Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 865

રાગાધીન
'હ૦૦
રાજ-કારભારું
રાગાધીન વિ. [+સં. મીની આસક્તિને વશ હોય તેવું વર્ચસ્વી બનવું. ૦ ચાલવું (રૂ.પ્ર) અધિકાર હો. ૦ રગાભાવ . [ + સં. -માવ આસક્તિને અભાવ, બેસવું (બેસવું) (રૂ.પ્ર.) અમલ આરંભા દી રાજ વિરાગ, વૈરાગ્ય
[સ્વરોને ઘંટવાની ક્રિયા કર (રૂ.પ્ર.) દી ઠાર. દવે રાજ થ (પ્ર) રાગાલા૫ છું. [ + સં. મા- અT] ગેય રાગનો આરંભ કરતાં દીવો બુઝા] રાગાંગ (રાગા) ન. [+સં. અF) ગેય રાગો તે તે ટુકડે રાજપું. ફિ.] ગુપ્ત વાત, મર્મ, ભેદ, રહસ્ય રાગાંધ (રાગા) વિ. [+ સં. અN] આસક્તિને કારણે રાજ-અન ન. [સ. રાન્નન્ + કન, સંધિ વિના) રાજાનું ભાન ભૂલેલું
અનાજ, રાજપિંડ
[અહંકાર, સત્તાનું હુંપદ રાગિણી અડી. (સ.] નેહવાળી-આસક્તિવાળી સી. (૨) રાજ-અહમ્ !. [સ. રાન(ન) + મહમૂ (-)] રાજા તરીકેના પ્રાચીન મત પ્રમાણે મુખ્ય છ ગો અને એમાંથી રાજ-અંગ (-અ. ન. [જ એ “રાજ' + સં., સંધિ વિના] નીકળતી તે તે રગની છ છ પેટા જાતિઓ (રાગિણીઓમાં રાજયને વિભાગ
[રાજાનો પ્રતિનિધિ સ્વરે કોમળ હેય.)
રાજ-અતિ . . નાન(G) + જ “આડતિયો.”] રાગી વિ. સિં. ૫.] આસક્તિવાળું (૨) સંસારી, ગૃહસ્થમ. રાજ-આહતિ પું. [જએ સજ' + આડતિ.”] (૩) ગેય રાગ ગાનાર, (૪) રંગેલું, રંગાયેલું
રાજ્યને પ્રતિનિધિ રાગીયતા શ્રી. [સં.] રાગ ગાવાની ઢબ કે પદ્ધ
રાજ-કણ ન. જિઓ “રાજ?' + સં.] રાજ્યનું કે રાષ્ટ્રનું ૨-ચૂંદી સ્ત્રી. [જ “ગંદી.'] ગંદીના ઝાડને એક પ્રકાર, રાજ-આ ૫ ૫. [ઓ “રાજ' + સં.) રાજ્ય કે રાષ્ટ્ર કટ-ગંદી
પ્રત્યેના ગુનાનો આક્ષેપ, “ઈમ્પીચમેન્ટ' રાગંદું ન. એ “ગંદું.'] રાગંદીનું ફળ. (૨) રા–દાનું ફળ રાજક ન. [૪] રાજાઓને સમૂહ. (૨) વિ. સુલતાની, રાબૂદ ૫. [જએ “ગંદો.'] ગંદાના ઝાડનો એક પ્રકાર, રાજાને લગતું, રાજા તરફનું
[તવારીખ
રાજ-કથા સ્ત્રી. [૩] રાજા વિશેની વાત. (૨) ઇતિહાસ, રાગેટલું સક્રિ. સં. રામ-ના.ધા.] સૂર જમાવવા વારંવાર રાજક-દૈવક ન. (.) રાજાનો અને દેવી કેપ, આસમાની
આલાપ કર્યા કરો. રાગટાવું કર્મણિ, રાગટાવવું સુલતાની. (૨) (લા.) અકસ્માત. (૩) મૃત્યુ, મરણ છે., સક્રિ.
રાજ-કન્યા સ્ત્રી. સિં.] રાજાની પુત્રી, રાજકુમારી, કુંવરી રાગટાવવું, રાગટાવું જ “રાગટવું'માં.
રાજ-કર છું. [સં.] પ્રજાએ રાજાને આપવાનો વેરે રાગેટ, - . [જ એ “રાગેટવું' + ગુ. “એ” ક...] રાજ-કત વિ. [જ એ “રાજ' + સં૫] રાજ્ય-કર્તા
રાજ-કત વિ. આ સ્વર જમાવવા કરવામાં આવતી આલાપ-ચારી
રાજ-કચી વિ., સ્ત્રી. જિઓ “રાજ?' + સં.] રાજય-કર્તા સી રાગેલ્પત્તિ રજી. [+ સં. સત્પત્તિ] આસક્તિ ઊભી થવાની રાજ-કર્મ ન. સિં] રાજાનું કામ
પ્રક્રિયા. (૨) ગેય રાગ ખડો થવા-કરવાની ક્રિયા રાજ-કમ ન. [ઓ “રાજ' + સં.] રાજ્યનું કામ રાઘવ ૫[સં.] રઘુના વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલ-શ્રીરામ (એ રાજ-કર્મચારી વિ. [સં. .] રાજાનું કામ કરનાર
પ્રમાણે લક્ષ્મણ ભરત શત્રુક્ત અને બીજા વંશજ પણ રાજ-કર્મચારી* વિ. [જ એ “રાજ' + સં૫] રાજ્યનું રાઘવ-દાસ પું. [સં] (લા.) માવો મેંદો અને ખાંડના કામ કરનાર, રાજ્ય-સેવક બરાની એક મિષ્ટાન્ન-નાની, રવાયો
રાજ-કલગી સ્ત્રી. સિં. રા(ન) + જુઓ “કલગી.'] રાજરાઘવ-સુદ્રિકા સી. સિં. રામચંદ્રજીની વીંટી
મુગટ
[આશ્રિત કવિ રાઘવેક (રાધવેન્દ્ર) પૃ. [+ સં. ત્ર] રઘુકુલમાં શ્રેષ્ઠીરામ રાજ-કવિ છું. [સં] રાજાને માન્ય કરેલો કવિ, રાજાને રાઘુ પું. [સ. રઘવતું લાઘવ] (લા.) પિપટ
રાજ-કાજ ન. જિઓ “રાજ*' + કાજ.] રાજ્ય-કર્મ, રાછું વિ, ગાંડિયું, ગાંડું. (૨) મૂર્ખ, બુડથલ
સરકારી કામકાજ, રાજય અંગેનું કામ રાચ ન. જિઓ “રાચવું.'] ઘરમાં ઉપયોગને સરસામાન, રાજકારણ ન. જિઓ “રાજ' + સં.) રાજયના વહીવટ
ચીલું, ઘરવખરી. (૨) સાળમાં તાણે ઊંચે નીચા અંગેનું નિમિત્ત, રાજ્ય-શાસન, ઑલિટિકસ' (દ.ભા.) કરનારું સાધન. (૩) ભરવા-ગૂંથવાનું લાકડાનું ચાક. (૪) રાજકારણ-જ્ઞ, નિષ્ણાત, ૫૯ વિ. [+સં.] રાજકારણનું (લા.) શોભા
જ્ઞાન ધરાવનાર, મુત્સદી, “પલિટિશિયન રાચ-રચીલું વિ. [+ જ “રચવું' દ્વારા.] જુઓ “રાચ(૧). રાજકારણ, વિ. [+ સે. # ત. પ્ર.-] રાજકારણને લગતું. રચવું અ.જિ. દિ. પ્રા. ર4] ભવું, સુંદર દેખાવું. (૨) (૨) રાજ્યની એક અમલદારી ધરાવનાર વ્યક્તિ (લા.) મગ્ન થવું, લીન થવું. (૩) રાજી થવું
રાજકારણી વિ. [+ગુ. 'ઈ' ત.પ્ર.), અણીય વિ. [1] રાજ' પું. [સં. રાનનટરાના પ.વિ, એ.વ, પરંતુ સમાસમાં રાજકારણને લગતું. (૨) રાજકારણમાં પડેલું, રાજકારણ-જ્ઞ, “રા' વચ્ચે તેમ અંતે પણ: “રાજ-પુરુષ' રાજય” અને મુત્સદ્દી
[વહીવટ, રાજ-કાજ વૈદ્ય રાજ', દેવ-રાજ' વગેરે] રાજા, (૨) મુ. શ્રેષ્ઠ રાજ-કારભાર છું. [જ “રાજ?' + કારભાર.] રાજયરાજ* ન [સં. રાથ>પ્રા. ન-] જાઓ “રાજ્ય” [ રાજ-કારભારી છું. જિઓ “રાજ' + કારભારી.] રાજ
આવવું (રૂ.પ્ર) સત્તા કે અધિકાર મળવો. (૨) શેઠાઈ કારભાર કરનાર અમલદાર, દીવાન કરવાની તક મળવી. ૦ કરવું (રૂ.પ્ર.) સત્તાધીશ બનવું, રાજકારભારું ન. [જ “રાજકારભાર + ગુ. “ઉં' સ્વાર્થે