Page Text
________________
પ્રણામો
૧૪૮૭
પ્રતિગ્રાહો
પ્રણામ
અર્થના સં. ઉપસર્ગ (નીચે આવતા અનેક તત્સમ શબ્દ પ્રણામી વિ. [, .] પ્રણામ કરનાર. (૨) પું. એ નામને પ્રચલિત છે. (૨) ન.યો. [ગુ. પ્રયોગ] પ્રત્યે, તરફ એક વૈષ્ણવ પંથ, ઊંદરિયે પંથ, પરણામી પંથ-આ પંથ પ્રતિજુઓ “પ્રત.' અને એના અનુયાયી. (સંજ્ઞા.)
પ્રતિ-ઉત્તર પું. [સ., ન, સંધિ નથી કરી.] જએ પ્રત્યુત્તર.” પ્રણા-નાલિકા સી. [અં.1રીત-રિવાજ, પરંપરાથી ચાલી પ્રતિકરણ ન. સિં.1 જુઓ પ્રતી-કાર.” આવતી રૂઢિ, “કન્વેન્શન' (ક. મા.), “ડિશન”
પ્રતિ-કર્મ ન. (સં.) એક કાર્યની સામે કરવામાં આવતું પ્રણ(-નાલિકા-ભંગ (-ભB) ૬ સં.] પરંપરાથી ચાલી બીજ કાર્ય. (૨) ઇલાજ, ઉપાય. (૩) પ્રતીકાર, સામનો આવતી રૂઢિને લોપ
ટ્રેડિશન” પ્રતિજામી વિ. પું. [સં., પૃ.] સંદેશવાહક, દૂત પ્રણાલી શકી. [સં.] જુએ “પ્રણાલિકા' – “કવેરાન અને પ્રતિ-તી) કાર . [સં.] ઇલાજ, ઉપાય. (૨) સામનો, પ્રાણા(ના)શ છું. સિં.] ભારે વિનાશ, સર્વનાશ
વિરોધ. (૩) બદલો લેવા એ, બદલો વાળવે એ પ્રણિધાન ન. [સં] પરમાત્માને સર્વ ઈદ્રિય આમ આદિનું પ્રતિકારક વિ. [સં.), પ્રતિકારી વિ. [, .] પ્રતી
સમમેણ, (૨) ભક્તિ, ઉપાસના. (૩) દયાન, સમાધિ (ગ) કાર કરનારું પ્ર-ણિધિ ૫. [સં] ગુપ્તચર, પ ાસસ
પ્રતિ(-તી)-કાર-સંધિ (-સધિ) મું, સ્ત્રી. [સ, .] ઉપપ્રણિપત (ત્ય) સ્ત્રી. [સં. પ્ર-પત્તિ] વિવેકપૂર્વકની તંતિ, કારના બદલામાં ઉપકાર કરવાના કરાર આજીજી, કાલાવાલા
પ્રતિકાર્ય વિ. [સં.) પ્રતીકાર કરવા જેવું, સામનો કરવા પ્રણિપાત છું. સિં] પગમાં પડી નમન કરવું એ, પગે પણ જેવું. (૨) ન. એ પ્રતિ-કર્મ.” પ્રણિપાતી વિ. [સં., પૃ.] પ્રણિપાત કરનારું
પ્રતિ-કાવ્ય ન. [સં.] ઉપહાસ કરવા નિમિત્તે સારા કાવ્યની પ્ર-ણિ-હિત વિ. સિં] બરોબર મિકેલું, સારી રીતે ગોઠવેલું. મજાક ઉડાવે તેવી સામી રચના, પેરોડી' (અ. ફ.). (૨) નિર્ણત, નિશ્ચિત
[અન્ય ગ્રંથાદિ) પ્રતિલ(ળ) વિ. [સં.] અનુકુળ ન હોય તેવું, વિરુદ્ધ, પ્ર-સ્કૃત વિ. [.] રચેલું (ખાસ કરી કાવ્ય નાટક અને ઊલટા પ્રકારનું, અગવડ-કારક, ઈ-ક-વીનિયન્ટ, એડવર્સ' પ્રણીતા સ્ત્રી. [સં.] યજ્ઞમાં ઉપયોગી એક પાત્ર
(૨) માફક ન આવે તેવું. (૩) અણગમતું. (૪) વિગ્નકારક પ્રણેતા વિ., . [., .] રચના કરનાર (ગંધ વગેરેની). પ્રતિલ(-ળતા અકી. [સં] પ્રતિકળ હેવાપણું (૨) પ્રેરક, “પેન્સર' (વિ. ક.)
પ્રતિકૃત વિ. [સં] પ્રતિક્રિયા પામેલું, “રિફલેકસ' (પ્રા.વિ) પ્રત-તિ આ. (સં. ઘfa ઉપ. સાથે, કશો સંબંધ નથી. એ પ્રતિકૃતિ . સિ.] જુઓ “પ્રતિ-કાર.” (૨) છબી, ચિત્ર, પ્રતીતનો અર્થ સં. માં “પ્રત' જેવો થતો નથી.] ખાસ કરી તસવીર. (૩) પ્રતિ બિબ, છાયા-ચિત્ર, ઈમેઈજ.”(૪) અદલોહાથથી લખેલી ગ્રંથની નકલ (પત્રાકારે કે પોથી યા ગુટકાના અદલ નકલ, “ડાપ્રેશન” (૨. મ.) [એંગલ. (ગ) આકારે), મેન્યુસિક્રસ્ટ”
પ્રતિ-કોણ છું. [સં.] સામી બાજને ખૂણે, “ઓપિઝિટ પ્રત વિ. [સં. પ્રતિ ઉપ.] ભાવ-મધ્ય-કિંમત લેખે થતું (જેમકે પ્રતિકા૫ છું. [સં.] ગુસ્સે થયેલાની સામે કરવામાં આવતો
અમુક ચીજવસ્તુ, પ્રત રૂા. લેખે). (૨) સી. પ્રકાર, જાત, વગે. ગુરુ, ગુસ્સાને ગુસ્સાથી સામનો. (૨) રેગન પ્રબળ (૩) નકલ, ફ૨૦, (છાપેલી) નંગ-સંખ્યા
ઉપદ્રવ પ્રતપવું અ ક્રિ. સિં. પ્ર-ત, તત્સમ] ખૂબ તપવું. (૨) પ્રતિક્રમણ ન. [સં.) જેની અરિહંત વગેરેને ઉદેશી કરવામાં (લા.) કીર્તિ પ્રસરવી, પ્રતાપ વિકસ
આવતી નમસ્કાર વગેરે પ્રકારની ધાર્મિક ક્રિયા, પડકમણું. પ્ર-તપ્ત વિ. [સં.] ખૂબ તપી ઉઠેલું. (૨) (લા.) ખૂબ દુખી (જૈન) પ્રત-બંદી---ધી) (-બન્દી, ધી) રડી. જિઓ પ્રત' + ફા. પ્રતિક્રિયા સી. સિં] ઓ પ્રતિકાર.' એકશન
બન્દી.'] હદ નક્કી કરવી એ. (૨) વગીકરણ, પ્રતવારી, (, ત્રિ.). (૨) ઉથલ. (૩) રોગની ચિકિત્સા. (૪) “ક્લાસિફિકેશન
વિરેાધક ક્રિયા, રિએકશન.” પ્રત-વારી કી, જિઓ પ્રત' + “વાર + ગુ. “ઈ' તે પ્ર.] પ્રતિક્ષણ ક્રિ. વિ. [સં.] ક્ષણે, પ્રત્યેક પળે, વારંવાર પ્રતબંધી, વર્ગવારી, કલાસિફિકેશન' (શીયે, શક્તિ પ્રતિ-ગમન ન. (સં.) તરફ જવું એ, સામે પહોંચવું એ પ્રતાપ છું. સિ.] પ્રભાવ, . (૨) સામર્થ્ય, પરાક્રમ, પ્રતિ-ગર્જન ન., -ને ઝી. [સ.] ગર્જનાની સામે કરાતી કે પ્રતાપીવાન વિ. [સ વાન, ., પ્રતાપ-શાલી(-ળી) વિ. થતી ગજેના, પહો સ, .] પ્રતાપવાળું
[પ્રબળ પ્રતાપ પ્રતિ-ગામી વિ. [., .] પ્રગતિની સામે થનાર કાર્યને પ્રતાપગ્નિ પું. [ + સં. મનિ] પ્રભાવરૂપી અગ્નિ, ભારે વિરોધ કરનારું. (૨) (લા.) અવળચંડું પ્રતાપિક વિ. [સં] જ “પ્રતાપી.’
પ્રતિ-ગૃહીત વિ. [સં.] ગ્રહણ કરવામાં આવેલું, સ્વીકારવામાં પ્રતાપિતા સહી. [સં] પ્રતાપ હોવાપણું
આવેલું, સ્વીકારેલું. (૨) લગ્નમાં જેને સ્વીકાર કરવામાં પ્રતાપી વિ. સં., . પ્રતાપવાળું
આજે છે તે (પત્ની) પ્રતારક વિ. [સં.] છેતરનારું
પ્રતિ-પ્રહ . સિં] દાન તરીકે કરવામાં આવતે સ્વીકાર પ્ર-તારણ ન, અણુ રહી. સિં.] છેતર-પીડી, પંચના પ્રતિ-ગ્રહણ ન. સિં] સ્વીકાર. (૨) લગ્ન, વિવાહ પ્રતિ' ઉપ. [સં.] મુખ્યત્વે “તરફ’ ‘વિરુ' “સામે વગેરે પ્રતિમલી વિ. [સ, પું] પ્રતિગ્રહ કરનાર
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |