Page Text
________________
પ્રજા-હઠ
૧૪૮૬
પ્રણામાંજલિ
નાલમ' (બ.ક.ઠા.) [ચોક્કસ પ્રકારને આગ્રહ ઊઠવું. (૨) પ્રકાશવું. પ્રજવળવું ભાવે., ક્રિ. પ્રજવળાવવું પ્રા-હઠ પું. [+જુએ “હઠ.”] પ્રજાની જિદુ, પ્રજાને
પ્રે, સ.ફ્રિ. પ્રજાહિત ન. [સં] લોક-હિતી
પ્રજવળાવવું, પ્રજવળવું જ એ “પ્રજ્વળવું'માં. પ્રજાહિતૈષી વિ. [સં] પ્રજાનું ભલું ઇચ્છનાર
પ્ર-જવલિત વિ. સિં.] સળગાવી મુકેલું, બાળવામાં આવેલું પ્રજાળવું સ.કિ. સિં. પ્ર-કવા, અ. તદભવ હકીકતે
પ્રજવાળવું સક્રિ. [સ. પ્રકવાઇ છે, તત્સમ “ળ” થયે] પ્ર-વહ ના પ્ર. નું રૂપ જુએ “પ્રજળાવવું.”
સળગાવવું. (૨) પ્રકાશિત કરવું પ્રજાંતર ન. [+ સં. અર7] અન્ય દેશની પ્રજા
પ્રણ ન. જઓ “પણ. (હવે બહુ વ્યાપક નથી.) મ-જીવક વિ. [સં.] જીવન-તત્ત્વ આપનાર, પ્રાણદાયી. (૨) પ્રણત વિ. [૪] નમી પડેલું, નમન કરી રહેલું. (૨) ન. “વિટામિન'
વાંકું વળેલું. (૩) (લા.) વિનયી પ્રજેસુ વિ. [+સં. સુ] સંતાન થવાની ઈચ્છા કરનાર પ્રત-પાલ(ળ) વિવું. [સં.] નમી પડેલા ભક્તોનું પાલન પ્રજેશ . [+ સં. શરા બ્રહ્મા
ચતી દશા કરનાર-પ્રભુ, પરમેશ્વર પ્રત્કર્ષ મું. [+ સં. હવB] લોકોને અભ્યદય, લોકેાની પ્રણાતિ-ભજન (-ભજક -ન) વિ. + સં. માd. પ્રજોત્પત્તિ . [+સં. ૩uઉત્ત] સંતાન પેદા થવાં એ
મh, ભક્તોનું દુઃખ દૂર કરનાર (પ્રભુ) પ્રજોત્પાદક વિ. [+ સં. રૂપાW] સંતાનની ઉત્પત્તિ કરનારું પ્રકૃતિ સ્ત્રી. [સં.] પ્રણામ, નમસ્કાર, વંદન પ્રતિપાદન ન. [+ સં. ૩રપાન] જુઓ “પ્રજોત્પત્તિ.” પ્રતિતતિ સ્ત્રી. સિં.1 પ્રણામેની પરંપરા, અનેક પ્રણામ પ્રદ્વાર છું. [+સ, ૩દ્વાર] પ્રજાની ઉન્નતિ કાયે, પ્રજા- પ્રણમવું સ. ક્રિ. [સ, ક + મટ-પ્રમુ, તત્સમ] પ્રણામ એની મુશ્કેલીઓ દૂર કરવી એ
[આવે તેવું
[આવે તેવું કરવા, નમન કરવું, વંદના કરવી. (ભ. કૃ માં કર્તરિ પ્રયોગ.) પ્રપગી વિ. [+ સં. ૩૫થી, .] લેકોને કામમાં
અણુમાવું ભાવે., ક્રિ. પ્રભુમાવવું પૃ., સ. ક્રિ પ્રજ્ઞ વિ. [સં.] બુદ્ધિમાન, કહ્યું, શાણું
પ્રમાવવું, પ્રણમવું એ “પ્રણમવું'માં. પ્રતા સ્ત્રી. [સં.) બુદ્ધિમત્તા, ડહાપણ, શાણપણ પ્રાણુમન ન. સિં] જુએ “પ્ર-તિ.” પ્રજ્ઞા પી. સિં.] બુદ્ધિ, મેધા, મતિ, અક્કલ, સમઝશક્તિ, પ્રણમ્ય વિ. [સં] પ્રણામ કરવા પાત્ર, નમનને યોગ્ય કેશિયસનેસ'
પ્રણય ૫. [] પ્રેમ, સનેહ, વહાલ, પ્રીતિ (મુખ્ય સ્ત્રીપ્રજ્ઞાચક્ષુ વિ. સિં. ‘ચક્ષs] (લા.) આંધળું
પુરુષની) પ્ર-જ્ઞાત વિ. [સં] જાણવામાં આવેલું
પ્રણય-કેપ . [સં] પ્રિયતમ અને પ્રિયા વચ્ચે (એકપ્રજ્ઞા-દાયક વિ. સં.], પ્રજ્ઞા-દાથી વિ. સં. ૫.] શિખામણ બીજીની ઇચ્છા પૂરી ન પડતાં થો) ક્રોધ દેનારું, બુદ્ધિ આપનારું
[ઊંડી સમઝ પ્રણય-ગીત ન. [સં. પ્રેમને લગતું ગાયન, મૅડિગલ પ્ર-જ્ઞાન ન. (સં.) ઉચ્ચ પ્રકારનું જ્ઞાન, ઝીણવટવાળી ભારે પ્રણયન ન. [સં.] રચના કરવી એ (ખાસ કરી કાવ્ય પ્રજ્ઞાન-ઘન વિ. સં 1 જાગ્રત સ્વપ્નનું જેને જ્ઞાન ઘનીભુત નાટક અને અન્ય રચનાઓ માટે રૂઢ)
થઈ ચૂકયું હોય તેનું, ઉચ્ચ કેરિની જ્ઞાનાશ પામેલું. (વેદાંત.) પ્રણય-પક્ષપાત છું. [સં.) યૌને પ્રેમની પસંદગી, “સેકસ્યુ પ્રજ્ઞાપના સી. (સં.] અરજ, વિનંતિ, અજીજી, કાલાવાલા, અલ સિલેકશન' (મ. ન. મહેતા) (૨) નિરૂપણ, પ્રરૂપણ. (૩) શિષ્યવર્ગને ઉપદેશ. (જેન.) પ્રણયપર
પ્રણયપૂર ન. [સં.] પ્રેમનો પ્રવાહ (દાંપત્ય-પ્રેમને ખાસ) પ્રજ્ઞાપારમિતા સ્ત્રી. [એ.] પ્રજ્ઞાની પરમ સિદ્ધિની પ્રાતિ પ્રણય-મંગ (-ભ3) પૃ. [સં.] દાંપત્ય-પ્રેમમાં ભંગાણ (બુદ્ધની દસ પારમિતાઓમાંની એક). (બૌદ્ધ.)
પ્રણય-મૂર્તિ સ્ત્રી. [સં] પ્રેમ-પાત્ર (આશક યા માક) પ્ર-જ્ઞાપિત વિ. સિં.) જણાવેલું, સમઝાવેલું
પ્રણય-વચન ન. [સં.] (દાંપત્ય-વિષયક) પ્રેમને બેલ પ્રજ્ઞા-માંદ્ય (-ભાવ) ન [એ.] બુદ્ધિની જડતા
પ્રભુયાર્ક વિ. [+ સ. માદ્ર] (દાંપત્ય-વિષયક) પ્રેમ-બેલું પ્રજ્ઞા-વંત (-વત) વિ. [+સ વ> પ્રા. વત] બુદ્ધિશાળી, પ્રણયિની વિ, સ્ત્રી. (સં.) પ્રિયતમા, પ્રેમ-પાત્ર સ્ત્રી. (૨) મેધાવી, ઊંડી સમઝ ધરાવનાર
પ્રેમી સ્ત્રી. (૩) (લા.) પરની (સામાન્ય) પ્રજ્ઞા-વાદ ૫. [સં.] ડહાપણની વાત, ડાહી ડાહી વાત પ્રણથી વિ., પૃ. [સં.] પ્રિયતમ, પ્રેમપાત્ર પુરુષ. (૨) પ્રેમી પ્રજ્ઞાવાદી વિ. [૫] બુદ્ધિવાદી
પુરુષ. (૩) . પતિ પ્રજ્ઞા-વાન વિ. સિં. °વાન , મું.] જ એ “પ્રજ્ઞા-વંત.” પ્રણવ, ૦ મંત્ર-મ૨) . [સં.] કાર–એક અક્ષરરૂપ મંત્ર પ્રજ્ઞા વૃદ્ધ વિ. [સં.] પરિપકવ બુદ્ધિવાળું
પ્રણોપાસના સ્ત્રી. [ + સં. ૩iણતા] પ્રણવ મંત્રને સતત પ્ર-જવલન ન. [સં.] સળગી ઊઠવું એ
જપ કરવો એ
[થઈ ગયેલું પ્રજવલનબિંદુ (-બિન્દુ) ન. [સંપું.] જે બિંદુએ કોઈ પણ પ્રણ-ન)ષ્ટ વિ. [સં] સર્વથા નાશ પામેલું, ખેદાનમેદાન તેલ વાયુરૂપ બની સળગી ઊઠે તે બિંદુ
પ્ર-ણુડી સ્ત્રી. [સં.] જેઓ “પ્રણાલી.” પ્રજવલનશીલ વિ. [સં] સળગી ઊઠે તેવું, દહન-શીલ પ્રણામ કું. [સં] જુએ “પ્રકૃતિ.” (ભાષામાં મેટે ભાગે પ્ર-જવલમાન વિ. [સં.] સળગતું
આ શબ્દ બ. વ. માં) પ્રજવલિત વિ. [સં.] સળગી ઊઠેલું. (૨) પ્રકાશમાન પ્રભુમાંજલિ (પ્રણામાજલિ) પું, સ્ત્રી. [ + સં. સમગ્ર પ્રજવળવું અ.જિ. [સં. -વ, તત્સમ. “ળ” થયે.] સળગી ૫.] બે હથેળી સાથે રાખી લાંબા બેઉ હાથે કરવામાં આવતા
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |