Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 463

પ્રકુલ-તા
૧૪૯૮
પ્રભા-વંતું
પ્રફુલલતા સ્ત્રી, [સં] પ્રફુલ હોવાપણું
પ્રાળી સ્ત્રી, વાલોળની એ નામની એક મેટી જીત મ-કુલન ન. [સ] ખીલવટ, વિકાસ
પ્ર-ભવ છું. [૪] ઉત્પત્તિ, જન્મ. (૨) ઉત્પત્તિ સ્થાન પ્રફુલ-નેત્ર વિ. [સ.] ખીલેલી પ્રસન આખેવાળું પ્રભવસ્થાન ન. [સં.] ઉત્પત્તિ-સ્થાન, પેદા થવાનું સ્થળ પ્રફુલ-વદન વિ. [સં] આનંદિત મેઢાવાળું
પ્ર-ભા સ્ત્રી. [સં] ઘુતિ, તેજ, કાંતિ, પ્રકાશ. (૨) , પ્રકુહલવું અ, કિં. [સં. ત્ર-પુત્યુ, –ના.ધા.] ખીલી ઊઠવું, - દમામ, પ્રભાવ. (૩) મુખની ફરતું તેજ, “હેલો” વિકસવું. (૨) પ્રસન્ન થવું
પ્રભાકર વિડું સિં] તેજ પ્રસરાવનાર-સુયે પ-કુટિલત વિ. [સં] જુઓ “પ્ર-કુલ.'
પ્રભા-ચન. [સં.] તે મંડલ, પ્રભામંડળ, કિરણ-માળ પ્રફુ લતતા સ્ત્રી. [સં.] “પ્રફુલ-તા.'
પ્ર-ભાત ન. સિ.] (ખીલતા આવતા પ્રકાશવાળું હોઈ) પ્ર-બલ(ળ) વિ. [સં] ધણું બળવાન. (૨) ઉગ્ર, આકરું. સવારને સમય, પ્રાતઃકાલ, (૨) . એ નામને એક (૩) ખૂબ, ઘણું. (૪) પ્રચંડ
રાગ. (સંગીત.) પ્રબલ(-ળતમ વિ. [૪] ખૂબ જ પ્રબળ
પ્રભાત-કાલ(-ળ) મું. સિં] સવારનો સમય, પરોઢિયું. વહાણું પ્રબલ(-૧)-તર વિ. [સ.] વધુ પ્રબળ
પ્રભાતફેરી સ્ત્રી. [ + જ ફેરી.'] સવારમાં નગર-કીર્તન પ્રબલ(ળ)-તા સી. [સં.] બલિષ્ઠ હેવાપણું
કરનારી મંડળી અને એનું કાર્ય પ્રબલ(ળ)-રેખ વિ. [.] ચિરસ્થાયી, શાશ્વત
પ્રભાતિયું લિ., ન. [ + ગુ. “થયું'ત. પ્ર.), પ્રભાતી વિ, પ્રબંધ (બન્ધ) ૫. [સે.] ગોઠવણ, વ્યવસ્થા. (૨) ગ્રંથરચના, ક મિશન' (૩) ગ્રંથનો પેટા વિભાગ, (૪) વર્ચ- રાગમાં ગાવાનું સ્તુતિ-પદ કે વિષ્ણુ-પદ (મીટર' સિદ્ધાંત-નિબંધ, “થીસિસ. (૫) ઐતિહાસિક દંતકથાઓને પ્રભા-તરતા-માપક ન. [સં.] પ્રકાશ માપવાનું યંત્ર, યુસિસંગ્રહ-ગ્રંથ. (૫) ચિત્રકાવ્ય. (૬) ધારે, કાયદે
પ્રભા-નાથ કું. સિં] સૂર્ય પ્રબંધક (બધા) વિ. [સં] વ્યવસ્થા કરી આપનાર, પ્રભા-ન્યૂનતા સ્ત્રી. [સં.] પ્રભાની ઉણપ. (૨) અપારદર્શકતા
વ્યવસ્થાપક, “મેનેજર.' (૨) શાસન-કર્તા. “એડમિનિસ્ટ્રેટર” પ્રભા-પુંજ (પુર-જ) . [સં.] પ્રકાશને સમૂહ, તેજને અંબાર પ્રબંધકર્તા (પ્રબન્ધ-) પું. [, પ્રાષ9 fdf, ગુ. સમાસ), પ્રભા-મય વિ. [સં.) તેજોમય પ્રબંધકાર (પ્રબન્ધ-) વિ., પૃ. એ પ્રબંધક' (૨) પ્રભા-મંતલ(ળ) (-મડલ,-ળ) ન. [j] તેજે-મંડળ, પ્રભાઐતિહાસિક દંતકથાઓના ગ્રંથો રચનાર
ચક્ર, કારેના,” “હલો' (દ. ભા.) પ્રબંધકારિણી (પ્રબધ-) વિ, સી. [સં] પ્રબંધ કરનાર પ્રભાયુકત વિ. સં.] તેજસ્વી, પ્રકાશિત (સી) (સમિતિ વગેરે), વ્યવસ્થાપક સમિતિ
પ્રશ્નાવ છું. [સં.] રૂઆબ, દમામ. (૨) . (૩) (લા.) પ્રબંધ-સમિતિ (પ્રબધી સ્ત્રી. [૪] વ્યવસ્થાપક સમિતિ. અસર, “ઈન્ફલ્યુઅન્સ.” (૪) પ્રતાપ, તેજ. [૫૮ (રૂ. કારોબારી
પ્ર.) તેજની સામા ઉપર અસર થવી પ્રબંધાત્મક (પ્રબન્ધાત્મક) વિ. [સં. પ્રાથ+મારમન] પ્ર- પ્ર-ભાવક વિ. [સં.] બીજે ઉપર પ્રભાવ પાડનાર. (૨)
બંધના રૂપમાં રહેલું. (૨) ગેય રચનાવાળાં પ્રકરણવાળું (કાવ્ય) દીપાવનાર, શોભાવનાર. (૩) ઉત્તેજન આપનાર પ્રબુદ્ધ વિ. [૪] સારી રીતે બોધ પામેલું. (૨) જ્ઞાનની પ્રભાવકતા કી. [સં] પ્રભાવક હોવાપણું ઉચ્ચ કક્ષાએ પહોંચેવું. (૩) (લા.) ખીલેલું
પ્રભાવતી વિ., સી. [સં] પ્રભાવવાળી સ્ત્રી, (૨) એ પ્ર-બાધ છું. [૪] જાગૃતિ. (૨) જ્ઞાન (૩) ઉપદેશ, બંધ, નામનો એક ગણમેળ છંદ. (પિંગળ) શિખામણ. (૪) (લા.) ખીલી ઊઠવું એ
પ્રભાવ-દશ વિ. [ સં. શું] પ્રભાવ બતાવનાર પ્ર-બેધક વિ. [] પ્રબોધ કરનારું. (૨) જગાડનારું. પ્ર-ભાવના સ્ત્રી. [સં] પ્રભાવ પ્રસરાવ એ. (૨) ધર્મપ્રચાર. પ્રધ-કાલ(ળ) ડું સિ] (સવા) જાગવાને સમય. (૨) (૩) (લા.) પતાસાં વગેરેની લહાણુ. (જૈન). જાગૃતિના સમય, ‘રેનેસાં' (બ. ક. ઠા)
પ્રભાવ-લક્ષી વિ. [સ., પૃ.] પ્રભાવ તરફ ધ્યાન દોરનારું પ્રબોધન ન. [સં.] એ “પ્ર-બેધ, સર્મન’ (ન. લ.). પ્રભા-વર્ધક વિ. સિં] તેજ વધારનારું પ્ર-બાપની લિ., સ્ત્રી, સિં.] કાર્તિક સુદિ એકાદશી, દેવ- પ્રભાવ-વાન વિ. [સ, વાન , મું.] પ્રભાવવાળું ઊઠી અગિયારસ, પ્રબોધિની
પ્રભાવ-વાલી વિ. [સ, S.J પ્રભાવ પાડનારું પ્રાધવું સ, ફિ, [ 4 વોય, તત્સમ, એ.] પ્રબંધ કરવો, પ્રભાવશાલી(-) વિ સિ., મું] પ્રભાવવાળું. (૨) અસરઉપદેશ આપવા, શિખામણ આપવી, પ્રબંધાવું કર્મણિ, કારક. (૩) શક્તિશાળી
[લાક્ષણિકતાવાળું દિ. પ્રબેધાવવું છે, સ, કે.
પ્રભાવ-શીલ વિ સિં] જ્યાં જાય ત્યાં પ્રભાવ પાડવાની પ્રાધામક વિ, [સ. બોધ + મારમન + ] ઉપદેશાત્મક પ્રભાવશીલતા સ્ત્રી [સે.] પ્રભાવશીલ હોવાપણું પ્રબોધાવવું, પ્રબોધાવું જ “પ્રાપવું'માં.
પ્રભાવશૂન્ય, પ્રભાવ-હીન વિ. સિં] પ્રભાવ પડવાની પ્ર-બધિત વિ [સં.1 જેને પ્રબોધ કરવામાં આવે હોય તેવું. શક્તિ વિનાનું, નિસ્તેજ, નિર્ણાયક (૨) જાગ્રત કરવામાં આવ્યું હોય તેવું, ‘એબ્લાઈટડ પ્રભા-વંતું વિ સં. રમા + વતૂ>પ્રા. °4 + ગુ. ' (મન. ૨૦)
સ્વાર્થે ત. પ્ર.], પ્રભાવાન વિ. [+વાન , મું.] તેજસ્વી. પ્રબોધિની વિ શ્રી. સિં.] જ “પ્ર-બંધની.”
(૨) પ્રભાવશાળી