Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 660

ભૂખડું
૧૬૯૫
સામાન્ય છતાં તવંગર દેખાવ કરવો એ
ભૂગર્ભવેત્તા વિ. [સં. ૪.] જુઓ “ગર્ભશાસ્ત્રી.' ભૂખડું વિ. [ઓ “ભૂખ' + ગુ. “હું ત. પ્ર.] ભૂખાળવું. ભૂગર્ભ-શાસ્ત્ર ન. [સ.] જુએ “ભૂગર્ભ-વિઘા.' (૨) (લા) કંગાલ, ગરીબ, રંક. (૩) તંગી અનુભવતું. ભૂગર્ભશાસકી વિ. સિ., j] ભૂગર્ભવિદ્યાનું જ્ઞાન ધરાવનાર [ડી બાર(શ) () (રૂ.પ્ર.) તન રંક, ખાવા વિદ્વાન, ભગર્ભ-વત્તા, “
જિલૅજિસ્ટ' માટે વડચકાં નાખતું હોય તેવું
ભૂગલ(ળ) છું. [સં.] પૃથ્વીને ગળે. (૨) (લા) સ્ત્રી. ભૂખણ-સી-પી) વિ. જિઓ “ભૂખ્યું' દ્વારા “ભૂખણ + સં. (ગુજ, માં) ભગળને લગતી વિદ્યા તેમ પરિસ્થિતિ લિંa >પ્રા. વી; નામમાં ધર્મસિંહ' “નરસિંહ” જેમ ભૂગોલક છું. સિં.] જઓ “ભૂગલ (૧).' લાગતાં] ખાડિયું, ખાઉધરું, ભૂખાવાળું
ભૂગલ(-ળવિદ વિ. [+. fa] ભગળને શાસ્ત્રનું ભૂખ-બળો છું. [+ બળ' + મુ. “ઓ' વાર્થે ત.ક.] પિતાની જ્ઞાન ધરાવનાર
સ્થિતિ સામાન્ય છતાં ભારે શક્તિમાન હોવાનો બતાવાતો દંભ ભૂગલ(-ળ-વિધા સી. [સ.] પૃથ્વીની સપાટી ઉપર આવેલી ભૂખ-મરું લિ. [જઓ “ભૂખમરે' + ગુ. “ઉં' ત...] પ્રાકૃતિક સામાજિક રાજકીય વગેરે પરિસ્થિતિને ખ્યાલ ભૂખમરૂાવા, અત્યંત કંગાલ થઈ ગયેલું (જેને ખાવાનું આપતું શાસ્ત્ર, “જ્યોગ્રાફ'
[માહિતી પણ ન મળે કે જે મેળવી ન શકે તેવું)
ભૂગલ(-ળ)-વૃત્તાંત (ઉત્તાત) કું, સિ] ભગળને લગતી ભૂખમરો . [જ એ “ભખ' + મરે.] અનાજની અઝત ભૂગલ(-ળ)-વેરા વિ. [સં૫.] એ “ભગોલ-વિદ.” કે મેળવવાની મુશ્કેલીને લઈ ભૂખે વેઠવી એ. (૨) એવી ભૂગલ(ળ)-શાસ્ત્ર ન. (સં.] જુએ “ભૂગલ વિદ્યા.' ભૂખથી મરવા પડવા જેવી સ્થિતિ
ભૂગલ(-ળશાસ્ત્રી વિ. [સંપું.] એ “ગોલ-વિદ.' ભૂખર સ્ત્રી. જિઓ “ખરું' દ્વારા.) જેમાં પાક ન થાય ભૂચકવિ, રિવા.] બીધેલું, ભયચકિત. (૨) ગભરાયેલું
તેવી ખાર-જમીન, ઉખર, (૨) (લા.) ઉજજડ, વેરાન જમીન ભૂ-ચક્ર ન. [૪] પૃથ્વીના પરિધ(૨) ક્રાંતિવૃત. (૩) ભૂખર છું. શિયાળાના ત્રણ ચાર માસ ઉત્તર તરફથી વિષવ-રેખા વાતે વાયરે
ભૂ-ચર વિ, ન. [સ.] પૃથ્વી ઉપર ફરનારું તે તે પ્રાણુ પશુ ભૂખરવાળું વિ. જાઢ ધરા અવાજવાળું (માણસ વગેરે) ભૂચરી સી. [સં.] ગની પાંચ મુદ્રાઓમાંની એક. (યોગ.) ભૂખરું વિ. કાંઈક ખાંખા રાખેડી રંગનું. (૧) ઊપયાઈ ભૂચન-સંસ્કાર (-
રસ્કાર) કું. [સં.] કઈ પણ આકાશીય ગયેલા રંગનું
ગ્રહ વગેરેના ખરા અને પંચાંગમાંના સ્થાન વચ્ચે પડતા ભખલું (ભખાં ) વિ. [જ ભવ્યું' + ગુ. “લ સ્વાર્થે તાવતની શઢિ. (.)
ત.પ્ર.] ભૂખ સ્વભાવનું. (૨) (લા.) લાલચુ. (૩) નમાલું ભૂ-ચંપે (-ચપ) પું. સિં. મ-૫, આમાં. પ્રા. રામભૂખ-વચકાં ન., બ,વ, [ + જ “વડચ.”] ભૂખ લાગ- માત્ર.] ચંપાના ઝાડ અને ફળની એક જાત, ભૈય-ચંપ વાને કારણે મોઢા દ્વારા મરાતાં ફાંફ. (૨) (લા) દરિદ્ર- ભૂચિયું વિ. રો રો થઈ જાય તેવું. (૨) તકલાદી, બરત પણાને કારણે થતે ગુસ્સો
ભૂ-ચુંબકત્વ (ચુમ્બકત્વ) ન. [સં.] પૃથ્વીના કેંદ્ર તરફ ભૂખ-હહતાલ સ્ત્રી, [+જુઓ હડતાલ.'] એકથી વધુ ઉપરના પદાર્થનું ખેંચાણ થવાપણું, “ગ્રેવિટેશન' માણસે વિરોધમાં અનશન કરે એવી પરિસ્થિતિ, “હંગર- ભૂયંબક-યંત્ર-ચુમ્બક-ય-ત્ર)[સ.] પૃથ્વીના કેંદ્ર તરફ ખેંચાણસ્ટ્રાઇક'
ને ખ્યાલ આપતું ચાંત્રિક સાધન ભૂખંઢ (ખ) મું. [સં.] પૃથ્વીને તે તે વિભાગ, ‘ટ્રેકટ’ ભૂ-છાયા ની. [સં.] પૃથ્વીને (ચંદ્ર ઉપર પડે છે, ગ્રહણ ભૂખંડાર (ભૂખમ્હાર) વિ. જિઓ “ભૂખ' દ્વારા.] ભુખાવળું, વખતે એ) પડછાયો વારંવાર ભવું થતું
ભૂજિયું ન. એક જાતનું ચીભડું ભૂખ્યું વિ. સ. મક્ષિત- ->મા. મુલવવામ-] જેને ભૂજિયા ડું. [ ઓ “ભજ' + ગુ. “ઈયું' ત.ક.] કરછમાં
ખાવાનું નથી મળ્યું અને ભૂખ લાગી હોય તેવું. (૨) તજ પાસેનો એ નામ ડુંગર. (સંજ્ઞા.). (૨) તાંબડી (લા) તંગી અનુભવતું. (૩) તલસતું. [૫ાયું, બંગાળી - ઘાટનો કળશે
પ્રિ સક્રિ. (બાળી) (ઉ.પ્ર.) તદન ભ નું ]
ભૂટક(-કા)૬ અ.ક્રિ. [૨વા.] એ “ભટકાવું.' ભુટકાવવું ભૂગર્ભ ધું. [સં.] પૃથ્વીનું પેટાળ, પૃથ્વીના પોપડાનો નીચેને ભૂટ (ય) સ્ત્રી, જેમાં પાણી ટકી ન શકે તેવી જમીન ભાગ. [માં જવું (૩.પ્ર.) છુપાઈ રહેવું, સંતાઈ રહેવું, ભૂટ છું. છાજલી નીચે ચકાંવાળે ભાગ અન્ડર-ગ્રાઉન થવું
ભૂક(જા)૬ અ.ક્ર. છેતરાવું. (૨) મંત્રમુગ્ધ બનવું. ભુટભૂગર્ભજળ-શાસ્ત્ર ન. [સં.] પૃથ્વીના પેટાળમાં કાં પાણી કાવવું છે, સ.ફ્રિ. છે એ શોધી કાઢવાને લગતી વિદ્યા
ભૂડલી શ્રી. એ નામનું એક કુલ ભૂગર્ભ-(નિવાસ ડું [સં] (લા.) (સરકારી આફતને ભૂત વિ. [સં] થઈ ગયેલું, બની ચૂકેલું. ભૂતકાળનું. (૨) કારણે ગુપ્તવાસ સેવવો એ, ભગર્ભવાસ
વાસ્તવિક, યથાર્થ. (૩) ન. પંચમહાભૂતેમાંનું આકાશ ભૂગર્ભ-વિદ્યા સ્ત્રી. [સં.] પૃથ્વીના પેટાળના પદાર્થો તેમજ વાયુ તેજ પાણી અને પૃથ્વીમાંનું તે તે તત્વ. (૪) પ્રાણ વિભિન્ન પ્રક્રિયાઓને લગતું શાસ્ત્ર, ભસ્તરશાસ, “જિ- માત્ર (ચેતન). (૫) અવગતિયું મનાતું મૃતાત્માનું જીવતત્વ, લૉજી, “ જિગ્નોમી' (પ.ગ.)
પ્રેત. (૧) પું. વિદ્યાધર ગંધર્વ કિનર યક્ષ રક્ષસ વગેરે
મળશે