Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 607

બહ્મસત્તા
૧૬૪૨
બ્રહ્માંડ-મીમાંસ
બ્રહ્મસત્તા સમી, સિં] પરમ તત્વરૂપ બ્રહ્મ છે એવી સ્થિતિ, કાર્યોમાં મુખ્ય ગણાતે પ્રણવ-મંત્ર, રૂકાર. (૨) સિ, બ્રહ્મનું અસ્તિત્વ
[સ્થિતિ, બ્રહ્માસ્તિવાદ ગ્રહ્મન ! + અક્ષર, ન.] બ્રહ્માનું વચન. [૦ માંટવા (રૂ.પ્ર.) બ્રહ્મ-સત્યત્વ ન. [સં.] બ્રહ્મ સત્ય સ્વરૂપ છે એવી પરિ. ભણવાનું શરૂ કરવું] બ્રહ્મસત્ર ન. [સં.] વેદનાં પઠન પાઠનનો ગાળો કે સમય બ્રહ્મગ્નિ . [સ. ત્રહાન ન. + મનિ] પાપ બધું જ બ્રહ્મ-સન ન. [સ.] જુએ “બ્રહ્મા-ધામ.” (૨) બ્રાહ્મણનું ઘર બાળી નાખનાર પરમતત્વરૂપી અગ્નિ બ્રા-સભા ચૂકી. [સં] બ્રાહ્મણોને મેળાવડો અને એવું સ્થાન બ્રહ્માણી સી. [8,] બ્રહ્માની સ્ત્રી, સાવિત્રી. (૨) દુર્ગાદેવી બ્રહ્મસમર્પણ ન. [4] બધું જ પરમાત્માની માલિકીનું બ્રહ્માત્મક વિ. સિ. ઝાન ન. + આત્મન + ] જ
છે એ ભાવનાથી બ્રહ્મ કિકા પરમતત્વને શરણે જઈ આમ- “બ્રહ્મ-રૂપ.” નિવેદન કરવું એ (પુષ્ટિ).
બ્રહ્માત્મથ ન. [+ સં. વળ] બ્રહ્મરૂપતા, બ્રહ્મમય-તા બ્રહ્મસમાજ છું. [સં] બ્રાહ્મણોને સમાજ, બ્રાહમણોનું બ્રહ્માત્મકથ-જ્ઞાન ન. [સ.] બ્રહ્મની સાથે એકત્વ વિશેને મંડળ. (ર) જ “બ્રહ્મોસમાજ'.
ખ્યાલ બ્રહ્મસમાજ વિ. સિં૫] જ બ્રહ્મોસમાજ.” બ્રહ્માનંદ (નર્જ) . [સં. ગાન ન. + માં-નવ્] દ્રત સ્થિતિના બ્રહ્મ-સંબંધ (-સમ્બન્ધ) મું., ન. [સંપું] શ્રીવલ્લભાચાર્ય- સંપૂર્ણ અભાવે બ્રહ્મની સાથે એકાત્મકતાનો અનુભવ. વેદાંત.) છના પુષ્ટિમાર્ગમાં ભગવાનને શરણભાવનાપૂર્વક સર્વ- બ્રહ્માનંદી (-નદી) વિ. [૪, પૃ.] બ્રહ્માનંદને આસ્વાદ સમર્પણની દીક્ષાથી થતો સરકાર. (પુષ્ટિ.)
લેનાર પરમજ્ઞાની
[સાક્ષાત્કાર.” બ્રહ્મ-સંબંધી (-સમ્બન્ધી) વિ. [ S] બ્રહ્મને લગતું. (૨) બ્રહ્માનુભવ ૫. સિ. અન્ન , + અનુ-મ] જુઓ “બ્રહ્મપુષ્ટિમાર્ગીય બ્રહ્મ-સંબંધની દીક્ષા લેવા માગનાર. (પુષ્ટિ.) બ્રહ્માર્પણન. [સં. ન. + ] પરમતત્વના ચરણેમાં (૩) જેને આવી દીક્ષા થઈ ચૂકી છે તેવું. (પુષ્ટિ.) સર્વ ધરી દેવું એ. (૨) બ્રાહ્મણને દાનમાં આપવું એ બ્રહ્મ-સંસદ (-સંસદ) સ્ત્રી [+ સં. સંa] બ્રહ્મતત્વ વિશે બ્રહ્માર્પણ-બુદ્ધિ સ્ત્રી. સિં] સર્વસ્વનું પરમાત્માને અર્પણ વિચાર કરવાને માટે મળતી પરિષદ, વેદાંતીઓની સભા કરવાની સમઝ, ઈશ્વર-પ્રણિધાન બ્રહ્મ-સંસ્થા (-સંસ્થ) વિ. સં.1 લૌકિક વેદિક બધાં જ બ્રહ્માપિત વિ. [સં. ગણન ન. + અપિત] પરમતત્વ પરકર્મોના ત્યાગપૂર્વક પરમ તત્ત્વ પરમાત્મામાં લીન થયેલું માત્માને અર્પણ કરી દીધેલું બ્રહ્મ-સાક્ષાત્કાર . [.] ઈશ્વરનાં સાક્ષાત દર્શન અને બ્રહ્મવર્ત પું. (સં. મન , “વેદ' + મા-વર્ત] ઉત્તર ભારત
સંબંધ, “રિયાલાશિન' [ત્મક થવું એ, પરમ મેક્ષ વર્ષને સરસ્વતી અને દષદ્વતી નદીઓ વચ્ચેનો પ્રદેશ. (૩) બ્રહ્મ-સાયુજ ન. સિ] બ્રહાની સાથે જોડાઈ જઈ એકા- જયાં વેદ અને બ્રાહ્મણોને નિવાસ હતો તે પ્રાચીન બ્રહ-સાવણિ પું. [સ.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે ચૌદ કાલને ઉત્તર ભારતવર્ષને ગંગા યમુના પ્રયાગ અને હરદ્વાર મનુઓમાંના હવે થનારો દસમે મનુ. (સંજ્ઞા.)
વચ્ચેનો પ્રદેશ, અંતર્વેદ. (સંજ્ઞા.) [‘બ્રહ્મ-સાક્ષાત્કાર.' બ્રહ્મસિહાસન (સિહાસન) ન. [સં.] જુઓ “બ્રહ્મ-ધામ(૧).” બ્રહ્માવિભવ છું. [સં. શ્રદ્ધા ન, + મા]િ [જ એ બ્રહ્મ-સૂચક વિ. [સં.] પરમ તત્વ બ્રહમને ખ્યાલ આપનારું, બ્રહ્માસન ન. [ગ્રાન . + માસન] બ્રહ્માજીને બેસવાનું બ્રહ્મ-વિષયક
સ્થાન. (૨) થાનમાં બેસવાનું સ્થાન તેમજ હબ બ્રહ્મસૂત્ર ન. સિં] જઈ (૨) દેવી વાષ, ગોપલ. બ્રહ્માતિવાદ . [સ.] બ્રા એવું એક પરમતત્વ છે અને (મન, ૨૧.). (૭) બાદરાયણ વ્યાસને સુત્ર-ગ્રંથ, ઉત્તર- એમાંથી જડ ચેતન સમગ્ર સૃષ્ટિને આવિર્ભાવ થયે છે. મીમાંસા. વેદાંતસૂત્ર. (સંજ્ઞા.)
એ મત-સિદ્ધાંત. (વેદાંત.) બ્રહ-ન. [૪] બ્રાહ્મણની માલ મિલકત
બ્રહ્માસ્તિવાદી વિ. [સં૫.) બ્રાતિ-વાદમાં માનનારું બ્રહ્મસ્વરૂપ ન. સિં.] પરમ તત્વ પરમાત્માનું જે કાંઈ અનિ- બ્રહ્માસ્ત્ર ન. [સં. ઝાન . + ] બ્રહ્માજીને ખાસ મંત્ર ર્વચનીય સ્વરૂપ છે તે, (દાંતા) (૨) બ્રાહ્મણનું સ્વરૂપ ભણી એના તેજવાળું ફેંકવામાં આવતું મનતું દિવ્ય બ્રહ્મ-હત્યા સ્ત્રી. [સં.] બ્રાહ્મણનું ખૂન, બ્રાહ્મણોનો ઘાત અમ્ર, (૨) (લા.) સચેટ ઘા બ્રહ્મ-હત્યારે વિ. [+ જુઓ હત્યારું.'], બ્રહ્મહંતા (-હ-તાબ્રહ્માસ્વાદ મું. સિ. ત્રત્રનું ન.મા-સ્વાઢ] એ “બ્રહ્માનંદ.”
વિ, પું. [સં. ઝHM: , ૫.] જુઓ “બ્રહ્મ-ઘાતક.' બ્રહ્માંજલિ (બ્રહ્મા જલિ) સી. [સ. શ્રેન ન, + અક્ષરો બ્રહ્મ-હદય . [સં.) એ નામને એક આકાશી તારો. વેદનું અધ્યયન કરવા ગુરુ પાસે જઈ જોડવામાં આવતા (સંજ્ઞા.).
હાથની મુદ્રા બ્રહ્મા છું. [સં. ટન છું.] જુઓ “બ્રહ્મદેવ(૧).” (સંજ્ઞા, બ્રહ્માંd (બ્રહ્માડ) ન. [સં. વાન ન. + માર] ઈંડાના (જે ચારે વેદના જ્ઞાતા અને સમગ્ર યજ્ઞકાર્ય ઉપર દેખરેખ આકારનું સમગ્ર વિશ્વ, સમગ્ર સૃષ્ટિ, મેક્રોકોમ' (દ.ભા.) રાખે.) [૦ના અક્ષર (રૂ.પ્ર.) પાકી વાત. ૦ના લેખ [૦ની આશા (૨.પ્ર.) કદી પાર ન પડે તેવી રખાતી (રૂ.પ્ર.) ટાળ્યું ન ટળે તેવું ભવિષ્ય, ૦ની ઘડી, ને દહાડે આકાંક્ષા. ૦માં ચડી(-ઢી) જવું (રૂ.પ્ર.) અંતરાશ થવી, -દા:ડો) (૨.પ્ર) લાંબે અને કંટાળા-ભરેલો સમય] ઉનાળ ચડવી)
[બ્રહ્માંડ બ્રહ્માકાર વિ. સં. મન ન. * મા-FIR] બ્રહ્મરૂપ, બ્રહ્માત્મક બ્રહ્માં-કેશ (-૫) (બ્રહ્માણ્ડ-) બ્રહ્માંડરૂપી એક મેટ બીડે, બ્રહ્માક્ષર કું. સિં. શ્રદ્ધા ન. + અ-ક્ષર, ન.] સમગ્ર વેદિક બ્રહ્માં-મીમાંસા (બ્રહ્માણ્ય-મીમીસા)સ્ત્રી.[સં.] બ્રહ્માંડ સ્વરૂપ