॥४८०॥ पडिसुत्ति । -प्रतिश्रोतः-प्रतिकूल पाडवण । पादपतन-1 प्रणिपात-पगे पडिसुर
पाडवण । पादपतन-पडवु-पगे
लागवू | पहएल्ल--पूडलो पडिसंत-सातवाहन नामनी देशीसंग्रहकार ४ छ 'पति ' એટલે અસ્તમિત-આથમવું–આથમી જવું. ઉદાહરણગાથા–
पडिसुत्ती पडिसूरे, परेवयपरे यः अपडिसंतो। पाडवणं पहएल्ला च तस्य दीयन्तां ग्रामयक्षस्य । ३८५॥
જે પ્રતિકૂળ તરફ પ્રતિકૂલ છે અને પગે પડનાર તરફ અપ્રતિકૂળઅનુકૂળ-છે તે ગ્રામયક્ષને પગેલાગણે કરે અને પૂડલા ઘો.
इन्द्रसुते पइहंतो, लाक्षारक्ते पल्लवियं । पडिहत्थी वृद्धौ, पडिहत्थ-पडिक्कया प्रतिकृत्याम् ॥४८१॥
पडिसंत
।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
