Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 836

૨મતિ
૧૮૭૧
રાખ્યા
(૨) (લા.) શરમ,આમન્યા. (૩) માન સાચવવું એ રખિયલ વિ. [જઓ “રાખવું” દ્વારા.] રાખનાર, આશ્રય રખતિયા વિ,યું. [+ગુ. “ઇયું' ત.ક.] રખેવાળ, ૨પ આપનાર રખની સ્ત્રી, જિએ “રાખવું' દ્રારા.] જુઓ “ખણિયાત. રખી છું. [સં. ત્રા, અર્વા. તદભવ જુએ “રખેસર.” રખને ૫. સંદેહ, શંકા, શક, (૨) ખતરે
રખી સ્ત્રી. [જ એ “રાખવું.'] ઢોર માટે કાપીને કવી ૨ખ(-ખા)પત (-) સ્ત્રી. જિઓ ‘રાખવું' દ્વાર.] રાખ- ૧ખેલું ઘાસ. (૨) રક્ષણ માટે અપાત કર ૨૫. (૨) રક્ષણ, (૩) વિ. રક્ષણરૂપ, રક્ષક-રૂપ ૨ખીસરે જએ “રખેસર.” રખ-પંચમી (રખ્ય-પચમી) સ્ત્રી. [ જુઓ “ખ'+ સં ], ખુ, અખું વિ. [સ. ર8-> પ્ર. વામ-] “રક્ષણ કરરખ-પાંચ-એમ (૨ખ્ય-પાંચ-૨)મ્ય] સ્ત્રી. [+ સં. પશ્ચમી] નાર' એવા સમાસને અંતે અર્થ : “જીવ-૨ખુ, ખું,’ ‘કાંટા-ખું' ભાદરવા સુદ પાંચમ, ઋષિશ્રાદ્ધને દિવસ, ઋષિ-પંચમી. રખે, ને ક્રિ.વિ. [સં. રો>માં. વહે] કદાચ, કદાપિ (સંજ્ઞા)
રખે છે. [જ “રાખવું' દ્વારા ] રક્ષક ૨ખવાળ રખમાઈ જી. [સં. મviી હાર.] શ્રીકૃષ્ણની પટરાણી- રમેલા ૫. હુમલે રૂકમિણી. (પંઢરપુરમાંના પાંડુરંગ-
વિષ્ણુ સાથે બિરાજતાં રખેવાળ જ એ “રખવાળ.' રુકમિણ-દેવી) (સંજ્ઞા.)
રખેવાળ(m)ણ (-ય) જ “રખવાળણ.' રખરખ (-૨) શ્રી. [જ “રખરખવું.'] (લા.) રખેવાળિયું જ એ “રખવાળિયું.”
મંદવાળને અંગે બેચેની. (૨) તલસવું એ, વલખાં મારવાં એ રખેવાળો જ “વખવાળી.” રખરખલિ શ્રી. [જ એ “રખ્યા-૨ખ' દ્વારા. ઝોડ-ઝપટ ટાળ- રખેવાળું જુએ “રખવાળું.” વાના ભાવે બાળકના કપાળમાં ગામને સીમાડેથી ચેપડવા રખેવાળેણ (-ચ) જુએ “રખવાળ(-ળે).” લાવેલી રાખડી
રખેવાળા એ “રખવાળે.”
[ઝાંપડે, રખી રખરખતું વિ. [જ “રખરખવું” + ગુ. “તું” વર્ત.ક.] સખત રખેસર છું. [સં. 1શ્વર] (લા.) ગામડાંને ભંગી, હરિજન, અંગારાના રૂપમાં બળતું, ધગધગતું, એકદમ ઉષ્ણ
૨ળવું સક્રિ. [ઓ “૨ખ્યા’-રાખ,'-ના ધા] રખવાળું રખરખવાટ કું. [જ એ “રાખવું' દ્વારા.] પક્ષપાત, તરફદારી કરવું, રાખ ભેળવવી (અનાજ સડી ન જાય એ માટે). રખખવું અ ક્રિ. [અનુ.] અંગારામાંથી જાળ નીકળવી, રળવું કર્મણિ,જિં, રખેળાવનું છે. સક્રિ. (૨) (લા.) તલપણું, તલસવું. (૩) બેચેની અનુભવવી ૨હેળાવવું, રખેળાવું જએ “રખેળનું'માં. (ખાસ કરીને તાવ વગેરે રોગમાં). રખરખાવું ભારે... રખે મું. [. રક્ષા-> પ્રા. વલમ-] જુએ “રખવાળ.” રખરખાવવું છે. સક્રિ.
રખેટલું સક્રિ. [સં. રેલ ના.ધા.] આંકા પાડવા, રેખાઓ રખ(-)વાળ . [સં. રક્ષ ()- > પ્રા. taa-૯૫)વાઇ કરવી, લીટા દરવા, રખાટા કર્મણિ, ક્રિ. રોટાવવું ચોકીદાર, ૨ખો, “કેરટેકર,’ ‘ગાર
પ્રેસ.કિ. રખવાળ(-ળે) (-શ્ય) સ્ત્રી. [+ગુ, “અટ-એ)ણ સ્ત્રીને રખેટાવવું, રોટાવું જ એ “રખેટ'માં. પ્રત્યય] રખેવાળની સ્ત્રી, (૨) સ્ત્રી રખેવાળ
રખાવું સક્રિ. [ એ “
રખ્યા–રાખ,” ના.ધા. ] જાઓ રખ(એ)વાળિયું વિન. [+ ગુ. ‘ઇચું' ત...] (લા,) તાળું, “ખેટવું.” રાવું ક્રર્મણિ, કિં. રોટાવવું પ્રે.સ.કિ. સાચવણું, “ક'
રાવવું, રહાલું જ રખડવુંમાં. રખ-ખે)વાળી સ્ત્રી. [+ગુ. “ઈ' ત...], -ળું ન. [+ગુ. રખડી જ રાખડી.” હું' ત પ્ર] રક્ષણ કરવાની ક્રિયા, ચોકીદારી
૫ . જિઓ રખેવું દાર.] જ એ “રખવાળ. ર(ખે)-વાળેણ -શ્ય) જુએ “રખ(-બે)વાળણ” રખેપલું ન. [જ રખેવું' + ગુ. “લ” સ્વાર્થે ત.ક.] જાઓ રખ(ખે)વાળે ૫. [ + ગુ, “એ સ્વાર્થે ત.ક. ] એ “રખવાળી.' “રખ-વાળ.” રખણિયાત.' પિયે વિ. મું. [ઓ “
૨૫ + ગુ. ઈયુંત..] રખા(બે)ત (૯) સ્ત્રી. [એ “રાખવું” દ્વારા. ] જએ
“રખવાળ.” (૨) ગામ કે સીમનું રક્ષણ કરનાર માણસ રખપત (ત્ય) જ “રખપત.”
રખેવું ન.,પો. પું. [સં. રક્ષા વર્ગ->પ્રા. વવ વગ-3 રક્ષણ, રખાયત જ રખાત—“રખણિયાત.”
સંભાળ, ચોકીદારની ક્રિયા. (૨) રખેવું કરવાનું મહેનતાણું રખાય, વિ [જ “રાખવું' દ્વારા.] વાવેતર ભેળવાઈ રએલવું સ.જિ. [જઓ “ખેલું.” -ના.ધા.] રક્ષણ કરવું, ગયાં ન હોય તેવું (ખેતર)
સંભાળ રાખવી, ચેક કરવી. રખેલાવું કર્મણિ, ક્રિ, રખાલ ન. ઘાસ કાપી લીધેલું જંગલ
રખેલાવવું પ્રે.સ.કિ. રખાવટ (ર) શ્રી. [જ એ “રાખવું + ગુ. “આવટ' ક. પ્ર.] રખેલાવવું, રખેલાવું જ એ “રખોલવુંમાં
જ “ખપત.' (૨) પક્ષપાત તરફદારી, પાલિટી' રખેલિયે વિવું, [“ખેલું” + ગુ. “ઈ યું' ત..] રખાવત (-ત્ય) સ્ત્રી. [જ એ “રખાવું' કાર.] બીજા તરફથી એ “રપિ .” મળતે વર્તાવ [રખવાળ.' રખેલું ન. [જ “રાખવું' દ્વારા.] જએ “
રપુ'“ખરખા-વરતણિ વિ.પં. જિઓ રાખવું' દ્વારા.1 જ વાળી.' (૨) ખેતરની સંભાળ રાખવી એ રખાવવું, રખાવું જુએ “રાખવું'માં.
૨ખ્યા સ્ત્રી. [સં. રક્ષા)પ્રા. ર4] લાકડાં વગેરેની ભસ્મ,