________________
મહાપ્રશ્ન
૧૫૯
મહામંત્ર
પ્રમાણે કહ૫ને અંતે થતો ભારે વિનાશ
અષ્ટાધ્યાયી સંસ્કૃત વ્યાકરણ-સૂત્રે ઉપરનું પતંજલિનું મહા-પ્રશ્ન છું. [સ.] મેટી સમસ્યા, “પ્રેબ્લેમ' (ચં.ની વિશાળ વિવરણ. (સંજ્ઞા.)
[કર્તા પતંજલિ મહાપ્રસાદ મું. [સં. મહંત >મહા + સં.] (લા.) જગનાથ- મહાભાષ્ય-કાર વિ., પૃ. સિં.] વ્યાકરણ મહાભાગના પુરીમાંને જગન્નાથજીને ધરાઈ બહાર અપાતો ભાત. (૨) મહા-ભિક્ષુ છું. [, મદ>મહા + સં.] ભગવાન બુદ્ધ પુષ્ટિમાર્ગીય મંદિરમાં ઠાકોરજીને ધરાઈને બહાર આવેલી મહાભિનિષ્ક્રમણ ન. [સં. મહ>મામમિ-નિષમળી પ્રસાદી ખાદ્ય ચી. (પુષ્ટિ.) [પ્રયાણ(૨).” બુદ્ધ ભગવાનનો સંસાર ત્યાગ કરી ઘેરથી નીકળી મહા-પ્રસ્થાન ન. સિં. મહંત મહા + સં. એ “મહા. જવાને મહાન પ્રસંગ, બુદ્ધને સંન્યાસ મહા-પ્રાણ જુઓ “મહા-પ્રજ્ઞ.”
મહાભિષેક પું. [સં. મહ>મ + અમ-વે] શિવરાત્રિની મહા-પ્રાણ વિ. [સં. મહત્વ >મ + .) જેના ઉચ્ચારણમાં મહાપૂજા વખતન પચેપચાર સાથે લિંગને સ્નાન શ્વાસ ઊંડેથી ખેચાય છે તે તે તે સ્વર કે વ્યંજન, કરાવવાની વિધિ
એસ્પિરેટેડ' “સ્પાઇરન્ટ' (એવા વ્યંજન તે “ખ છ ઠ મહા-ભૂત ન. [. મહ મ + સં.] આકાશ વાયુ થ ફ ધ ઝ ટ ધ બે શ ષ સ હ ઉપરાંત કંઠય “સ' અગ્નિ પાણી અને પૃથ્વી એ પાંચ તત્તવમાં તે તે અને વિસર્ગ). (વ્યા) હૈિવાપણું, ‘એસ્પિરેશન’ તત્વ, (સાંખ્ય, વેદાંત.)
[ભારતવર્ષની ધશ મહાપ્રાણુતા ,, -- ન. [સં.] મહાપ્રાણુ ઉચ્ચારણ મહા-ભૂમિ(મી) સી. [સં. મહતમ + સં] (લા.) મહાપ્રાણિત વિ. [સં.) જુએ “મહા-પ્રાણ.”
મહા-ભગ ૫. ર્સિ, મદમr + સે.) પુષ્ટિમાર્ગીય મહા-બલા સ્ત્રી, સિં. મહતમ + વ.] એ નામની મંદિરમાં મોટા ઉત્સવને દિવસે વિશેષ સામગ્રીનું ધરાતું એક વનસ્પતિ
મેટું ઘ. (પુષ્ટિ.) મહાબલી(-ળી) વિ. સં. ૬.] ભારે બળવાન, બલિ મહા-ભગી વિ. સિ., મું.] મેટા ભેગ ભેગવનાર મહા-બંધ (અન્ય) ૫. [સ. મહત્વ > H + સં.] એ મહા-ભ્રમ છું, મણ સ્ત્રી. [સ. મદ્દ>મ + સં.) મેટી નામની યોગની એક મુદ્રા. (ગ.)
ભ્રાંતિ. (૨) ગંભીર મિથા જ્ઞાન મહા-બાહુ વિ. [સં. મહત્વ >મહા + સં., બ.વી.] મોટી મહા-બ્રાંત (-ભ્રાંત) વિ. [સં. મહંત >માં + સં.] મટી ભુજવાળું. (૨) (લા.) ભારે બળવાન
ભ્રમણામાં પડેલું. (૨) મિથ્યાજ્ઞાની [‘મહા-ભ્રમ!' મહા-બુદ્ધિ વિ. સં. મહંત મહા + સં., બ.બી.] ખૂબ મહા-બ્રાંતિ (બ્રાતિ) સ્ત્રી, સિં મહત>મહા + સં. જ બુદ્ધિશાળી, ઘણું શાણું
વિકર, મોભે મહા-મતિ વિ. [સં. મહત્>મહા + સં] જએ “મહા-બુદ્ધિ.” મહા કું. [અર, મુહાબા] ગાંભીર્યવાળ ગૌરવ, ભાર, મહા-મના વિ, પૃ. [સં. મદ્દતમા + મનસ્ ન, બ.વી. મહા-બેધિ ન. [સ. મહત્વ >મહા + સં.] શ્રેષ્ઠ જ્ઞાન. (૨) “મનr: j] મેટા અને ઉદાર મનવાળો પુરુષ મુંબુદ્ધ ભગવાન
મહામથી વિ, જી. [સ મહ>H + મ ત.ક.નું સી.] મહા-બ્રાહ્મણ છું. સં. મત >મા + સં.] (લા) હલકી મહત્તાથી ભરેલી (દેવી) કેટિનો બ્રાહ્મણ, બ્રાહ્મણભાસ, ભામટો
મહામહિમોપાક્યાય પું. (સં. મહાd > મદુ-મહિમ-૩ણામહા-ભટ પું. . મહત >મહા + સં.] મેટ દ્વો દણીસંસ્કૃત ભાષાના ઉચ્ચ કોટિના વિદ્વાનને મળતી મહા-ભયંકર (-ભચ૨], મહા-ભયાનક વિ. [સં. એક સંમાનનીય પદવી કે ઉપાધિ મત >H + સં.] અત્યંત ભયજનક
મહા-મહાપદેશક વિ. સિં મહત્તમ + જુઓ મહેમહા-ભાગ વિ. [સં. મહ7 મહા + સં. બ.કી.) મેટા પદેશક’ (સં.)] સંસ્કૃત ભાષાના વિદ્વાન ઉપદેશકને મળતી ભાગ્યવાળું, નસીબદાર. (૨) સુવિખ્યાત
એક પદવી મહા-ભાગવત વિ. [સં. મહા મઘT + સં] ભાગવતમાર્ગ મહામહોપાધ્યાય પું. [. મહતુ કેમ, દ્વિભવ + a
–પ્રાચીન વિષ્ણવ સંપ્રદાયના અનુયાયી રાજા કે વ્યક્તિ દgીય સંસ્કૃત ભાષાના સર્વાગીણ જ્ઞાન ધરાવનારને અપાતી માટેનો એક ઇલકાબ
એક સંમાનવાળી પદવી કે ઉપાધિ મહાભારત ન. [સ. મહત્>મહા + સં.] ભરત વંશમાં મહા-મલ(ળ) (-ભડલ,-ળ) ન. [સં) સમવાયતંત્ર, ઉત્પન્ન થયેલા કૌરવો અને પાંડવાને લગતા વિગ્રહને ફેડરેશન'
મિટો માંડવો, સમિયાનો ખી એમને ઇતિહાસ અને સંગત અનેક પૌરાણિક મહા-મંડપ (-ભર૭૫) . સિં. મહા >મë1 + સં.] ભારે આખ્યાન ઉપાખ્યાન અને આડકથાઓથી ભરેલે મહા-મંદલિત-લી)ક (-મરડલિ(-લી)ક) ૫. સિં. મહા >મહું સંસ્કૃત ભાષાનો અંતિમલક કાવ્ય-ગ્રંથ. (સંજ્ઞા.)(૨) ન. + મrew] જ એ “મહા-માંડલિક.” લા) ભારે મેટો કઈ કથા-ગ્રંથ. (૩) ભારે મહું યુ. મહા-મં (-)શ્વર (મડલે(ગે)શ્વર) . (સં. મહા >
સ્ટા) (રૂ. પ્ર.) ભારે મોટું યુદ્ધ શરૂ થયું. મહું + Hoga + સ્વર] મેટા ખંડિયે રાજા. (૨) સાધુ (૨) મેટો ઝઘડે આરંભાવો].
સંન્યાસીઓનો એક માનવંત દરજજો મહાભારત-કાર વિ. પું. [સં.] મહાભારતની રચના કરનાર મહા-મંત્ર (-મન્ત) . સં. મહ>H + સં. દીક્ષા મનાયેલા કણ કંપાયન મહર્ષિ વ્યાસ
માટે ગુરુ તરફથી શિષ્યની પાસે ભણાવવામાં આવતા મહા-ભાગ ન. [સ. મહ>મહા + સં.] (લા.) પાણિનિનાં વિશિષ્ટ તે તે મંત્ર, મોટિવ' (જે. હિ.)
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org