Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 690

મટકી
૧૦૨૫
માર
મટકા સ. જિઓ મટક'+ ગુ. ઈ સ્ત્રી પ્રત્યચ.] મઠ' છું. સિવું,ન.] સાધુ બાવાઓને રહેવાને બાંધેલા ઠંડું પાણી રહે તેવું નાનું માટીનું ઠામ, ઢોચકી
મકાનના રૂપને આશ્રમ. (૨) એ પ્રકારનું સાધુ બાવાનું મટકો-ભંગ (ભફ) ૫. જિઓ ટકી + સં.] (લા.) એ દેવસ્થાન, મઢ, [૦ને મૂરખ (રૂ.પ્ર.) સરકારી વાતાવરણમાં નામની એક રમત
[ચાલનાર ઉછરેલે સામાન્ય માણસ]. મટકીલું વિ. જિઓ “મટકું' + ગુ. “ઈર્લ' ત..] નખરાંથી મઠ જ મઠ.” [ને છાંયડે મા(ઝા) કરવી (ઉ.પ્ર.) મટકું ન. [અનુ.] (આંખ) પલકારે
દેખાવમાં માત્ર આનંદ હોય એવી પરિસ્થિતિ હોવી. ૦ મકું ન. કઠોળમાં પડતી એક વાત
ફાકવા (રૂ.પ્ર.) નિરુધમી રહેવું. ૦ મારવું (રૂ.પ્ર.) બગાડવી મટકું ન. [જ એ “મટી' દ્વારા, સર છે. પ્રા. માવ8] (પાણી મઠ પું. લોભ
[એક વાની ઠંડું રાખવા માટેનું માટલું
મઠતાં ન, બ.વ. [સર ૦ “મઠડી.'] મઠડીના પ્રકારની ખાવાની મટાડી શ્રી. [જ મટકી" + ગુ. “ડ' સ્વાર્થે ત..] મઠડી સ્ત્રી. [સં. fમદ- પ્રા. - દ્વારા) ના અને સુકોમળ માટીની માટલી, ચકી, મટકી
ઠેર (ખાસ ફરી પુષ્ટિમાગીય મંદિરમાં જાણીતો) (પુષ્ટિ.) ભટકે' છું. [જ એ “મટકું.'] (આંખને) પલકાર. (૨) (૨) મગફળીને એક પ્રકાર અંગને મેહક મરેડ
મઠ પું. સેનાના મેતી જેવા દાણાનું કંઠનું એક ઘરેણું મટકે પું. એક પ્રકારના રેશમનું વસ્ત્ર
મઠતાલ પું. [અસ્પષ્ટ “મઠ' + સં.] એ નામને સંગીતને મટન ન. [.] ઘેટાં-બકરાંનું માંસ વિચવાનું બજાર એફ તાલ. (સંગીત.) મટન-મારકેટ, મટન-માર્કેટ સી. [એ. મટન-માટ] માંસ મક-ધારી વિ. [સં૫], મઠ-૫તિ મું. સિ.] મઠમાં અધિમટમટવું અ.ફ્રિ. [અનુ] આંખનું પટપટવું. (૨) (લા.) પતિ તરીકે રહેતા મહંત, મઠાધીશ ક્ષણ પણ વિગ સહન ન કરવો. મટમટવું ભાવે, ક્રિ. મક-તિ (-પણ્ડિત) ૫. [સ.]લા.) પોતાના ઘરમાં રહી મટમટાવવું છે., સક્રિ.
વિદ્વત્તાને દંભ કરનાર માણસ મટમટાવવું, મટમટાવું એ “મટમટવું'માં.
મઠયજ્ઞ . [સં] લોકકલયાણ નિમિત્તે મઠ કે મઠો રચમટ-મંગર ૫. જિઓ ભાટી' દ્વારા.1 લોન વગેરે માંગલિક વાની નિકામ પ્રવૃત્તિ (ગા.મા.)
[પ્રજા, (સંજ્ઞા) પ્રસંગે સ્ત્રીઓનું ગાજતે વાજતે અને ગાતાં વાતાં ગામ મઠલાડી ૫. ડુંગરાઉ પ્રદેશમાં રહેતી એ નામની એક ભીલ બહાર માટી લેવા જવું એ
મકવાસ . સિ.] વૈરાગ્ય લઈ મઠમાં જઈ રહેવું એ મટર પું, અી. એ નામનું એક કઠોળ (તુવેરના જેવું)
મઠવાસિની વિ., બી. સિં] મઠમાં રહેનારી ચી-સાઠવી મટરાકાર લિ, જિએ “મટર' + સં. મા-બ્રા મટરના દાણા મઠવાસી વિ, સિં૫.] મઠમાં વાસ કરનાર (સાધુ બાવા જેવા આકારનું, ગળ
સંન્યાસી વગેરે) મહું અ.કિ. . પ્રા. fમા કોઈ પણ રેગ કે દર્દ કે મઠ-શાલા(-ળા) શ્રી. [સ.] જુએ “મઠ.' કઈ પણ વસ્તુ પ્રસંગ વગેરેનું) જડમૂળથી દૂર થવું. મહું મઠ-સત્કાર ! સિ.] મઠમાં આવનાર સાધુ સંત તેમજ પ્રે, સક્રિ.
ઇતર જનતાને અપાતી મહેમાનગીરી મટાણે પું. એ નામને એક છોડ
મઠ-સ્થ વિ. [સં.] મઠમાં રહેનારું મારી સી. નાની બકરી
મહાકાશ ન. [+ સં. માં-નારા, પૃ., ન. મઠની અંદરની મટાલું ન. મૃદંગ
પિલાણવાળી ખાલી જગ્યા. (દાંત.). મયિા -કંસ વિ. અશક્ત, નિર્બળ
મઠાચાર્ય ! સિ. + મા-વાર્ય] મઠને વિદ્વાન સ્વામી, મઠામયિાલ છું. જિઓ માટી' દ્વારા] માટીને ખાડે
ધિપતિ, મઠને મહંત મટિયા-લટોરી . જિઓ લિટરે.] લટારા નામને મઠાણું ન. સંમૃ8->પ્રા. ભટ્ટ દ્વારા] લાકડું સાફ કરવાનું પક્ષીને એક પ્રકાર
એક ઓજાર. (૨) સોની તથા લુહારનું દાગીના સાફ મટીલું વિ. જિએ “માટી' દ્વારા ] માટીના રંગનું. (૨) કરવાનું એક સાધન (લા.) આળસુ, સુસ્ત
મકી મઠાણે પું. [જ એ “મઠાણું.] જુએ મઠાણું(૨).” મટુકડી સી. [એ “મટકી' + ગુ. “ડ” સ્વાર્થે ત.પ્ર.].
મઠાધિકારિણી વિ., સ્ત્રી. [+ સં. મધિરિણી] મઠ ઉપર મકી સી. [જઓ “મટકી' –આ વ્રજ, ઉછીને.] નાની જેની સત્તા ચાલે છે તેવી વિરકત સી. મટકી (ખાસ કરી દૂધ દહીં છાસની)
મઠાધિકારી વિ, પું. [+ સં. મfષવાદી, S], મઠાધિપતિ મટેડી રહી. [જ એ “મટ'+ ગુ. “ઈ' સ્ત્રી પ્રત્યય.] ઝીણા
| . [+સં. મfષ-વત], મઠા-ધીશ, -શ્વર પું. [+સં. મણીરા, કાંકરા વગેરેવાળી માટી
-a], મહાધ્યક્ષ છું. [+ સં. મg] જ ભઠ-ધારી.' મોડું ન. જિઓ માટી' દ્વારા] કાંઈક મેટા કાંકરા વગેરે એબટ’ કસ્તરવાળી માટી. [રાનું મગજ (૨. પ્ર.) કમ-અકકલ મઠાની જી. ખાવાની એક પ્રકારની વાની માણસ. ૧ ફરી વળવું (ઉ.પ્ર.) નકામું જવું]
મહાપ્નાથ પું. [+ સે. માનાથ] મઠની પરંપરા, (૨) મઠ મટોળ કિ.વિ. બરાબર ન હોય એમ, રેડબડ
કે મઠની વ્યવસ્થા માટે શાસ્ત્ર-ગ્રંથ મહાલ ન. કાનનું એક ઘરેણું
મઠાર' () મી. [એ “મઠારવું.) પીને ઘાટ આપો