Page Text
________________
મહાર
૧૭૨૬
મહા-મહું
એ. (૨) (લા.) લખેલું સુધારા વધારી આપવું એ મા-ચૂરતિયું વિ, મ સિયું વિ. [બંનેમાં “મડ-સં. a> મકાર (૨૩) સી. જિએ “માઠું દ્વારા] છાપણું, ખેંચ પ્રા. મઢ, પ્રા. તત્સમ. પાછલામાં “ચુસવું' + ગુ. ઈયું' કુપ્ર.] મઠારણું ન. જિઓ “મઠારવું + ગુ. “અણું” કર્તાવાચક કુપ્ર.] (લા.) અત્યંત લેબિયું મઠારવાનું સાધન, ટીપી ઘટ આપવાનું સાધન
મટછાઈ સ્ત્રી, શેખી, બડાઈ માઠા-રસ ૫. સી. જિઓ “મ' + સં.) બસ
મઢતલ વિ. [સ. મૃતપ્રા . નર દ્વારા દૂબળું, માંદલું મકા(-8) રવું સ.કિં. (સં. મૃE-> પ્રા. ભટ્ટ દ્વારા] ટીપી સરખું મતલમ્ વિ. [+ ગુ. “યું' સ્વાર્થે ત...] શાત વગરનું, કરવું. (૨) સફાઈ લાવવી. (૩) ટાપટીપ કરવી. (૪) ધાટ મુડદાલ લાવવા. (૫) સુધારવું. મઠ(૦)રા કમણિ, જિ. મહા(૭)- મડદ એ “મર.' રાવવું છે. સક્રિ.
માદાઈ એ “મરદાઈ.” - મડા(–)રાવવું, મડા(-૩)રાવું જ “મઠા(-ફરવુંમાં. મહદા-ખેલી સ્ત્રી. [જ એ “મડદું' + “ખેલી.'] હૉસ્પિટલોમાં મઠારિયું ન. [જએ “મઠારવું' + ગુ. “ઇયું કુ.પ્ર.] મઠારવામાં - મડદાં રાખવાની એારડી. (૨) મડદાં ચીરી મરણનું કારણ કામ લાગે તેવું સાધન. [- પથ્થર (રૂ.૫) નિસરો] ધી કાઢવાની ઓરડી, પોસ્ટમોર્ટમ રૂમ મઠિયું ન. જિઓ “મઠ' + ગુ. “યું' ત..] મઠના લોટનું મડદાલ એ “મુડદાલ” બનાવેલું એક પ્રકારનું મૂઠિયું (ખાધ), (૨) મંડના લોટને મતદાલશા વિ [+જુઓ “શાહ.” યંગમાં.] જ “મુડદાલ.' પાપડ. (૩) ચણાના લોટને એક ખાદ્ય પદાથે. (૪) કદી મડદું જ મુર૬.” [-દાના તાળવામાંથી લોહી ખાનાર મઠિયો છું. [જ એ “મઠિયું.'] લા.) કપાસની એક જાત (રૂ.પ્ર) ખુબ કંજૂસ, (૨) નિર્દય સ્વાથ. -દાને મીઠળ મઠિ છે ? પું. એ નામની એક વનસ્પતિ, કારડિયે ભીંડે બાંધી (૩.પ્ર.) ઘરડા પુરુષને પરણાવવા] [હાઈડ્રેટ' (આ “ડે' નથી.)
મહદ્રવ્ય ન. [મડ’ અસ્પષ્ટ + સં] ખેળનું દ્રવ્ય, “કા. મઠી સી. એક જાતનો વિલે, (૨) ડાંગરની એક જાત માધી વિ, સ્ટી. જુઓ મડો' +ગુ. “ઈ' સ્ત્રીપ્રત્યય.] મઠેર (-૨) સી. [૪ “મહેરવું.] મઠેરવાની ક્રિયા. (૨) નીચા કદની મજબૂત બાંધાની સહી (લા.) ટાપ-દીપ
( [મઠેરવાની ક્રિયા માટપીંગ વિ. [જ એ “મડો.”] મેટું અને જબરું મરણી સી. [જ એ “મઠેરણું" + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય.] મધે કું, સિં. મુટ-
ચ પ્રા . ૫૩- મ->જ. ગુ. મહેર સ્ત્રી. [જ “મઠેરણું"+ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય.] મહુડાધઅ] વીર યોદ્ધો. (૨) મેટે મઠેરવાનું નાનું સાધન, લેવણી. (૨) કુંભારનું ટપલું. (૩) ઉપરી. (સર૦ ફા. “મી-િદે, પણ એ “મીર' છે) કંસારાનું એક ઓજાર, (૪) સફાઈ લાવવાની સેનાની મા૫ છું. એ નામને ભાજીના પ્રકારને એક છોડ હડી. (૫) સુતારને રંદ
મહેફ છું. માટીનો ગરબે મહેરણું ન. [જ “મઠેરવું' + ગુ. “અણું ક્રિયાવાચક ક. મર(-)મ (-મ્ય) સ્ત્રી. [એ. મેમ] અંગ્રેજ સ્ત્રી પ્ર.] મઠેરવાની ક્રિયા
માર મત ક્રિ.વિ. વિ.] ભાંભરતાં અવાજ થાય એમ મઠેરણું ન. [જએ “મટેરવું' + ગુ. “અણું કર્તા વાચક કુ.પ્ર.] મમતાવવું સક્રિ. [૨વા.) ખૂબ ખાવું મઠેરવાનું સાધન
પ્રેિસ.ક્રિ મડદું-૮)મ-ડી સ્ત્રી. જિઓ ભડ(-૮)મ' + ગુ. “ડી' સ્વાર્થે મટેરવું એ મઠારવું.' મહેરાવું કમૅણિક્રિ, મહેરાવવું ત.પ્ર.) એ “મડ(-4)મ” તુકારમાં). મકેરાવવું, મરાવું “ “મઠા(-)રવુંમાં.
મહલા સ્ત્રી. અનાજ ભરવાની નાની કોઠી મઠ છું. સિં. કૃણા- પ્રા. મટ્ટ] માખણ કાઢયા વિનાને મડવું સ.કિ. [જએ “મરડવું.'] ઓ “મરડવું.' દહીંને રગડે (સાદે કે મસાલો નાખીને કરેલો) માસ-ગેટલા સ્ત્રી. -લે પૃ. એ નામની એક ૨મત મઠ (૨) ન. જિઓ “મઠ' દ્વારા) મઠના દાણા કાઢી મહેસાઈ સ્ત્રી, જિઓ “ડિસ્' + ગુ. આઈ' ત.ક.] લુચ્ચાઈ લીધા પછીનું ડાંખળી તથા પાંદડીતું છાલું
મહસું વિ. લુચ્ચે મરવું સક્રિ. લાકડાને રંદ મારીને સફાઈ આપવી. (૨) મહાઈડ(-દો) . એ નામને એક છોડ ક કરવાં. મરવું કર્મણિ, જિ. મકરાવવું મહા-ગાંઠ (-) શ્રી. જિઓ “મડું' + ‘ગાંઠ.'' (લા.) છટે
નહિ તેવી આંટી કે પકડ. (૨) ચર્ચા-વિચારણા કે કરાર મઠરાવવું, મઠારવું જ એ “મોરવું'માં.
વગેરેમાં પડતી ગંચ, ડેડ-લોક' (ઉ.કે). [૦ પી (રૂ.પ્ર.) મારું જુએ “મઠડું.”
સખત રીતે ગાંઠ પડવી. (૨) સમાધાન ન થાય તે રીતની મહિયા લિ, પં. જિઓ “મઠોલી + ગુ. ઈયું? ત. પ્ર.] પરિસ્થિતિ થવી. વળવી (ઉ.પ્ર.) એક જ સ્થિતિમાં હસ્તમૈથુન કરનાર માણસ
વળગી રહેવું. (૨) સમાધાન ન થવું] [કરનાર મઠેલી સ્ત્રી, હસ્તમૈથુન, હાથ-રસ
મટા-ચૂંથ વિ. જિએ “મડું' + “ચૂંથવું.'] મડદાં ચૂંથવાનું કામ મઠ છું. જિઓ “મરડ.] મરડાટ, ઉદ્ધતાઈ. (૨) મમત, હઠ મહા નાનું તળાવડું મકે ૫. જિઓ “મરડો.] જુએ “મરડકે.'
મહામુખે વિ. જિઓ “મડું + સ. પુર્વ + ગુ. ‘ઉં' ત...] મડ-ગાર્ડ ન. [અ] મેટર સાઈકલ વગેરેનાં વડાં ઉપરનું મતદાન જેવા ચીમળાઈ ગયેલા મોઢાવાળું પતરાનું ઢાંકણ (કાદવ ધૂળ વગેરે ઊડતાં રોકનારું) મટામેટું ન જિઓ “મડું + મેટું] મડદાનું મેટું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |