Page Text
________________
પ્રશ્ન-જ૫
૧૫૪૦
બ્રહ્મબંધુ
કા
બ્રા-જ૫ છું. [સ.) ગાયત્રી-રૂપી બ્રાનું સતત મનનાત્મક બ્રહ્મદેવ પં. [] પોરાણિક માન્યતા પ્રમાણે આ સમગ્ર આ-વર્તન
પ્રિબળ ઇરછા સુષ્ટિના કર્તા, વિશ્વકર્મા, પ્રજા-પતિ, બ્રહ્મા. (૨) બ્રાહ્મણ બ્રહ્મ-જિજ્ઞાસા જી. સિં] પર બ્રહ્મના સ્વરૂપને જાણવાની પ્રદેશ પું. [સં] ભારતવર્ષના આસામ પ્રદેશની પૂર્વ બ્રહ્મજિજ્ઞાસુ વિષે. [સ. પું.] બ્રહ્મ-જિજ્ઞાસા કરનાર બાજુના એક દેશ, બર્મા.” (સંજ્ઞા) બ્રહ-જીવી વિ. પું. [સંj.] વૈદિક સંહિતાને પાઠ કરી બ્રહ્મદ્રોહ કું. [સં] બ્રાહ્મણ પ્રત્યેનો દ્રોહ, બ્રાહ્મણ-નિદા આજીવિકા મેળવનાર બ્રાહ્મણ, (૨) શ્રૌત-વૈદિક કર્મકાંડ બ્રહદ્રોહી વિ. [સં૫] બ્રહ્મ-દ્રોહ કરનાર, બ્રાહ્મણ થી કરાવી જીવન ચલાવનાર બ્રાહ્મણ
બ્રહ્મ-દ્વાર ન. [સં.] માથાના ઉપરના ભાગમાંનું એક છિદ્ર, બ્રહ્મ-જ્ઞ વિ. [સં.] પર બ્રહ્મના સ્વરૂપનું જ્ઞાન ધરાવનાર બ્રહ્મરંધ્ર બ્રહ્મ-જ્ઞાન ન. [સં.] પરમતત્વ બ્રહ્મ અને એના સંબંધનાં બ્રાદ્ધ પું. સિં.) જ “બ્રહ્મ-દ્રોહ.' જગત-વના સ્વરૂપની ઊંડી સમઝ, તત્વજ્ઞાન
બ્રહ્મ-દ્વેષી વિ. [સં૫.] જુએ “બ્રહ્મ-દ્રોહી.' બ્રહ્મ-ઠગ ડું [+ જુએ “ઠગ.'] આમ-જ્ઞાનને ઢાંગ કરનાર બ્રહ્મધામ ન. [સં.] પરમ તત્વરૂપ પરમાત્મારૂપી સ્થાન.
આભાસી સાધક. (૨) મે ઠગ [ધરાવીને રહેલું (૨) પર બ્રહ્મના આધારરૂપ બનેલું અક્ષરધામ, (દાંતા) બ્રહ્મજ્ઞાન-નિષ્ઠ વિ. સં.] બ્રહ્મના જ્ઞાનમાં પૂરી શ્રદ્ધા બ્રહ્મ-નાડી સ્ત્રી. [સં. સુષુમણા નાડી બ્રહ્મજ્ઞાની વિ. સં.] આ “બ્રહ્મ-જ્ઞ.”
બ્રહ્મ-નિદર્શક વિ. [સં.) બ્રહ્મના પ્રતીકરૂપે રહેલું. (૨) બ્રહ્મણ્ય વિ. [સં.] બ્રાહ્મણોની તરફ સંપૂર્ણ આદર રાખનાર ન. બ્રાનું પ્રતીક (મૂર્તિ ૫) તેમજ બ્રાહ્મણનું ભરણપોષણ કરનાર બ્રિાહ્મણ બ્રહ્મ-નિર્વાણ ન. [સં.] પર-મોક્ષ, પરમ-મુક્તિ બ્રહાશ્ય-૧ મું. સિં] બ્રાહ્મણે ના પાલક પરમાત્મા. (૨) બ્રહ્મ-નિષ્ઠ વિ. [સં.] પરબ્રહ્મ પરમાત્મ-તત્વમાં જેની બ્રહ્મત ન. [૪] પરમાત્મ-તત્ત્વ(૨) અક્ષર બ્રહમ આસ્થા છે તેવું બ્રા-તનયા શ્રી. [સં.] જુઓ “બ્રહ્મ-કન્યા.' (૨) જુઓ બ્રહ્મનિષ્ઠત્વ ન., બ્રહ્મનિષ્ઠા સતી[સં.] બ્રહમ પરમાત્મબ્રહ-કુમારી.”
તત્વમાં આસ્થા, બ્રહ્મ-ગ બ્રદાતા સી. [સં.] બ્રહ્મની સાથેની એકાત્મકતા, બ્રહ્મ- બ્રહ્મ-૫થ ૫. સિં.] બ્રહ્મને પ્રાપ્ત કરવાની સરણ, આત્મ
ભાવ, એક્ષ-શા, મુક્તિ. (૨) બ્રાહ્મણ હોવાપણું ચિંતનરૂપ માર્ગ [મુક્તિ. (૩) બ્રાહ્મણનો દરજજો બ્રા-તાલ કું. [સં] સંગીતને એક તાલ. (સંગીત.) બ્રા૫દ ન. [સં.] જ “બ્રહ્મ-ધામ(૧)’. (૨) મેક્ષ, બ્રહ્મતેજ ન. સિં. તેન] બ્રાહ્મણમાં રહેલું પરમતત્ત્વનું બ્રહ્મપર,૦૩ વિ. [સ.] પરબ્રહ્મ તત્વમાં જેની લગની તેજ, બ્રહ્મજ્ઞાનને ઝળકાટ, બ્રાહાય
હોય તેવું. (૨) બ્રહ્મને ઉદ્દેશીને રહેલું બ્રહ્મ-૧ ન. સિં] જુએ “બ્રહ્મ-તા.'
બ્રહ્મપર(ક)-તે સી. સિં] પરબ્રહ્મ તત્ત્વમાં લગની બ્રહતત્વ-બલ(ળ) ન. સિં.] બ્રહ્મતેજની શક્તિ
બ્રહ્મ-પરાયણ વિ. સિં] જાઓ “બ્રહ્મપર,' બ્રહા-દર્શન ન. [૪] બ્રહ્મના તાત્વિક સ્વરૂપનું જ્ઞાન, ‘રિયાલિ- બ્રહ્મપરાયણતા અ. વુિં.] જુઓ “બ્રહ્મપર-તા.” કેશન'
[સ્થિતિ બ્રહ્મપંચક (-૫ચક) ન. સિં] પુરુષ શ્રોત્ર | શબ્દ બ્રહ્મ-દશા સ્ત્રી, સિં.] બ્રહ્મજ્ઞાનથી મળેલી પરમહંસ પ્રકારની તથા આકાશ એ પાંચ તત્વ (જેમાં સર્વત્ર બ્રહ્મ વ્યાપી બ્રહ્મ-દંડ (૬૭) . સિં] શરીરમાંનું કરોડનું હાકું. (૨) રહેલું છે.) બ્રાહ્મણ તરફથી મળતે શાપ
બ્રહ-પુત્ર છું, -ત્ર સ્ત્રી. સિ.] સ્ત્રી. હિમાલયની ઉપરની બ્રહ્મ-દંડી (-દી) સ્ત્રી. [સં.] એ નામની એક વનસ્પતિ બાજુ થી નીકળી બંગાળમાં આવી ગંગાની સાથે એકબ્રહ્મ-દાતણ ન. [+જુએ ‘દાતણ.'] વડવાઈના દાતણથી રૂપ થયેલે એક નદ, બ્રહ્મપુત્રા નદી. (સંજ્ઞા.)
કરવાની મળનું નિવારણ કરનારી એક પ્રક્રિયા. (ગ) બ્રહ્મપુત્રી સી. [સં] જુઓ બ્રહ્માકુમારી.” બ્રહમ-દાતા છું. (સં.) દ્વિજ-બટુને વેદ ભણાવનાર ગુરુ બ્રહ્મપુર ન. [સ.) એ “બ્રહ્મ-ધામ(૧).” બ્રહ્મ-દાન ન. [સ.) બ્રિજ બાળકને પરંપરાથી મળતું વિદ-જ્ઞાન બ્રહ્મપુરી સ્ત્રી, સિં] બ્રાહ્મણોને રહેવાને વાસ, બ્રાહ્મણબ્રહ્મ-દાય પું. [સં] વેદનો અભ્યાસ પૂરો કરતાં મળતી વાડે. (૨) બ્રાહ્મણને સમૂહમાં મળી ભજન લગ્ન વગેરે દક્ષિણ. (૨) બ્રાહ્મણની ભૌતિક સંપત્તિ
કરવાને વંડે કે મકાન
[પુરુષોત્તમ બ્રહ્યદાય-હર વિ. સિં.] બ્રાહ્મણની મિલકતની ચોરી કરનાર બ્રહ્મ-પુરુષ છું. (સં.] બ્રહમનામથી જાણીતો પરમ પુરુષ બ્રહ્મદિન છું. [સં. શું ન.) પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે બ્રહ્મપ્રલય પું. [સં.] બ્રહ્માનાં સે વર્ષ પૂરાં થતાં આવતા
એક કાલ. (૨) બેસતું વર્ષે પંચાંગ વાંચી વર્ષની કરવામાં મનાતે મહાપ્રલય (જે પછી નવેસરથી સાઈનું મંડાણ થાય.) આવતી આગાહીને એ દિવસ
બ્રહ્મ-પ્રાપ્તિ સ્ત્રી. [સં] પરમ મેક્ષ બ્રહ્મ-દીક્ષા સી. [સ.] બ્રહ્મની પ્રાપ્તિ કરવાના માર્ગે આગળ બ્રહ્મ-બટુ,૦ક ન. સિં.] બ્રાહ્મણને બાળક વધવા ગુરુ દ્વારા થતો એક ધાર્મિક વિધિ
બ્રહ્મ-બલ(-ળ) ન. [સં] બ્રાહ્મણની શક્તિ, બ્રહ્મ-તેજ બ્રહ્મ-દષ્ટિ સ્ત્રી. [૪] બધું જ બ્રદારૂપ છે એવી જ્ઞાન-દશા બ્રહ્મબંધુ (-બધુ) પુ. [સં.] માત્ર બ્રાહ્મણગ્રહમાં જન્મેલે બ્રહાદેવ ન. [સં.] બ્રાહ્મણને આપવામાં આવેલું જમીન બ્રહ્મકર્મોહીન પુરુષ, આધણના આરારથી ભ્રશ થયેલો વગેરેનું દાન, ધર્માદા-જમીન
બ્રાહ્મણ, ભામટા
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |