Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 464

પ્રભાવિત્ત
૧૪૯૯
પ્ર-ભાવિત વિ. [સં.] જેના ઉપર પ્રભાવ પડયો હોય કે પાડવામાં આવ્યે હાય તેવું, પ્રભાવની અસરમાં આવેલું પ્રભાવિતા સ્રી. [સં.] પ્રભાવી હે।વાપણું પ્રભાવી વિ. [સં] જુએ ‘પ્રભાવ-શાલી.' [પ્રભાવક પ્રભાવાત્પાદક વિ. સં. માવ + પાક] પ્રભાવ પાડનારું, પ્ર-ભાસ પું. [સં.] પ્રકાશ, તેજ, (૨) ન. સૌરાષ્ટ્રમાં સામ નાથનું પ્રાચીન કાલથી જાણીતું તીર્થ. (સંજ્ઞા.) પ્રભાસંપન્ન (સમ્પન્ન) વિ. [સં.] તેજસ્વી પ્ર-ભુ વિ. [સં.] સમર્થ, શક્તિમાન. (૨) કાર્ય કરવાની શક્તિવાળું. (૩) પું. સ્વામી, ધણી, માલિક. (૪) ભગવાન, પરમેશ્વર, પરમાત્મા. [ના ઘરની ચિઠ્ઠી(-ઠ્ઠી), ના ઘરનું તેડું (રૂ. પ્ર.) મેત, મૃત્યુ. નું માણુસ (રૂ. પ્ર.) ભેળું માણસ. ના ચાર (રૂ. પ્ર.) નીતિમય અને આસ્તિક જીવન ન જીવનાર માણસ] પ્રભુકૃતિ સ્ત્રી, [સં] ભગવાનની રચના, ઈશ્વરની બતાવટ પ્રભુ-જી પું., બ. ૧. [ + જએ ‘જી.’] (માનાર્થે) ભગવાન, પરમેશ્વર, પરમાત્મા
પ્રભુ~તા સ્ત્રી, [ä,], -તાઈ સ્ક્રી, [ + ગુ, ‘આઈ ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.] સામર્થ્ય, શક્તિમત્તા. (૨) ઐશ્વર્ય. (૩) નહીજલાલી, વૈભવ. (૪) મેટાઈ, વડાઈ, ગૌરવ. (૫) કામ્. (૬) શાસનાધિકાર. [માં પગલાં માંઢવા (રૂ. પ્ર.) લગ્ન કરી ઘર-સંસાર શરૂ કરવા] પ્રભુત્વ હું. [સં.] જુએ ‘પ્રભુ-તા(૧, ૪, ૫, ૬.).' (૨) માલિકી, સ્વામિત. (૩) પ્રમાણ-અદ્વૈતા [મળેલું પ્રભુ-દત્ત વિ. [સ.] પરમેશ્વરે આપેલું. (૨) કુદરતી રીતે પ્રભુ-દીક્ષિત વિ. [સં.] ભગવાનને માટે સર્વસ્વનું નિવેદન
કરી ચકેલું, પ્રભુભક્તિને માટે વ્રત લીધું હોય તેવું પ્રભુ-દ્વેષ પું. [સં.] પેતાના શેઠ તરફની ખારીલી વૃત્તિ પ્રભુ-ધામ ન. [સં] ભગવાનનું મંદિર, દેવાલય. (ર) અવસાન પછી મળતું મનાતું અંતિમ ભગવદ્યામ
પ્રભુ-નૂર ન. [ + ફા.] માણસમાં દેખાતું દિવ્ય તેજ, દેવતાઈ તેજ [સાન પછીની પરમ સદ્ગતિ પ્રભુપદ પ્રાપ્તિ સ્રી. [સં.] ઈશ્વરનું પદ્મ મેળવશું એ, અવપ્રભુ-પરાગ-વંતું વિ.સં. °ã> પ્રા. વૃંતા + ગુ. ‘ઉં' સ્વાર્થે
ત. પ્ર.] પ્રભુના તેજવાળું, પ્રભુની સુવાસથી ભરેલું (ના. ૬.) પ્રભુ-પરાયણ વિ. [સં.] ભગવાનમાં ભક્તિવાળું, પ્રભુ તરફ પ્રબળ આસક્તિવાળું, ભગવીય [દીયતા પ્રભુપરાયણ-તા શ્રી. [સં] પ્રભુપરાયણ હાવાપણું, લગપ્રભુ-પંથ (-પન્થ) પું. [ + જએ પંથ'] પ્રભુના માર્ગ, પ્રભુ-પદ પામવાના માર્ગ, ભક્તિના પંથ પ્રભુ-પ્રતાપ પું. [સં.] ભગવાનના પ્રભાવ. (ર) (લા) ભગવાનની કૃપા. (૩) કુશળતા. (૪) સુખ-સમૃદ્ધિ પ્રભુ-પ્રસાદ પું. [સં.] ભગવાનની કૃપા. (ર) ભગવાનને ધરેલા નૈવેદ્યને પ્રસાદીરૂપે મળતે ભાગ પ્રભુ-પ્રાર્થના સ્ત્રી. [સં.] ભગવાનને ઉદ્દેશી કરવામાં આવતી સ્તુતિ, ઈશ્વર-પ્રાર્થના, ઈશ્વર-સ્તુતિ, ખુદાની બંદગી પ્રભુ-પ્રીત્યર્થ, -ર્થે ક્રિ. વિ. [ + સં. પ્રોક્ત્તિ + અર્થે + ગુ. એ' સા, વિ., પું.) પ્રભુ પ્રસન્ન થાય એ ઉદ્દેશે, ઈશ્વરાર્પણ
Jain Education International2010_04
પ્રમાણ
બુદ્ધિથી
પ્રભુ-પ્રેમ હું. [સં, હું., ન.] પ્રભુ તરફથી સૂચવાતા સ્નેહ. (૨) પ્રભુ તરફની ભક્તની લગની પ્રભુ-પ્રેરિત વિ. [સ.] પ્રભુની પેરણાથી થયેલું કે કહેલું પ્રભુ-ભક્ત પું. [સં.] ભગવાનના આશ્રય કરનારા સેવક, ઈશ્વરને ભજનારા
પ્રભુ-ભજન ન. [સં.] ભગવાનના અનન્ય આશ્રય. (૨) ભગવાનનાં ગુણગાન, હરિ-કીર્તન
પ્રભુ-ભાવ પું. [સં.] જએ ‘પ્રભુત્ત્વ.’
પ્રભુમય વિ. [સં.] ભગવાનથી વ્યાપ્ત. (૨) પ્રભુમાં એતપ્રેાત, ભક્તિમાં તરખેાળ પ્રભુમય-તા સ્ત્રી. [સં] પ્રભુમય હાવાપણું પ્રભુ-લીલા શ્રી. [સં.] ભગવાનના સૃષ્ટિરૂપી ખેલ, પ્રભુના અદભુત ખેલ [અવસાન, માત આશરે. (ર) (લા,)
પ્રભુ-શરણ ન. [સં.] ભગવાનના પ્રભૃતિ ના ચા. [સં.] વગેરે, ઇત્યાદિ પ્ર-ભેદ પું. [સં.] પ્રકારના પ્રકાર, પેટા-ભેદ. (૨) ભિન્નતા, તફાવત [લગનીવાળું પ્રવાસક્ત વિ. [સં. મુ + મા-સવત] પ્રભુ-ભગવાનમાં પ્રવાસક્તિ ી, (સં. મુ + મા-જ્ઞાત] પ્રભુમાં લગની, [(૩) પ્રમાદી, ગાફેલ પ્ર-મત્ત વિ. [સં.] મદાન્મત્ત, છકી ગયેલું (૨) ગાંડું, ઘેલું. પ્રમત્ત-તા શ્રી. [સં] પ્રમત્ત હોવાપણું
ઈશ્વર-નિષ્ઠતા
પ્રમત્ત-દશા સ્ત્રી. [સં.] ઉન્મત્ત અવસ્થા, (૨) ગાંડપણ, (૩) ગામેલપણું [એક સમૂહ. (સંજ્ઞા.) પ્ર-મથ પું. [સં.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે શિવના ગણામાંના પ્રશ્નથન ન. [સં.] ખૂબ લેવું એ, (૨) (લા.) પીડનું એ, (૩) વર્ષ, નારી [મહાદેવ, રુદ્ર પ્રમથ-નાથ, પ્રમથ-નાયક, પ્રમથ-પતિ પું. [સં.] રાવ, પ્રમથવું સ. ક્રિ. [સં. મચ્, તત્સમ ] વલેાવવું, (૨)(લા.) પીડયું. (૩) નાશ કરવેા. પ્રમથાવું કર્મણિ, ક્રિ. પ્રમથાવવું પ્રે., સ, ક્રિ.
પ્રમથાવું, પ્રમથવું જઆ ‘પ્રમથનું’માં. [કરી નાખેલું પ્ર-મથિત વિ[સં.] વલાવેલું. (ર) (લા.) પીડેલું. (૩) નારા પ્ર-મદ પું. [સં.] પ્રબળ મટ્ટ, ભારે ગર્વ પ્રમદ-વન ન. [સં.] મેજ-મઝા માણવા માટેના બગીચા. (૨) રાણી-વાસ નજીકના બાગ, રાણી-ભાગ
પ્રમદા શ્રી. [સં.] યુતિ, જુવાન સ્ત્રી, નવયૌવના, લલના પ્રસંગલ (-મઙ્ગલ) પું. [સં.] ખેતર ખેડવાના દિવસ. (બૌદ્ધ.) પ્રમા સ્ત્રી, [સં] સભાનતા, સાવધતા. (૨) અ-વિસંવાદી અનુભવ. (૩) ચર્ચાથ જ્ઞાન. (તર્ક.) (૪) તર્કરહિત અનુભવ (વેદાંત.)
પ્રમાણુ ત. [સં] માપ, મેઝર' કે ‘પ્રેપેર્શન' (૨) દાખલે, ઉદાહરણ, દૃષ્ટાંત, (૩) પુરાવે, સાબિતી, આધાર, ‘ઑથેરિટી.’ (૪) યથાર્થ જ્ઞાનનું સાધન, ક્રાઇટેરિયન.’(૫) ધેારણ (૬) ગુણાત્તર, ‘રેડિયેા.' (ગ.)[૰ આપવું (રૂ. પ્ર.) આધાર કે પુરાવા બતાવવા. ૭ કરવું (રૂ. પ્ર.) માન્ય રાખવું કરી આપવું (. પ્ર.) સાબિત કરી બતાવવું.