Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 50

તીર્થ સેવી
૧૦૮૫
તરક
તીર્થસેવી વિ. દસ, પં જ તીર્થ-વારસી.’
તુરછ વિ. [સં.] શુદ્ધ, હલકું. (૨) મામૂલી. (૩) લા.) તીર્થ-સ્થલ(ળ), તીર્થસ્થાન ન. સિં.] એ “તીર્થક્ષેત્ર.' નિદાપાત્ર, અધમ
[ડાટ, તિરસ્કાર તીર્થસ્થાનીય વિ. સં.1 પવિત્ર તીર્થમાં રહેનારું, પવિત્ર તુચ્છકાર છું. [સં.] સામાને હલકું કહેવાની ક્રિયા, તરછો
તીર્થનું. (૨) (લા.) વડીલને સ્થાને રહેલું, પૂજ્ય તુચ્છકારવું સ. ક્રિ. [સં, ના. ધા. તરછોડવું, તિરસ્કારનું તીર્થ-અવરૂ૫ વિ. સં.] પજવાને ગ્ય, માન આપવાને ચગ્ય તુચ્છકારો છું. [સં. સુ ર + ગુ. “એ” સ્વાર્થે તે. પ્ર.] તીર્થંકર (તીર્થર) વિ., મું. [સં] પવિત્ર કરનાર. (૨) જુએ “તુચ્છકાર.” જેન ધર્મના પ્રવર્તક તે તે પૂજ્ય મહાપુરુષ (મહાવીર લુછપ્તા સ્ત્રી. [સં.1 સુપણું, હલકાઈ સ્વામી વગેરે ૨૪)
તુજ સર્વ, વિ. [ અપ. , તુક્સ > . ગુ. ‘તુઝ.”] તીર્થાટન ન. (સં. તીર્થ + ટન૪ “તીર્થપરિભ્રમણ.” તારું. (પધમાં)
[અનુગ] તને. (પધમાં) તાર્થિક વિ, ૫. સિં.] જ “તીર્થગુરુ.' (૨) તીર્થયાત્રી તુજ-ને સવ. [ + ગુ. -ને બી. વિ. ચો. વિના અર્થન તીથાય વિ. સ.] પવિત્ર સ્થાનમાં રહેલું. (૨) (લા,) તુટવાણ (શ્ય) એ. “તૂટવાણું.” પૂજ્ય, વડીલ, તીર્થસ્થાનીય
[વગેરેનું પાણી તુટાવું જુએ “તૂટવું'માં. તીર્થોદક ન. સિં. áર્ય + ૩૪] પવિત્ર નદી-સરેવર તુઠાવવું, સુકાવું જ “ઠવું'માં.
[અવાજ તીથીભૂત વિ. [સં] જએ “તીર્થ-બૂત.”
તુર્ણમ (1ણમ્મ) ક્રિ. વિ. [૨વા.] એક પ્રકારનો વાઘને તીર્થે વિ. સં.] પૂજ્ય, પૂજનીય. (૨) વડીલ
તુણા(ના)ઈ સ્ત્રી [ એ “તૂણત-ન)નું' + ગુ. “આઈ' ક. નીલે . માટીને ઢગલા
પ્ર.] તૃણવાની ક્રિયા કે ટબ. (૨) તુણવાનું મહેનતાણું તીવટ કું. કંઠને મણુકાવાળે એક દાગીને
તુણા(ના)વવું, તુણા(ના)વું જ ‘તણ(ન)નુંમાં. . તીવ્ર વિ. [સં.] ઉકટ, આકરું. (૨) વેગીલું. (૩) પાણ- તુણિત-
નિયાટ, -૨ ૫. જિએ ‘ણવું' દ્વાર.] તુણનાર દાર. (૪) પેતાના સ્થાનથી ચડતા દરજજાનો સૂર હોય કારીગર. (૨) (લા.) પરચુરણ વેપાર-કરનાર આદમી તેવું. (૫) ઉચ્ચ માત્રાએ પહોંચેલું, “ઇન્ટેનન્સ'
તુતંગ (તુતૐ) ન. તત, જૂઠાણું. (૨) કુતુહલ કરે તેવું ધાંધલ તીવ્ર ગતિ વિ. સં.] ખૂબ ઝડપી ગતિવાળું [ગંધવાળું સુતાણ વિ. [જ એ તોતિંગ' કાર.] મોટું તીવ્ર ગંધ (ગધ) વિ. [સં.], ધી વિ. [સ., મું] આકરી તુતુ, ડું ન. [૨વા.] નાનું ગલુડિયું તીવ્રતા સ્ત્રી. [] તીવ્ર હોવાપણું
તુદન ન. [સં] દુઃખ આપવું એ, પજવણી તીવ્ર-બુદ્ધિ વિ. [સં.] સતેજ બુદ્ધિવાળું
તુન તુન ક્રિ. વિ. [રવા.] તંબા વગેરે તંતુવાદ્યોને અવાજ તીવ્રવાદી વિ. સં. . જહાલ, “એકિિમસ્ટ' (દ.ભા.) થાય એમ
સારંગી તીવ્ર-વેગી વિ. [૪, .] ભારે ઝડપવાળું, વેગીલું તુનતુની સ્ત્રી. [+ ગુ. ઈ' ત. પ્ર.] તંબૂરા જેવું એક વાઘ, તીત્રાઘાત પું. [સં. તીવ્ર + માઘાત] સખત આઘાત, ભારે તુનાઈ જ “તુણાઈ.” પ્રબળ અથડામણ, સખત માર
તુના૨ વિ. જિઓ ‘નવું+ગુ. ‘આ’ કર્તવાચક કે. પ્ર.]. તીત્રાનુરાગ કું. [સ. તીવ્ર + મન -૨] ભારે ઉત્કટ પ્રેમ. ફાટેલું છે એવી ખબર ન પડે એ રીતે ફાટેલું કપડું સાંધી (૨) પર પુરુષ કે સ્ત્રી ઉપર હ. (જૈન)
આપનાર
[કામ કરનાર કારીગર તી(-ત્રીસ(-) વિ. [સં. ત્રિરાતું પ્રા, તીર, પ્રા. તુનારી પુ. (જએ “તૂનવું + ગુ, “આરો” ક. પ્ર.] તણવાનું તત્સમ] વીસ + દસની સંખ્યા [એ પહોચેલું, ૩૦મું તુનાવવું, નાવું જ ‘ણ(ન)jમાં, ત૮-ત્રીસ(-૨)-મું વિ. [+ગુ. “મું? ત. પ્ર.] વીસની સંખ્યા. દુનિયાટ, ૨ એ ‘તુણિયાટ, ૨.” તી(-ત્રી)સા મું, બ.વ., -સાં ન., બ. વ. [+ ગુ. “ઉં' ત. તુને સ્ત્રી. એ નામની માછલીની એક જાત પ્ર.] ત્રીસ પાડે કે ઘટિયો
તુરંગ (13) સ્ત્રી. [ફા.] બંદક તી(ત્રીસી-શી) સ્ત્રી. જિઓ “તી(ત્રી)સ, શ + ગુ. “ઈ' તુજંગ-ચી (1) પં. [+ તુક. પ્રત્યય બંદૂક ફોડનાર ત. પ્ર.] ૨૧ માંથી ૩૦ મા સુધીનો દાયક
તુરંગી (તરંગી, સ્ત્રી.[શુ. “ઈ' ત. પ્ર.] બંદૂક ફોડવાની ક્રિયા. તીન ન. એ નામનું એક વૃક્ષ
તુફાન એ તેકાન. તુક્કલ (-) સી. મેટે પતંગ
તુફાની એ “ફાની.” [(૨) કૃપા, મહેરબાની વકો . મનને તરંગ, (૨) કંકી ગપ. (૩) બુક ડું તીર- તુફેલ (તુફેલ) ૫., સ્ત્રી. [અર. તુ લ] આશ્રય. આશરે. [, ઊઠ (ઉ. પ્ર.) મનમાં તરંગ થવો. ૦ ફેંક(ફેંક), તુમાખ પું, -ખી' સ્ત્રી. [+ ગુ. ઈ' સ્વાર્થે ત. પ્ર.1 લગાવ (રૂ. પ્ર.) ગપ વહેતી મૂકવી] [ચલાવનાર ગર્વ, અભિમાન, અહંકાર
[અહંકારી તુકા-બાજ વિ. [જ એ તુકકે’ + ફ. પ્રત્યય.] ગપા તુમાખી" વિ. [+ ગુ. ‘ઈ' ત, પ્ર.) ગવલું, અભિમાની, તુક્કાબાજી સ્ત્રી. [+ ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર.] તુક્કા ચલાવવાની ગત તુમાર એ “ભાર.” સુખમ, તુન. [. તુમ્ ] વીર્ય, બીજ, (૨) બીયું, તુમારશાહી જ “મારશાહી,” રેડક્રેપિઝમ' ઠળિયે. (૩) ગોઠલે. [ મે તાસીર (રૂ. પ્ર.) વાવો તુમારી જ “મારી.”
[દારુણ યુદ્ધ તેવું લણો]
તુમુલ વિ. [સં.] અતિ ભયાનક, દારુણ (યુ.) (ર) ન. તુગર, રે ધું. પત્ર, કાગળ
તુરક પું. [વક. તર્ક ] તર્કસ્તાનને વતની. (૨) (લા)
'એ પહોચેલું,
નિયાટ, ૨
વાલીની એક જાત