Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 590

બે-તમાં
૧૧૨૫
બેનમૂન
કડીઓની મુખથી આપલે કરવાની ક્રિયા
વિના, દખલ કર્યા વિના, અડચણ કર્યા વિના બે-તમા (બે-તમા) વિ. [ફા. બે' + જ એ ‘તમા.”] દરકાર બે-દમ બે) વિ. [.] શ્વાસ ન લેતું હોય તેવું, મૃત કે વિનાનું, બેદરકાર, બેકાળજી, બેપરવા. (૨) (લા.) નિઃસ્પૃહી મૃતપ્રાય. (૨) (લા) દમ વિનાનું, શક્તિ વિનાનું. (૩) વૃદ્ધ, બે-તમીજ (બે) વિ. [ફ. બે' + અર. તમઈજ] વિવેકશન્ય, અવિવેકી, અસભ્ય. (૨) મૂર્ખ, કમ-અકલ
બેદરકાર (બે) વિ. [ફ.] દરકાર વિનાનું, પરવા વિનાનું, બે-તરફ (બે) વિ. [ફા. બે' + જુઓ તરફ.'] તરફદારી કાળજી વિનાનું, બેકાળજી. (૨) ખાલી હૈયાવાળું, પ્રમાદી વિનાનું, પક્ષપાત વિનાનું, નિષ્પક્ષપાત
બેદરકારી (બે) સી. [વા.] બેદરકારપણું બેતરફી (બે-સી. ફિ. પ્રત્યય) તરફદારી ન હોવી એ, બે-દર્દ (બેઝ વિ. વિ.] દયાહીન, નિર્દય, લાગણી વિનાનું નિષ્પક્ષપાતપણું
બેઉ તરફનું, બંને બાજનું બેદરી (બે) સ્ત્રી. ફિ.] દયાહીનતા, નિર્દયતા, લાગણી બે-તરફી (બે) વિ. જિઓ “બે'+“તરફ ગુ. “ઈ' ત...] ન હોવાપણું
[શિરસ્તાથી ઊલટું બે-તાક(-કાયત (બે) વિ. [ફા. બે' + અર.] તાકાત વિનાનું, બે-દસ્તૂર (બે) વિ. વિ.] રિવાજ કે ધારા-વિરુદ્ધ, શક્તિહીન, નિર્બળ
બે-દાણા (બે) વિ. [ફા. બે-દાન] ઓછા દાણાવાળું બે-તાજ (બે) વિ. [ફા.) રાજમુગટ ન પહેર્યો હેય એ બે-દાણા* (બે) ., બ.વ. વિ. બિદદાનહ સફરજનનાં પ્રકારનું, તાજ વગરનું
બી. (૨) ઔષધોપયોગી એક અન્ય વનસ્પતિનાં બી બે-તલબ (બે) વિ. [વા. “બે' + અર.] માગી ન શકનારું બે-દાદ (બે-) વિ. [૧] જેની દાદ-ફરિયાદ સાંભળવામાં બેતાબ (બે) વિ. ફિ.] અસમર્થ, કમર, નિર્બળ. ન આવે તેવું (૨) વ્યાકુળ, ગભરાયેલું, ગભરું. (૩) ધીરજ વિનાનું. બેદાદી (બે) સી. [ફ.] દાદ-ફરિયાદ તરફની બેદરકારી. (૪) ઝાંખું પડી ગયેલું
(૨) ગેર-ઈન્સાફ બેતાબી (બે) સ્ત્રી. [ફા.] બેતાબ પણું
બે-દાર બે-) વિ. [ફા.] જાગ્રત, સભાન બે-તાર (બે) વિ. ફિ. “બે' + જુએ “તાર.] તારનાં દોરડાં બેદારદિલ (બે) વિ. [કા] સભાન ચિત્તવાળું વિનાનું, ‘વાયર–લેસ”
બેદારદિલી (બે) સ્ત્રી. [ફા.] સભાન ચિત્ત હોવાપણું બતારી (બે) વિ. જિઓ બે'+ “તાર' + ગુ. “ઈ' ત...] બેદાર-મગજ, બેદાર-મજ વિ. [ફા. “બેદાર' + અર.“મરજ']. બે તાર કે ધાબાવાળું (ખાદી વગેરે કાપડ તેમ ખાંડની સભાન મગજવાળું, ચાલાક, ચપળ ચાસણી વગેરે)
બેદાં ન., બ.વ. [જ એ “બેદ'] પાટલામાં ગોળ ઈki જેવો બેતારું બે-) વિ. [જ “બે'+ “તાર' + ગુ. “ઉ” ત...] કોતરેલ ભાગ બે તાર કે ધાબાવાળું, બનતાણું (કાપડ)
બે-દિલ વિ. [વા.1 દિલ ઊઠી ગયું હોય તેવું, નિરુત્સાહ. બે-તાલ,(-,) બે-) વિ. [વા. “બેસે. તા+ગુ. “G” (૨) નાસીપાસ થયેલું. (૩) ચિતા-ગ્રસ્ત ત.પ્ર.] જેમાં સાચે તાલ આપવામાં ન આવતો હોય તેવું બેદિલ (બે) શ્રી. [ફા.] બે-દિલ હોવાપણું (ગાણું માણસ વગેરે). (૨) (લા) કાબૂમાં ન રહેલું, બેદું ન. [અર. બદo] પક્ષીઓ વગેરેનું ઈ, અંડ, ‘એગ' વંઠી ગયેલું. (૩) અસ્ત-વ્યસ્ત
બે-ધક (બે) કિ.વિ. [ફા. બે' + જ “ધડક) ધડક બેતાલ(-ળાં) (બે) ન., બ.વ. [જ એ “બેતાલી(-ળી)સ- વિના, ડર્યા વિના, ધાસ્તી રાખ્યા સિવાય (૨) (લા.) (-)' દ્વારા + ગુ. “ઉં' ત.પ્ર.] બેતાળીસ વર્ષની આસપાસ બેશક, જરૂર આખે આવતી ઝાંખપ. [ આવવાં, (રૂ.પ્ર.) ૬રનું ન બે-પરિયું વિ. જોરવાળું, જેક દેખાતાં યા ઝાંખું દેખાતાં ખાસ નંબરના ચશ્માંને ઉપયોગ બેધાઘરું વિ. ગોટે કરનારું, ગોટાવાળું કરવાનો સમય આવવો]
બે-ધારિયા (બે) લિ., મું. [ એ “બે' + “ધાર' ગુ. “ઈયું' બેતાળ-લીસ(-શ) (બે) વિ. [સં. દ્રવારિસાત સ્ત્રી. ત.ક.] સુતારનું બે ધારવાળું એક હથિયાર
મા. માછa] ચાળીશ અને બેની સંખ્યાનું, ૨ બે-ધારું લિ. [જએ બે' + “ધાર’ + ગુ. ‘ઉં'' ત...] બે બેતાળી(લી)સ(-)-મું (બે) વિ. [+ ગુ. ‘ત...] ધારવાળું. [રી તલવાર (રૂ.પ્ર.) બંને પક્ષને નુકસાન કરે બેતાળીસની સંખ્યાએ પહોંચેલું, ૪૨ મું
તેવી બાબત. બલવું (રૂ.પ્ર.) દ્વિઅર્થી બોલવું. બે તાળું(-લું) (બે) એ ‘બેતાલ,-લું.”
બે-છેરણ બે) વિ. [ફા. એ' + જ “ધોરણ ] ધોરણ બેતાળ-લો) (બે) ૫. જિઓ “બેતાળી(લી)(-) પ્રમાણે ન હોય તેવું, અનૌપચારિક, ઇન્ફર્મલ' (બ.ક.ઠા.) દ્વારા + ગ. ‘આ’ ત. પ્ર.] જો બેતાળીસ શેરના તેલ બે-ક્યાન (બે) નિ. [ફા. “બે”+ સં.] થાન વિનાનું. (૨) બેતું (બૅતું) વિ. [જ એ “બે' દ્વારા] બેવડું ચાટેલું. (૨) બેદરકાર. (૩) ઉપેક્ષા-વૃત્તિવાળું રીતભાત વગરનું
બેન પું. [એ. બેનર'] હવા કઈ દિશાએ છે એ જાણવા બેથ (બે) ક્રિ.વિ. બે હાથ જોરથી
જાડું માટે વહાણને સઢ ઉપર ચડાવેલી ઝંડી. (વહાણ) બેથરિયું (બે) વિ. બેવડિયું, બેવા પિતનું, (૨) (લા) બેનકાબ (બે) વિ. કા. “બે' + અર.] પડદા વિના, ઓઝલ બેથું ન. એક તારનો ધાબળો, એકતારી કામળો
[અદ્વિતીય, અનુપમ બે-દ(-)ખલ વિ. વિ. “બે' + જ દખલ.'] દખલગીરી બેનમૂન (બે) વિ. [ફ.] જેને જે ન મળે તેવું, બેજોડ,
'
અને
'
પિત. (૨) (લા) બજારો મઢ