Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 456

પ્રતિ-રૂપ
૧૪૯૧
પ્રતિષ્ઠા-મહત્સવ
પ્રતિ-રૂ૫ ન. [સ.] સમાન આકૃતિ, સમાન ગુણલક્ષણ એ. (૩) રજુઆત, રેપ્રિન્ટેશન' (ન.પા.) હેવાપણું, “ટાઇપ,’ ‘ઇમેઇજ.” (૨) “કાઉન્ટર પાર્ટ.” (૩) પ્રતિ-વિધિ $સ.] પ્રતિકાર, સામને-(૨) ઉપાય, ઈલાજ વિ. મળતું આવતું, સમાન અદલ અદલ, આબેહૂબ પ્રતિ-વિષ ન. સિં.] ઝેરનો પ્રતિકાર કરનારું બીજ ઝેર પ્રતિરોધ છું. [સં.] અટકાવ, અટકાયત, રોકાણ, રુકાવટ, પ્રતિવૃત્ત નસિં] સામી બાજનું વડુલ, ગ્રહોનું પ્રતિ-વતુલ રેજિસ્ટસ' (મ. ન.)
પ્રતિ-વૃત્તિ સ્ત્રી. [સં.] લચની માત્રા. (સંગીત.) [ગુપ્ત-ચર પ્રતિરોધક વિ. [.] અટકાવનાર, રેકી રાખનાર. (૨) સૈન્ય પ્રતિવેદક વિ.સિં.] બાતમી મેળવી પહોંચાડનાર-આતમીદાર, વગેરેથી ઘેરો ઘાલનાર. (૩) અડચણ કરનાર, “ સ્ટ્રકટિવ' પ્રતિ-શત ક્રિ.વિ.[સ.] દર સેંકડે [‘રિસ્પોન્સ' પ્રતિ-રાધન ન. [સં.] જુઓ “પ્રતિરોધ.'
પ્રતિ-શબ્દ પુ. [સ.] જએ પ્રતિ-વનિ'. (૨) હકારાત્મક છે, પ્રતિ-ધિત વિ. [સં.] અટકાવવામાં આવેલું, ‘રિપ્રેન્ડ' પ્રતિ-શયન ન. [સં.] ઈષ્ટ વસ્તુ મેળવવા માટે યા સ્વપ્ન દ્રારા | (ડે, માં.). (૨) વિન કરવામાં આવેલું હોય તેવું
ઈષ્ટ અથેનું પવિત્ર જ્ઞાન થાય એ માટે સ્થાનમાં સવું એ પ્રતિરોધી વિ. [સ, .] ઓ “પ્રતિરોધક.'
પ્રતિ-શરીર વિ. [સં.] પ્રતિનિધિ-૧૫ પ્રતિ-લહરી સ્ત્રી. [સ.] જતી લહરીની સામે પાછી ફરતી તે પ્રતિ-શાખા સ્ત્રી [.) શાખામાંથી ફૂટતી તે તે પટા-શાખા તે લહરી, ઓટને તે તે તરંગ
પ્રતિ-શા૫ છું. [સં.] શાપની સામે આપેલે શાપ પ્રતિલિપિ રહી. [સં.] નકલની નકલ, બીજી નકલ, ડુલિકેટ’ પ્રતિશોધ મું, -ધન ન. [૩] વેર વાળવું એ, વરને બદલો પ્રતિ-લેખ છું. [સં.] એક લેખનો વિરોધ કરનાર સામે લેખ, લેવો એ ઉત્તરરૂપ લેખ. (૨) નકલ, ઉતારો
પ્રતિ-શ્રત વિ. [સં.] મંજુર કરેલું, સ્વીકારેલું. (૨) જેના પ્રતિ-લેખક વિ. [સં] નકલ કરનાર લહિયે
વિશે વચન આપ્યું હોય તેવું. (૩) ન. સ્વીકાર. (૪) પ્રતિલેખક યંત્ર (-ચન્દ્ર) ન. [સં.) નકલ કરવાનું યંત્ર, “સાઈ- આપેલું વચન, કેલ કોસ્ટાઇલ મશિન’
[તપાસ. (જૈન) પ્રતિ-મલેક ક્રિ. વિ. [સં.] èકે લેકે, દરેક શ્લેકે પ્રતિ-લેખન ન., -ના . સિં] બારીકીથી કરવામાં આવતી પ્રતિ-ષિદ્ધ વિ. સિં.] જેને નિષેધ કરવામાં આવ્યું હોય પ્રતિ-લેખિત વિ. સિ. + સં. શa ત. પ્ર.] બારીકીથી તેવું, નિષિદ્ધ, મનાઈ કરી હોય તેવું તપાસેલું. (જેન)
પ્રતિષિદ્ધ-સેવન ન. [સં.] નિષિદ્ધ વસ્તુઓને ઉપયોગ પ્રતિલોમ વિ. [સં.] અવળા કે ઊલટા ક્રમનું. (૨) નિયમ પ્રતિષિદ્ધ-સેવી વિ. [સે, મું.] નિષિદ્ધ વસ્તુઓનો ઉપયોગ વિરુદ્ધનું, (૩) ઊલટી દિશાનું (ગે.મા.)
કરનાર પ્રતિલામ વિવાહ !. [સં.] હિંદુ વર્ણપ્રથા પ્રમાણે ઊતરતા પ્રતિ-ષિજ્યમાન વિ. [સં.] જેનો નિષેધ કરવામાં આવતો વર્ણના ગણાતા પુરુષનું ઉરચ વર્ણની સ્ત્રી સાથેનું લગ્ન હોય તેવું, મનાઈ કરવામાં આવતું પ્રતિવચન ન. [સં.] ઉત્તર, જવાબ. (૨) સામે બોલવું એ. પ્રતિષેધ છું. [સં.] મનાઈ, નિષેધ, (૨) અવરોધ, અટકાયત, તેડાઈ
[(ક. મા. મુ.) “વીટો' (૨. વા.). (૩) એ નામને એક અર્થાલંકાર.(કાવ્ય.) પ્રતિ-વમન ન. [સં.] વમન, ઊલટી, બેકારી. (૨) પરાવર્તન પ્રતિષેધક વિ.[સં.] પ્રતિષેધ કરનાર,નિ-વેધક, મનાઈ કરનાર પ્રતિ-વર્તેલ(-) ન, સિં.] જ એ “પ્રતિ-વૃત્ત.'
પ્રતિ-છા સી. [સં.] સ્થાપના. (૨) સ્થિતિ, સ્થિરતા. (૩) પ્રતિવર્ષ ક્રિ૩િ. [સં] દર વર્ષે, વર્ષે વર્ષે, વર્ષોવર્ષ
પા, મંડાણ. (૪) આખરૂ, યશ, કીર્તિ, ખ્યાતિ. (૫) પ્રતિ-વસ્તુ સ્ત્રી. [સ, 1 ] સમાન રૂપની ચીજ
ગૌરવ, મહત્તા. (૬) માન, મે , “ નર' પ્રતિવર્ષમાં સ્ત્રી. [ + સં. ૩૫HI] બે ભિન્ન વાકયોમાં પ્રતિષ્ઠા-દાયક વિ. [સં], પ્રતિષ્ઠા-દાયી વિ. [સ, j] થતી તુલનાના પ્રકારને એક અર્થાલંકાર. (કાવ્ય.)
પ્રતિષ્ઠા અપાવનારું પ્રતિવાદ મું. [સં.] વિરોધી જવાબ. (૨) વિરોધાત્મક ખંડન, પ્રતિ-કાન ન. [સં.] આરામ લેવાનું સ્થાન. (૨) ઈ. સ.
એન્ટિ-થીસિસ' (આ. બા.) (૩) સામે દાવો, ઊલટે દાવો. ૧ લી સદી આસપાસનું મહારાષ્ટ્રમાં ગોદાવરીને કાંઠે આવેલા (૪) કલંક. (બી)
[આપનાર, પ્રતિવાદી પૈઠણ નગરનું રાજા શાલિવાહન કે સાતવાહનની રાજધાનીનું પ્રતિવાદક વિ. સિં] પ્રતિ-વાદ કરનાર, સામે જવાબ પ્રાચીન સ્થાન. (સંજ્ઞા) (૩) પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે પ્રતિવાદા-દેણ (-શ્ય) સ્ત્રી, સિં પ્રતિવાઢી + ગુ. “અ(એ)ણ” હસ્તિનાપુર નજીકનું વર્ધમાનપુર. (સંજ્ઞા.) સ્ત્રીપ્રત્યય] (મુકદ્મામાં) પ્રતિવાદી સ્ત્રી
પ્રતિ-કઠાપક વિ. [સં.] પ્રતિષ્ઠા કરાવી આપનાર, સ્થિરતા પ્રતિવાદી વિ. સિ., ] વિરુદ્ધ વાદ કરનાર, વાદીની વાતનો લાવી આપનાર વિરુદ્ધ જવાબ આપનાર, વાદીના મુદ્દાનું ખંડન કરનાર.(તર્ક.) પ્રતિષ્ઠા-૫a S. [સં, ન.] સંમાન-પત્ર, માન-પત્ર (૨) મુકદ્મામાં ફરિયાદીને પ્રતિપક્ષી “ડિફેન્ડન્ટ, પ્રતિષ્ઠા-પદવી સ્ત્રી. [૪] વિદ્યાપીઠ તરફથી મળતી, સ્નાતક રિસ્પોન્ડન્ટ'
વગેરે પદવી કે ઉપાધિ, ‘ડિગ્રી' (ક. મા.) પ્રતિવાદેણ (પ્ય) જેઓ “પ્રતિવાદણ.”
પ્રતિ-કઠા૫ન ન., -૫ના શ્રી. [સ.] પ્રતિષ્ઠા કરાવવાની ક્રિયા. પ્રતિ-વારણ ન. [સં.] વારી લેવું એ, નિવારણ
(૨) પ્રતિ-પક્ષ તરીકેનું સ્થાન [તેવું, સ્થાપન કરાયેલું પ્રતિવાર્ષિક તિ, [.] દર વર્ષે આવતું કે થતું
પ્રતિષ્ઠાપિત વિ. સિં.] જેની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી હોય પ્રિત-વિધાન ન. સિ.] ઉપાય કરવો એ. (૨) બદલે લેવો પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવ મુંસં.) દેવ દેવી તીર્થે કર આદિની મૂર્તિની