Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 894

રૂપ-શાલી(ળ)
૧૯૨૯
રૂપાપજીવિની
ખીલી
રૂપ-શાલી(-ળી) વિ. [સંપું.] રૂપાળું
રૂપાસાઈ વિ. ન. જિઓ “રૂપું' દ્વાર.] નરમ પ્રકારનું રૂપ-શિરોમણિ વિ. [સ. ૫.] ખૂબ જ રૂપાળું
ભાંગી પડે તેવું લેખંડ
[ટ, દેખાવડું રૂપ-સંકેત (સકત) ૫. [સ.] વસ્તુના સ્વરૂપ વિશેને રૂપાળું વિ. સં. ગુ. ‘આ’ ત...] રૂપવાળું, સુંદર, આછો પ્યાલ
રૂપાં-ખુરી સ્ત્રી. [ઓ “પું-બ.વ.+ “ખરી.'] ગાયની રૂપ-સંપત્તિ (-સમ્પત્તિ) સ્ત્રી. [સં] ભવ્ય સૌંદર્ય રૂપે મઢેલી ખરી. (૨) ગાયના પગની ચાંદીની ઝાંઝરી. રૂપ-સંવિદ (-વિદ) સ્ત્રી. [ + સં. સંજીવી આકારની (૩) (લા.) વિ. સુંદર (ગાય સ્ત્રી વગેરે) લાગણી, “એસેશન'
રૂપાંતર (રૂપાન્તર) ન. [સ પ+અનY] બીજું રૂપ, બીજે રૂપ-સાગર છું. [સં.) અપાર સૌંદર્ય
આકાર, “ટ્રાન્સફેર્મેશન'. (૨) બીજી પરિસ્થિતિ, વન.” રૂ૫-સુધા શ્રી. [સં] સૌંદર્યરૂપી અમૃત
(૩)અનુવાદ, ભાષાંતર, “ટ્રાન્સલેશન,’ ‘એડીટેશન (ગો.મા.) રૂપસુંદરી (સુ-દરી) શ્રી. [સ.] અત્યંત રૂપાળી સ્ત્રી (૪) સ્વરૂપ-પરિવર્તન, મેટામોર્ફોસિસ રૂ૫-સૃષ્ટિ મી. [સં.] ભોતિક દશ્યમાન જગત
રૂપાંતર-વિધાન (રૂપાન્તર-) ન. [સં.] રૂપાંતર કરવું એ રૂપ-સેવા શ્રી. (સં.1 પ્રભુની (ધાતુ પાષાણ કાછ વગેરેનું રૂપાંતરિત (રૂપાન્તરિત) વિ. સં.] જેનું રૂપાંતર કરવામાં સ્વરૂપ કે પ્રસાદી વસ્ત્રની) પરિચર્ચા. (પુષ્ટિ.).
આવ્યું હોય તેવું
[ફેરી (લા.) રૂપાળી સ્ત્રી રૂપ-કંધ (સ્કધ) છે. [સં.] બૌદ્ધ મત પ્રમાણેના પાંચ રૂપાંદે મી. [ગુ. “રૂપ-રૂપાળા દેહવાળી સ્ત્રીનું નામ + સં. માં એક. (બો.)
રૂપાં-મેખ સ્ત્રી. જિઓ “રૂપું' બ.વ. + “મેખ.] ચાંદીની રૂપ-હાનિ સી. [સ.' જ રૂપ-ભંગ.”
[પક્ષી પણ) રૂપ-ધન વિ. [+], અણું વિ. [ + જુએ “હીણું.'] રૂપ રૂપિણી વિ. સી. [સં.] ઉપવાળી (ાઈ પણ સ્ત્રી જતિ-પશુ વિનાનું, કદરૂપું
રૂપિત વિ. [સં.] નિરૂપવામાં આવેલું. (૨) ન. એક રૂપાખ્યાન ન. [. [+-ળાન] નામ-વિશેષણ-સર્વનામ પ્રકારની મેટી વાર્તા કે જેમાં ગુણધર્મને જીવંત પાત્રો તેમજ કાળ અને અર્થનાં ક્રિયાપદનાં સિદ્ધ પદની માંડણી તરીકે ચીતર્યો હોય, રૂપક-કથા
[વજનનું (નામિકી અને કાળની વિભકિતએ પ્રમાણે), (વ્યા.) રૂપિયા-ભાર વિ. જિઓ “રૂપિયો' + સં] એક રૂપિયાના રૂપ-ગ૨ વિ. જિએ “રૂપું' + ફા. પ્રત્યય] રૂપા-ચાંદીનું કામ રૂપિ(૫) પું. [જ એ રૂપું' + ગુ. “યું-“એયું ત.ક.] કરનાર કારીગર
રૂપાને એક સિક્કો (પૂર્વે ૧૬ આના-૧૪ પૈસાની કિંમતનો, રૂપાછળાવિની સી. [સં. ૫ + મા-નવનું સી.1, વીસી. અત્યારે ૧૦૦ પૈસાની કિંમતના; હવે કરન્સી નોટના [+ગુ. “ઈ' પ્રત્યય] પિતાના રૂપને વ્યભિચારના રૂપમાં રૂપમાં પણ). (૨) (લા.) ધન-સંપત્તિ. [ચા ખાવા (.પ્ર.) ઉપભેગ કરાવી ગુજરાત ચલાવનાર સ્ત્રી, વેશ્યા
લાંચ લેવી, યા દાબવા (રૂ.પ્ર.) લાંચ આપવી. ચાનું પાવલું રૂપાતીત વિ. [સં હ + અaો] રૂપને વટાવી ચૂકેલું, કરવું (ઉ.પ્ર.) ખોટનો વેપાર કરો. -ચા દબાવવા (રૂ.પ્ર.) જેમાં નામ-રૂપને પ્રશ ન હોય તેવું (બ્રહ્મ)
સંપત્તિ બથાવી પાડવી. ૦ આપ (રૂ.પ્ર.) સગાઈ કરવાનું રૂપાત્મક વિ. સિં, હણ+ગમન-] એ “રૂપ-મય.” શુકન કરવું. ૦ m (રૂ.પ્ર) નાણું ભેગું કરવું. (૨) (૨) વ્યાકરણના પદોથી પૂર્ણ (વ્યા.)
ખર્ચ કર, ૦ તેવો (રૂ.પ્ર.) રૂપિયાનું પ ણ મેળવવું. ઉપાધિઓધ વિ. [સ. + અયો ) ઇદ્રિ દ્વારા બ્રહ્મના ૦રાડે (કે રેડ) (૩.પ્ર) વગભગ એક રૂપિયે. સ્વરૂપનું થતું જ્ઞાન
બેટો (કે બે રૂપિયા (રૂ.પ્ર.) અવિશ્વાસુ માણસ. રૂપનુમાન ન. સિં. + -અનુ-મન' સૌંદર્યનો અંદાજ, (૨) નકામે માણસ રૂપનો અડસટ્ટો ધર્મલ જિ ક” (રા.વિ)
-રૂપી વિ. સ. પું, સમાસને અંતઃ બહુપિ' વગેરે) રૂપા-બાર સ્ત્રી, ત. [જ “શું' + “બજાર.] જયાં ચાંદી રૂપવાળું
[ધાતુ, રજત, ચાંદી ની લેવડ-દેવડ થતી હોય તેનું વેપારી સ્થાન, ચાંદી-બજાર રૂપું ન. સિં. હgs-> પ્રા. શg-] એક કિંમતી ઘોળી રૂપા-માખી સ્ત્રી, સં. + સં માલિi>પા. વિવા] રૂપેરી વિ. જિઓ “” + “એરી' ત, પ્ર.] રૂપાન જેવા
એક જાતની ઉપધાતુ, રણ-માક્ષિક (૨.વિ) [ધામ ચળકતા સફેદ રંગવાળ. [૦ બંધ છૂટવા (-બધ-) (ઉ.પ્ર.) રૂપાયતન ન. [સં. + માથ-સન) સૌંદર્યનું સ્થાન, સુંદરતાનું મૃત્યુ.ચિન તરીકે નાડીઓ ટવી] રૂપારેલ વ્ય) સ્ત્રી. જિઓ “” + ‘રેલ.”] ચાંદીની છોળ, રૂપુંદ્રિય(ઉપેદ્રય) સી. [સ. હા + દ્રિા, ન] રૂપ
રૂપાની વિપુલતા. (૨) જોળી ચકલી [(બૌ.) જેવાની છદ્રિય-આંખ, નેત્ર, નેણ, ચક્ષ રૂપાવર . [સં. સ્વ + અવ-] એક પ્રકારનો દેવ. રૂપેડી સી. [જ એ “રૂપનું લાઘવ + ગુ. “ડું ત... પું. [. ૧ + મા-શ્ર] સૌંદર્યનું શરણ
+ “ઈ' શ્રી પ્રત્યય-રૂપયડી'- એનું પ્રવાહી ઉચ્ચારણ] રૂપાસત વિ. [, +-સ] સંદર્યમાં જેને લગની (તુરછતાના ભાવે) રૂપિયો લાગી હોય તેવું
રૂપૈયે જ રૂપિયે.” રૂપાસક્તિ સ્ત્રી. [+ સં. મા-સતિ સંદર્યમાં લાગેલી લગની રૂપોત્પાદક વિ. સિં ૩Qાઢ] રૂપને ઉત્પન્ન કરનારું.' રૂપા-સળી સ્ત્રી. જિઓ “રખું' + “સળી.'] રૂપેરી દોરીની સૌંદર્ય પ્રગટાવનારું
[‘રૂપ-જીવા'. ભાતનું એક કાપડ
રૂપાપરવિની વિસી. [સ. હા + ૩૫નીવિની જ