Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 989

વણ-વિકાર
૨૦૨૪
વર્તમાન
વણ-વિકાર છું, વણ વિકૃતિ સી. [૩] રંગ કે રંગમાં વણીલંકાર (-લદુર) કું. [સ. a[ + અર્જર) શબ્દાથતા ફેરફાર. (૨) સ્વર વ્યંજનરૂપ તે તે ઉચ્ચારણમાં થતો લંકાર, વર્ણસગાઈ. (૨) સંગીતમાં ચોક્કસ પ્રકારની સવારે વાચિક ફેરફાર, (વ્યા.)
અને વ્યંજનેની ગાઠવણી. (સંગીત.) વણુવિચાર ૫. સિં.1 ઉચારણના વનિઘટકોની વિવિધ વર્ણાવણું છું. સિ વ + અ-a] ચાર વર્ષે અને એને પ્રક્રિયાઓની વિચારણા. (૨) વર્ષોમાં થતા વિકાર વગેરેને બહારને માનવ-સમૂહ
હોવાની પરિસ્થિતિ વિચાર. (વ્યા.)
વર્ણવણી સ્ત્રી. [+ગુ. ઈ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] અનેક જ્ઞાતિઓ વર્ણવિન્યાસ છે. (સં.] અક્ષરે લખવાનું કાર્ય
વર્ણાશ્રમ છું. [સં. વર્ણ + આશ્રમ] બ્રાહમણ ક્ષત્રિય વૈશય વણુ-વિપર્યય પું [.] જુએ “વર્ણ-વ્યત્યય'-મેટાથીસિસ.” અને શુદ્ર એ ચાર વર્ણ તથા બ્રહ્મચર્ય ગૃહસ્થ વાનપ્રસ્થ વવૃત્ત ન. [સં.1 નક્કી થયેલી અક્ષર-સંખ્યાવાળો છે તે અને સંન્યાસ એ ચાર આશ્રમ
વર્ણાશ્રમધર્મ છે. [સં.] વર્ણ અને આશ્રમની પદ્ધતિમાં
માનનારે સનાતન વેદપ્રણાલિકાને સ્માર્ત ધર્મ, હિંદુ ધર્મ વર્ણ-ભ્યત્યય, વણું.વ્યત્યાસ પં. સિં.] શલ્મના વિકાસમાં વર્ણા'તર (વર્ણાન્તર) [સં. વર્ન + ઇની બીજી વર્ણ, બીજી
આંતરિક સ્વર કે વ્યંજનનું સ્થાન ઉપર ઊલટ-પલાટ થઈ જ્ઞાતિ, જદી જાત. (૨) બીજો બીજો અક્ષર. (૩) બીજી જવું એ, “
ટ્રાઝિશન ઑફ લેટર્સ (હ. ભ), “મેટા- લિપિમાં પરિવર્તન, ટ્રાન્સલિટરેશન” થીસિસ.” (વ્યા.)
વર્ણી તર-લન (વર્ણાન્તર) ન. [સં] જ્ઞાતિ બહારનાં લગ્ન, વર્ણવ્યવસ્થા છે. [સં.] હિંદુઓની બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિય વૈશ્ય “ઈન્ટરકાસ્ટ-રે(ઈ)જ.’ જિઈ ન શકે તેવું
અને શુદ્ધ એ પ્રકારની ગોઠવણ, ચાર વર્ણોનું સામાજિક વર્ણોધ (વર્ણાશ્વ) વિ. [સં. વળ + ] જેની આંખ રંગ ચોકઠું, “કાસ્ટ-સિસ્ટમ'
વણિત વિ. [સં.] વર્ણવેલ, નિરપેલું વર્ણ-સુતિ રજી. [સં] સ્વરવાળું સંપૂર્ણ એક ઉચ્ચારણ, વર્ણિ-શ(-) પું. [સ.] બ્રહમચારીને સ્વાંગ અક્ષર, વણ, “સિલેબલ.' (વ્યા)
વણ' વિ. સં. ૫.] વર્ણને લગતું, રંગને લગતું. (૨) વણું શ્રેષ્ઠ પું. [સં.] બ્રાહાણ
જ્ઞાતિ-જાતિને લગતું. (૩) અક્ષરના ઉચ્ચારણવાળું. (૪) -૧ઠી સ્ત્રી. [] જુઓ “વર્ણ.' (સંજ્ઞા)
છું. બ્રહાચારી, (૫) અક્ષર, અતિ, “સિલેબલ' (બ.ક.ઠા.) વર્ણસગાઈ સી. [+જઓ સગાઈ'] ગદ્યપદ્યની રચનામાં વર્ણ” મી. [સં. વર્ષ + ગુ. “ઈ' ત..] જાઓ “વર્ણ સમાન વર્ણ સ્વર વગેરેની આવર્તનાત્મક પદ્ધતિ, અનુપ્રાસ, અતિ.”
[‘શ્યામ-વર્ણ' વગેરે) ‘એલિટરેશન” (રા.વિ.) (કાચ.)
-વર્ણ વિ. [+ ગુ. ‘ઉં' ત.પ્ર.] વર્ણવાળું. (સમાસમાં વશુ-સંકર (સ૨) વિ. [સં.] બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિય વેરાય અને વર્ષો પું. [સં. વળ-> પ્રા. વાળમ-] એ નામનું એક વૃક્ષ શદ્ધ એ ચાર વર્ણોમાંને પોતપોતાને છેડી બીજ બીજા વર્ષે ચાર પું. [સં. વર્ગ +ga] વર વ્યંજનનું ઉચ્ચારણ વર્ણમાં લગ્ન કરવાથી ઉત્પન્ન થયેલું (સંતાન)
વર્ણોપત્તિ સ્ત્રી. [સં. વળ + સત્પત્તિ) જ્ઞાતિઓને વિકાસ, વણસંકર-કારક (સર) વિ. [8,], વર્ણસંકર-કારી (૨) સ્વર વ્યંજન એ અક્ષરે વિકાસ
(સર) વિ. [સ. ] વણેની સંકરતા કરનારું વર્ણોપગુણ છું. [સં. વળ+ ૩૫-જુન] સંખ્યાના સંબંધવાળે વર્ણસંકર-તા (સર) સી. [સં.] વણેને અંદર અંદર આંકડે, કે ફિસન્ટ લિટરલ.' (ગ) લોહી સંબંધે થતો ગોટાળો, વર્ણ-સાંકર્ય
વર્થ વિ. ] જાઓ “વર્ણનીય.' વર્ણસંધિ (-સયિ) સી. [૫] અક્ષરોનું એકબીજાની વર્તણક સી. [ઓ “વર્તવું' દ્વારા.] ચાલચલગત, આચરણસાથે જોડાણ થવું એ
કેરેકટર.' (આ “વર્તાવ' નથી.) [(૨) વર્તાવ “ટ્રટમેન્ટ' વર્ણ-સાંકર્ય (-સાર્ય) ન. [૪] જુઓ વર્ણસંકર-તા.” વર્તન ન. [એ.] વૃત્તિ. (૨) ઓ “વર્તણક-બીબહેવિયર.” વણસ્થાન ન. (સં.1 મેઢામાંથી જ્યાં જ્યાંથી તે તે સ્વર વર્તન-કાણુ . સં.] પ્રકાશનું કિરણ પ્રવાહીમાં દાખલ વ્યંજન ઉચ્ચરિત થાય છે તે તે સ્થાન
થતાં વાંકું વળી જાય એ વાંકના ખૂણે [પ્રોગ્રામ' વણું સ્થિતિ સી. [સં.1 જ એ “વર્ણવિન્યાસ.'
વર્તન-કમ છું. સિં.] પાળવાના નિયમની ક્રમિક પરંપરા, વણ-હીન વિ. [સં.] જેને કોઈ જાત જાત ન હોય તેવું વર્તન-માપક ન. [સ.] જ “વક્રતા-માપક.” (૨) જેના ઉચ્ચારણમાં કઈ વર્ણ બોલાવે રહી ગયે વર્તન-હામી જી. [+ એ “હામી.'] સારી વર્તણૂકની હોય તેવું
જામીનગીરી વર્ષાચાર છું. [સ વર્ષ સ્થા-વાર] જુઓ વર્ણ-કર્મવર્ણ ધર્મ. વર્તની સખી, [સ. વર્તન દ્વારા, હિં] (શબદોમાં સ્વર-વ્યંજનની વર્ણાત્મક વિ. [સં. વર્ષ + મ મ + ] અક્ષરના રૂપમાં લેખન માટે સ્વીકૃત) જોડણી, “પેલિંગ' રહે, વર્ણમય
વર્તન-વાદ . [સં.] વર્તણુકની ઉપર માનસશાસ્ત્રનો આધાર વર્ણનામ પું, -મણિકા, મણી સી. [સં. વર્ગ + નું છે એવો મત-સિદ્ધાંત, બિહેવિયમિ ' [રિસ્ટિક જેમ, મળા,-મળ] મૂળાક્ષરની વર્ણમાળાના ક્રમ પ્રમાણેની વર્તનવાદી વિ. સપું.] વર્તન-વાદમાં માનનારું “બિહેવિગોઠવણી, આકાબેટિક ઓર્ડર'
વર્તમાન વિ. [સં] હાલનું, સાંપ્રત, વિધમાન, આધુનિક, વણમાસ પું. સં. શ્રી + મન-AH] ઓ “વર્ણ-સગાઈ. હમણાંનું. (૨) ચાલુ, જારી, (૩) પું,બ.વ. વૃત્ત, સમાચાર,