Page Text
________________
ઉપક
૧૯૨૮
રૂપ-વિકાર
કે અંબાર), ૦ ૩૫ મણિ, રૂ૫ના પાંચિયા (.) રૂ૫-તઃ ક્રિ. વિ. [સ.] સ્વાભાવિક રીતે અત્યંત સુંદર. ૦ હરણું (રૂ.પ્ર) લજિજત કરવું].
રૂપ-દક્ષતા સ્ત્રી. [..] નાટકનું રૂપ કે ચિત્ર દોરવાની રૂપક ન. [સં.) એકને અન્ય વસ્તુ વગેરેનું સીધું વાચિક કુશળતા રૂપે આપવામાં આવે તેવા કાવ્યને એક અર્થાલંકાર, રૂપ-દશ વિ. [સ. . ગરિણ, “કલાસિક,’ ‘કલાસિકલ’ “મેટૉર' (ન.લા.). (કાવ્ય.). (૨) જુએ “રૂપ(૧).' રૂપ-દળી જી. [+ જુઓ “દળી'] ઘોડાના પખરમાંની (નાટય.). (૩) મું. કાવ્ય-પ્રકાર, “ઍલેગરી' (ર.અ.). નીચલી દળી ઉપર નખાતી સુશોભિત દા (૫) સંગીતને એક તાલ, (સંમત.). (૫) રેડિયે ફીચર.” રૂપ-દાસી સ્ત્રી [સં.] વેશ્યાને ત્યાં એની પ્રસાધન-સેવાનું (૧) પું. રૂપિયો (ખાસ કરીને ચાંદીના સિક્કો).
કામ કરતી સ્ત્રી રૂપક-કથા સી. સિં.) રૂપક-કાવ્યના પ્રકારની ગદ્ય-વાત રૂપ-દષ્ટિ સી. (સં.) પ્રશિષ્ટતા, “કલાસિસિઝમ' (વિ.ક.) રૂપક કાય ન. [સ.] જેમાં વર્ણનીય પદાર્થને ચેતનને ભાવ રૂપ-ધારા સી. [ ] આકૃતિઓના કતર-કામવાળો પટ્ટો,
આપી ચેતન રવો વ્યવહાર ચીતરવામાં આવે તેવી ‘ફિગરલ બેકટ' (મ, ટ), (સ્થાપત્ય.) કવિતા. (કાવ્ય)
[‘એલેગરી' રૂપ-ધારી વિ. [સં. $. વેશ ધારણ કરનાર રૂપક-ગ્રંથિ (-ગ્રથિ) સરી, સં.) રૂપકમય દૃષ્ટાંત, રૂપલું વિ. સં. ૬પ દ્વા૨] રૂપાથી મઢેલું. (પદ્યમાં.) રૂ૫કડું વિ. સિ.ગુ. “હું' વાર્થે ત..] દેખાવમાં સુંદર બનેલું રૂપ-નાશક વિ. [સં] સાંદર્યનો નાશ કરનાર રૂ૫-કથા સ્ત્રી. સિ.] અદ્દભુત વાર્તા
રૂપનિધાન ન. [] સૌંદર્યનું પાત્ર, રૂપ-રાશિ રૂપકતા ! સિ.] ઓ “રૂપક(૩).”
રૂપ-નિર્દેશ કું[સં.] પરિચય-પત્રિકા, “પ્રેક્િટસ,' રૂપક-પ્રધાન વિ. સિં] જેમાં રૂપક અલંકાર મુખ્ય છે તેવું રૂપ-નિર્માણ ન., રૂપ-નિર્મિતિ સી. [સ.] આકૃતિની રચના રૂ૫-ભંજની (-ભજની) સી. [૩] સંગીતમાંના આલાપ- રૂપ-પરિવર્તન ન. સિં.] વેશપલટો ને એક પ્રકાર. (સંગીત.)
રૂપ-પરીક્ષા શ્રી. સિં.] સંદર્યની ઝીણવટભરી તપાસ રૂ૫૪મહોત્સવ મું. સિ.] (અંગ્રેજી) “સિદ્ધવર-યુબિલી,' રૂપ-પૂતળી સ્ત્રી. [ + જ એ “પૂતળી.'] સુંદર સ્ત્રી રૉય મહોત્સવ (ાઈ વ્યક્તિ પ્રસંગ કે સંસ્થાને ૨૫ વર્ષ રૂપ»ધાન વિ. સિં.). જેમાં રૂપનું મુખ્યપણું હોય તેવું (ભાષા પૂરાં થતાં ઉજવાતે)
[ગરી' (બ.ક.ઠા.) વગેરે), “ક્લાસિક, ‘લાસિલ' (અ.ફ) રૂ૫ક-માલા(-ળા) કી સિં.] એ “રૂપક-ગ્રં”િ “ઍલે- રૂ૫-બંધ (-બ-ધ) મું. [સ.] લઘુ-ગુરુના આધારે છંદ રૂ૫ લા(-ળા) , [.] સાંદર્ય
સાધવા એ. (પિં.) રૂપકતિશયોક્તિ સારી. [ + સં. શરાવિત] અતિશયોક્તિ રૂપ-ભાગ કું. [સ.] રૂપ બતાવનાર ભાગ, “ર્મલ ટેકનિક' અલંકારના રૂપક અલંકારની છાયાવાળો એક ભેદ, (કાવ્ય.) (વિ.ક.)
[પાખ્યાનોનો તફાવત રૂ૫-કાર વિ. સં.] ચિત્રકાર, આકૃતિ-કાર, “ડિઝાઈનર' રૂપ-ભેદ પું. સં.] રૂપમાં તફાવત હોવ એ. (૨) શબદનાં રૂ૫કાલંકાર (-લપુર) . [+સે. અા જ રૂ૫-મય વિ. [સં.] રૂપથી પૂર્ણ, સુંદર ‘રૂપક(૧).”
પ્રિકાર. (સંગીત.) રૂ૫-મુગ્ધ વિ. [સં.] સંદર્યથી મેહિત થઈ ગયેલું રૂ૫કાલા૫ છું. [+સ. મા-છાપ] સંગીતમાં આલાપનો એક રૂપિયડી જુઓ “પડી.'
જિવાનીવાળું ૩૫ત્સવ છું. [ + સં. સત્સવો જ “રૂપક-મહોત્સવ- રૂ૫-જીવન-સંપન્ન (-સંપન્ન) વિ. સં.] સૌંદર્ય અને ‘સિકવર જ્યુબિલી' (ચં.ન.)
[(કાવ્ય.) રૂપરસિકતા સ્ત્રી. સિં.] આકાર કે રચનાની પ્રશિષ્ટતા, રૂપ-ગવિતા વિજી. [.] ગર્વીલી નાયિકાને એક ભેદ. “ક્લાસિમ'
[દેખાવ, ગેટ-અપ' (વિ. ક.) રૂપ-નવલું વિ. [+જ “ગર્વીલું.'] પિતાના રૂપને- રૂપરંગ (-૨) પું. [સં.] આકાર અને વર્ણ, બહારને સંદર્યને જેને ગર્વ હોય તેવું
રૂપ-રાણી સ્ત્રી. [+જુઓ “રાણી.'] રૂપાળી સ્ત્રી રૂ૫-ઘેલું (-ધંલ વિ. [ +ાઓ “વેલું.’] પિતાના રૂપમાં રૂપ-રાશિ છું. સં.] સૌંદર્યન ભંડારરૂપ (પુરુષ કે સ્ત્રી)
માટે ગાંડું ગાડું થઈ જનારું [કાળી ચૌદસ. (સંજ્ઞા.) રૂપરેખા સી, સિં.] સ્વરૂપનું ચિત્રણ, સ્વરૂપનું દરવર્ણ, રૂ૫-ચતુર્દશી સહી, [સ.] આ વદિ ચૌદસની તિષિ, આછો ખ્યાલ, કંકું બયાન, ચિતાર, “આઉટ-લાઈન,” રૂ૫-ચાકી (.ચેકી) સી. [+જએ “ચાકી.'] મંદિરના પ્રેકિટસ' (દ.ભા.), “બહય-પ્રિન્ટ'
ગર્ભદ્વાર આગળની નાની ઘમટી (જઓ “રૂપ-ચતુર્દશી.' રૂપ-લાવણ્ય ન. [૪] આકાર સૌષ્ઠવ, સૌંદર્ય રૂ૫ચોદસ(-શ) (-,-શ્ય) સ્ત્રી, [+જુએ “ચૌદસ(-).] રૂપલિયું વિ. જિઓ “રૂપલું' + ગુ. ‘છયું ત.પ્ર.] સુંદર, મનેહર રૂ૫-જીવા, રૂપજીવિની સી. [સં.] જઓ “રૂપા-જુવા.' રૂપલું વિ. [સં + ગુ. “હું” ત.પ્ર.રૂપાળું, સુંદર, મોરૂ૫-જ્ઞ વિ. સં. જેને રૂપની સમઝ હોય તેવું
હર. (૨) એક જાતનું ખેતીના પાકને હાનિ પહોંચાડનાર જંતુ રૂપડું વિ. [સ. ૨૫+ ગુ. ‘ડું ત.પ્ર.) રૂપાળું, સુંદર રૂપવતી વિ., સ્ત્રી. સં.રૂપાળી સ્ત્રી રૂપણ ન. [સં.] રૂપ ભજવી બતાવવાની ક્રિયા, (૨) નિરૂપણ રૂપવંત (વક્ત) વિ. સિ વત્ પ્રા, ચં], રૂપવાન વિ. રૂ૫-તત્વ ન. [સં.] આંખની પ્રક્રિયે જે જેવા હોય તે સિ. °વાન, પું.) રૂપાળું આકારાત્મક મૂલ પદાર્થ
[વિષય રૂ૫-વિકાર છું., રૂ૫-વિકૃતિ શ્રી. [૩] સ્વરૂપમાં તેજ ૨૫-તન્માત્રા . [સં.] રૂ૫ના સ્વરૂપને અાંખની ઈદ્રિયને આકાર અને સૌડવમાં દેખાતે બગાડ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |