Page Text
________________
બેડ-પેન
૧૧૪
ખેત-ભાજી
2.
બેટ-પેન ન. [એ.] માંદાં માણસેને પથારીમાં રહી ઝાડે
કરવાનું ટબ બેસ્ટમિન્ટન ન. [એ.] એક વિદેશી રમત (મેજ ઉપર નાનાં રેકેટથી પીંછાંવાળા દડાથી રમાતી) બેડરૂમ છું. [અં] સૂવાના ઓરડે, શયનાગાર બેલિ છું. [જઓ “બેડ + ગુ. ‘લું 'સ્વાર્થે ત... + “ઇયું” તમ] દરિયાઈ બેડામાં કામ કરતો ખલાસી બેલી' (બૅડલી) શ્રી. જિઓ “બેડલું' + ગુ. “ઈ' આ પ્રત્યચ.] ડું, જોડકું બેલી . [જ બેડ + 5. “' સ્વાર્થે ત.પ્ર. +ઈ
સ્ત્રી પ્રત્યય.] નાનું વહાણું કે હેડી બેલું (બેડલું) . જુઓ બેડું + ગુ. ‘લ' સ્વાર્થે ત...] જેવું, જોડકું. (૨) નાનું બેડું (ધડ કે ગાગર ને હાડે). (૩) પાણીનું નાનું ખાબોચિયું, બેડકું બેદશાજી, બેટી (સી) સી. બડાઈ કરવી એ, પતરાઇ પદ, અભિમાન, અહંકાર, આત્મશ્લાઘા, શેખી બેટી -સી)-બાર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] બડાઈ કરવાની ટેવવાળું, શેખી-બોર
[‘બેડશી(સી).” બેસાઈ સી. જિઓ “બેડશી(-સી).'] જુઓ બેડશાજી'- બેસાઈ-ખેર વિ. [+ ફા. પ્રત્યય] જુઓ બેડશી-ખેર.' બેડસી ઓ “બેડશી”—બેડશાજી.” બેસી ખેર વિ. જએ બેડશી-ખેર.” બેટાચ૮૮-૮) (બૅડા-ચડથ, ૮) સ્ત્રી, જિઓ એવું' ચડ(-)વું.'] (લા.) ઘોડાના કે બળદના કપાળમાં એક ઉપર સીધી લીટીએ બીજી ભમરી હોય એવી સ્થિતિ. (આ ઉત્તમ છેડા અને બળદનું લક્ષણ મનાય છે.) બેઠા-(-ઢાંકણું (બેડા-) ન. જિઓ બેડું + ઢાંકણું.'] પણને બેડાનું ધાતુ કે માટીનું ઢાંકણ બેટા-ફેટ (બંડા-ફેડ) સી. [ઓ બેડું + ડવું.”] (લા) ઘોડાના કે બળદના કપાળમાં નીચેની ભમરીથી સીધી લીએ ન હતાં ત્રાંસી લીટીએ બીજી ભમરી હોવી એ. (લોડાની અને બળદની આ એબ ગણાય છે.) બિટકું સ.કિ. (ખાસ કરીને સિંહનું) કરવું, ભારે ગુસ્સામાં આવી જવું
જિઓ “બેડલિયે. બેરિયાત છું. [જુએ “બેડે + ગુ. “થયું” કે “આત' ત,..] બેદિયું (ઑડિયું).ન. જિઓ “બેડું' + ગુ. “છયું સ્વાર્થે ત...] દેવને નૈવિઘ વખતે મુકાતું ધાતુનું કે લાકડાનું નાની ગાગર અને હાંડાના રૂપનું બેડું. (૨) બે બળદ ખેંચી શકે તેવું ગાડ, (૩) શેરડીની વાવવાની બે આંખવાળી કાતળી. (૪) આંબા ઉપરથી કેરી વિડવાની બે બે પાંખિયાવાળા વાંસડા ઉપરની છાલકી, બેડણી. (૫) (લા,) બે બળદ ગાડામાં ઉપાડી લઈ જઈ શકે તેટલું દાણાનું માપ. [૦ હાંકવું (૨.પ્ર) પહખાં પલટાવ્યા સિવાય બળદ હાંકવા] એટિયા (બેડિયે) . જિઓ “બેડું ગુ. “છયું” ત.પ્ર.] ચાર બળદના ગાડામાંની પાછલી જેડ બેરિયે પું. [જએ “બેડે'+ગુ. “ઈયું' ત...] જઓ
બેડલિયો.' (૨) ના મછવો બેટિંગ (બેડિ) ન. [.] બિછાનાને વીંટલો, બિસ્તરે
બેહી' સી. કેદીને તેમ હાથીને પગમાં નખાતી જંજીર, (૩) સ્ત્રીઓનું પગલું મોટે ભાગે ચાંદીનું એક ઘરેણું. (૩) (લા.) અડચણ, આડખીલી. (૪) લગ્નગ્રંથિ. [૦ કાપવી, ૦ તેવી (રૂ.પ્ર.) બંધનમુક્ત કરવું. ૦ ઘાવી, ૦ જવી, ૦ ના-નાંખવી, ૦પહેરાવવી (-:રાવવી) (રૂ.પ્ર.) પગમાં બેડી નાખવી. (૨) બંધનમાં નાખવું. (૩) ઉપાધિ નાખવી. ૦૫૦વી (રૂ.પ્ર.) કેદ થવું. (૨) લગ્નગ્રંથિથી જોડાવું]. બેઠી* સી. જિઓ “બેડે' + ગુ. 'ઈ' સતીપ્રત્યય.] નાનું વહાણ, હેડી બેહી શ્રી. ઘણું કાદવવાળી જગ્યા બેઠી-બંધુ (-બધુ) ૫. [જ “બેડી + સં] કેદખાનાનો સાથીદાર, સાથીદાર કેદી
હાંડાની જેડ બે બેડું ન. જિઓ બે' દ્વારા] ઘડે કે ગાગર અને બે વિ. ખાટું કે બેસ્વાદ. (૨) કું, એ બે પું. [દે.પ્રા. આ.] વહાણ, જહાજ, (૨) વહાણેને સમૂહ. (૩) (લા.) દરિયાઈ લકરની ટુકડી. (૪) સર્વસામાન્ય લશકરી ટુકડી. (૫) સમુદાય, સંઘ, ટેળું. [પાર ઊતર, ૦ પાર થા, ૦ પાર ૫ (રૂ..) સંપૂર્ણ સફળતા મળવી. ૦ પાર કર (રૂ.પ્ર.) સંપૂર્ણ સફળતા મેળવવી). બે પું. પાણી અને કીચડનું મિશ્રણ હોય એવી સ્થિતિ બે-ડેલી (બે-ડોલી) વિ. [ઓ “બે'+ ડેલ' + ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] બે કુવાવાળું (વહાણ) [વિનાનું, કદરૂપું એ-ડળ (બેડેળ) વિ. [ફા. “બે'+ જુએ “ડેળ.'] ઘાટ-બૂટ બે -તા (બૅડૅળ-).[+સ, ત.ક.), બેડોળાઈ (બેડોળાઈ)
સ્ત્રી. [+ગુ. “આઈ ત.ક.] બેડેળ હોવાપણું બેફેલું બેડલું) વિ. જિઓ બેડોળ + ગુ. ‘ઉં' સ્વાર્થે તપ્ર.] જુઓ “બે-ડેળ.” બે-ઢબ(-બં) (બે) વિ. ફિા, “બે' + જ ઢબે'+ ગુ. ઉ'
સ્વાર્થે ત..] રીતભાત વિનાનું, અમર્યાદ. (૨) કઢંગ. (૩) બેડોળ, કદરૂપું બે-તંગ,મું (બૅ-૮, -) વિ. [કા, “બૅ' + જ “કંગ' + ગુ. “ઉં' વાર્થે ત...] કંગ વિનાનું, કઢંગું, અવ્યવસ્થિત. (૨) રીતભાત વિનાનું, બે-બ. (૩) બેહાલ બે-ઢાળિયું (બે-તળિયું) વિ. જિઓ બે'+'કાળ' + ગ. ઈયું'
ત...] બે ટાળવાળું (છાપરું) બેણું (બેણે) ન. સિં. વદન> પ્રા. વા, હિં. બહનના
સાદ પ્રવાહ, વહેણ (૨) નદીના પટ બત' (બૅત) ૫. જોગવાઈ. (૨) યુક્તિ, તદબીર, વેત, (૩) મનસ, ધારણા. (૪) (લા.) વેશ. [૦ ઉતાર (ર.અ.) યુક્તિ પાર પાડવી. ૦ કર, ૦ , ૦ રચા , ૦ લગાઢ (રૂ. પ્ર.) યુક્તિ કરવી] બેત (બૅત) સી. [અર. બયત ] કવિતા કે પદની કડી (ઉદ-ફારસી ધાટીની) [નિરપરાધ, બે-ગુનાહ, નિર્દોષ બે-તકસીર (બે) વિ. વિ. બે' + અર.] અપરાધ વિનાનું. બે-તકસીરી (બે) સ્ત્રી. [ફા. પ્રત્યય અપરાધ ન હોવાપણું, નિરપરાધતા, બેગુનાહી, નિર્દોષતા બે-તન્ત (-) વિ. [ફા. “બે' + અર.] રાજગાદીથી પદભ્રષ્ટ બેત-બાજી સ્ત્રી, જિએ “બેત' + ફો] સામસામે કવિતાની
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |