Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 618

ભડ ભડછે
(૩. પ્ર.) મનમાં પ્રખળ દુ:ખની લાગણી થવી. ૭ થ (૩.પ્ર.) એકદમ ઝઘડો થવા]
ભછ ભરછ ક્રિ.વિ. [રવા.] ‘ભડછ ભડછ’ એવા અવાજ સાથે ભત,થ ન. રીંગણાં વગેરેના એળે
ભરથાવું .દિ. [જુએ ‘ભડથ,' “ના.ધા.] ભડથની જેમ અગ્નિ ઉપર સીઝનું જિએ ‘ભડત,થ.’ ભથિયું ન. [જુએ ‘ભડથ' + ગુ. + થયું' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ભડથું ન. [જુએ ‘ભડથ' + ગુ. ‘'' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] સળગીને કઠણ લેાચા જેવું થઈ ગયેલું હાય તે, ભડથાયેલા પદાર્થ, (ર) (લા) નમાણે આદમી. (૩) શૂળ ઉપર સેકેલું માંસ ભđદાણુ ન. [જુએ ભડ’' + ‘દા.’] (લા.) તેાલ-માપના મહેનતાણાના વેરે. (૨) આય-વેર, ‘એંડ્રોય’ ભરતું ન. ખારું, બાક્રુરું, ભગદળ, (૨) ડું. (૩) ચાઠું. (૪) પંખીએ ટાંચેલું ફળ. (૫) વિ. નિર્માય, મુડદાલ ભ-પૂત પું. [જુએ ‘લડ'' + પૂત.'] ખહાદુરના દીકરા ભડ ભડ ક્રિ.વિ. [જુએ ‘ભડપ-દ્વિર્ભાવ.] ભડ ભડ' એવા
૧૧૫૩
અવાજથી. (૨) ઝડપથી, ઝટ
ભડભડવું અ.ક્રિ. [રવા.] ભભડથું, બડબડવું, ગુસ્સે કે અરુચિથી ખેલ બેાલ કર્યાં કરવું, (ર) મનમાં ભરાયેલા ગુસ્સા બહાર કાઢવા, ભડભડાવું ભાવે,કેિ ભડભડાવવું છે.,સ.ક્રિ ભડભડાટ છું. જિએ‘ભડભડવું' + ગુ. ‘આટ’ ટ્ટ, પ્ર.] ભડભડવું એ, ખખડાટ બ્રહભડાટ પું, [રવા,] થતા ભડકાઓને અવાજ, (ર) ક્રિ.વિ. એવા અવાજથી બળતું હોય એમ ભડભડાવવું, ભડભડવું જુએ ‘ભડભડવું'માં ભડભયુિં વિ. [જુએ ‘ભડભડવું’ + ગુ. ‘ઇયું’ કૃ.પ્ર ] ખુલ્લા ૐ ભેાળા મનથી ખેલ ખેલ કરતું. (ર) વાચાળ, બહુભાષી ભા-ભડું ન. [જુએ ‘ભડૐ' + ‘ભડું.'] વાવ કૂવા વગેરેના
થાળા આસપાસના ભાગનું ચણત્તર
ભઢ-ભાગહું વિ. [જુએ ‘ભડ॰' + સં. માથ્ + ], ‘છું' ત.પ્ર.] ભારે નસીબદાર, પરમ ભાગ્યશાળી ભ-ભાટ પું. [જુએ ભડ`+‘ભાટ' (<સેં, મટ્ટ, વિદ્વાન] સારા વિદ્વાન. (૨) ભડ-ભાદર
ભડભાદર વિ. [જુએ ‘બડ’+સં. મર્>પ્રા. મ> ભાદર ] મોટા દિલનું અહાદુર અને પ્રતિષ્ઠિત, (૨)(લા.) અડાબીડ, સમર્થ અને પહોંચેલું [મળસકું ભર-ભાંખળું ન. સવારને ખગબગાના સમય, પરઢ, પરાઢિયુ, ભડ-ભર્યું વિ. અશ્કટ વાળવાળું ભરિયા પું. જાદૂગર [એક જાતની ડાંગર ભડરી સ્ક્રી. ડુંડાંને કર્યા પછી એમાં રહેલા દાણે, (૨) ભાલિયાર પું. એ નામના એક સુોભિત છેાર ભડલી(-ળી) સ્ત્રી, અનુશ્રુતિ પ્રમાણે હૃદર નામના પ્રાચીન એક જ્યાતિષીની પુત્રી (કે જેણે વરસાદ અને વર્ષ કેવાં થશે એના સંચાગ વિશે દાહરા કરેલા લેાકમાં ‘ભડલી-વાકય' તરીકે જાણીતા છે.) (સંજ્ઞા.) ભડલી(-ળી)-નેમ (-નામ્ય) સ્ત્રી. [+ જુએ ‘નામ.’] આષાઢ સુદ નામની તિથિ. (સજ્ઞા.) ભડલી(-ળી) વાકથન. [ + સં.], ભઠ્ઠલી(0) લાયક ન.
Jain Education International_2010_04
શડાયે
[ + ર્સ, વય, અર્વા, તદભવ] ભડલી નામની જ્યાતિષીની પુત્રીના આગાહીવાળા દેહરા
ભતત્ર(-વે)ણુ (-ણ્ય) શ્રી. [૪એક ‘ભડવે' + ગુ. ‘(-એ)ણ’ સ્ત્રીપ્રત્યય.] ભડવાઈ કરનારી ી, ભડવી
ભડવાઈ સ્રી, [જુએ ‘ભડવી’+ ગુ. ‘આઈ ' ત.પ્ર] ભવાપણું, ભડવાનું કાર્ય, (૨) ભડવા તરીકે મળતું મહેનતાણું, ભડવાની માઈ, ભડવાની દલાલી [જુએ ‘ભડવણ,’ ભડવી વિ., સ્ત્રી, [જએ 'ભડવા' + ગુ. ‘ઈ' શ્રીપ્રત્યય.] ભુત-વીર પું. [જુએ 'ભડ' + સં. વી] બહાદુર યાઢો. (૨) વિ. શૂરવીર, બહાદુર
ભરવું અ.ક્ર. [જુએ ‘ભડ,1’-ના.ધા.] યુદ્ધ કરવું, આખડવું, ઝઝયું. ભાથું ભાવે., ક્રિ. ભાવવું કે.,સક્રિ ભલે! હું પાતાની સ્ત્રી પાસે વ્યભિચાર કરાવી એ આવક પર જીવનાર પતિ. (૨) વ્યભિચારની દલાલી કરનાર આદમી. (૩) (લા.) પત્નીના કહ્યા પ્રમાણે કરનાર પતિ ભડસાઈ જુએ ‘ભડવાઈ’
ભદ્ર-સાળ સ્ત્રી. ચલા કે અગ્નિકુંડ આગળની ઊની રાખના જથ્થા, ચૂલા વગેરેની ઊની રાખવાળા ભાગ ભળી જએ ‘ભડલી.' ઢળી-નામ (-નૅામ્ય) જ‘ભડલી-નેામ.' [વાચક,' ભળી-વાક્ય, ભડળી-વાયક જુએ ‘ભડલી-વાકષ’-‘ભડલીભરેંગ (ડ) વિ. ભેળું, નિખાલસ હૈયાવાળું ભાઈ શ્રી. [જએ ભડ +ગુ. ‘આઈ.'] બહાદુરી, શૂરવીરતા, મર્દાનગી
૧,
[એ
ભઢાકીક્રિ.વિ. [રવા.] ‘ભડાક’ એવા અવાજથી ભાકર (ક) સ્ત્રી. મેઢા આડૅ મુકાતા પડદા, લાજ કાઢવી ભડાકલું જએ ‘ભડકલું.' ભાકિય પું. [જએ ‘ભડાક' + ગુ. ‘ઇયું' ત.પ્ર.] ફટાકિયા, ફટાકા (દારૂખાનાની એક વસ્તુ)
ભા યું. [જુએ ‘ભડાક’+ ગુ. ‘એ’ ત.પ્ર ] ભારે મેટા ધડાકા જેવા અવાજ (બંદૂક તાપ વગેરેનેા). [-કા ના(-નાં)ખવા (રૂ.પ્ર.) Üઆંક આં થવું. (ર)ગાળ દેવી. ॰ કરવા (૬.પ્ર.) બદ્ક વગેરેના અવાજ કરવા, (૨) ચાંકી ઉઠાય તેવું કામ કરવું. ૦ થવા (રૂ. પ્ર.) ચાંકી ઊઠે તેવું કામ થયું. ૦ મારવા (રૂ.પ્ર.) તદ્દન ગપ મારવી. (૨) નીડર થઈ ખેલવું. (૩) પહેલેા તરત વિજય મેળવવે! આભમાં ભાકા (રૂ.પ્ર.) ધ્યેય વગરની વાત] ભતા-પાટલી સ્ત્રી, [જુએ ‘ભ’+ પાટલી.'] ઉથાડાને બદલે દીવાલમાં આડા મૂકવામાં આવતા લાકડાના લાખા ટુકડા
ભા(-31).ભત ક્રિ.વિ. [જુએ ‘ભડ, ,પ'–ઢિર્ભાવ.] બારણા બંધ થતાં અવાજ થાય એમ. (૨)(લા.) એકદમ, તુરતાતુરત, ધડાધડ
ભતાભડી સી. [+ગુ, ‘ઈ ’ ત.પ્ર.] ‘ભડ ભડ’ એવા અવાજ ભડાભડીદે . [જુએ ‘ભડથું,’–દ્વિર્ભાવ + ગુ. ‘ઈ' કું.પ્ર.] મારામારી. (૨) ધાંધલ [વેરણ-છેરણ થવું એ ભડા-ભૂટ (-ટથ) સ્ત્રી, એકદમ લડાલડી થવાની ક્રિયા, (૨) ભાલા હું. ખારવા