Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 450

પ્રજા-ભ
૧૪૮૫
પ્રજાસ્મિ વાદ
नरनार
ચી. સિં૫] જ
પ્રજા-ક્ષોભ પું. સં.) લોકોમાં થયેલો ખળભળાટ, સિવિલ પ્રજા હોવાનું ગૌરવ કૉમેશન'
[આવવાનો રોગ પ્રજા-મત છું. સં. ન.] લોકમત પ્ર જાગને . સિં.1 રાતનું જાગરણ, ઉજાગરો. (૨) ધ ન પ્રજા-મંડલ(-ળ) (-મણ્ડલ, -ળ) ન. [.] પ્રજામાંથી ચૂંટાયેલા પ્રજા-ગીત ન. (સં.) રાષ્ટ્રગીત
સભ્યોની મંડળી
માનસિક વલણ પ્રજાજન ન. r, .] સર્વસામાન્ય પ્રજાના સમહ ભેંસ પ્રજા-માનસ ન. [સ.] લોકોનું મન, લોક-માનસ, લોનું પ્રજા-જીવન ન. [સં.] લોકોની રહેણી-કરણી વગેરે સમગ્ર પ્રજા-માન્ય વિ. [સં] પ્રજા મંજર રાખે તેવું, લોક માન્ય વ્યવહાર, લોકજીવન
પ્રજા-યર વિ. [સં.] લોકશાહી રૂપનું, “ડેમોક્રેટિક' (આ.બા.) પ્રજ-તંતુ (-તન્ત) . સિં. સંતાન, છોકરું
પ્રજા-રંજન (-૨૦-જન) ન. [સં.] પ્રજાને ખુશ રાખવાની ક્રિયા પ્રજાતંત્ર (તત્ર) ન. સિં] પ્રજાસત્તાક રાજ્ય-વ્યવસ્થા, પ્રજા-
રાજ્ય ન. [સં. લેક-તંત્ર, ગણતંત્ર, “રિપબ્લિક' લોકશાહી, ગણુ-તંત્ર, ડેમોક્રસી,' રિપબ્લિક' (૬. બા.) પ્રજાવતી વિ, સી. સિં.) સંતાનવાળી ની પ્રજાતંત્ર-રાજય ન. [i] લોકશાહીવાળું રાજ્ય
પ્રા.વત્સલ વિ. સિં.) એ “પ્રજ-પ્રિય.’ પ્રાતંત્ર-વાદ (-ત-ન-) ! [સં.1 લોકશાહીને મત સિદ્ધાંત પ્રા.વાદ પું. [૪] રાજ્યનું સંચાલન પ્રજાના પ્રતિનિધિપ્રજાતંત્રવાદી (-તંત્ર) વિ. [સ, ] પ્રજા તંત્ર હોવું જોઈએ એના હાથમાં હોય એવો મત-સિદ્ધાંત, લોકશાહી, એ મત સિદ્ધાંત ધરાવનારું [‘
સિકસ' (ક. મા.) “નેરાનાલિdમ” પ્રાતંત્ર-શિક્ષણ (ત-) ન. સિં] લોકશાહીની તાલીમ, પ્રજાવાદી વિ. [સ.,યું. પ્રજાવાદમાં માનનારું, ‘નેશનાલિસ્ટ' પ્રજાત્મક વિ. [+સં. મારમન + ] પ્રજા-રૂપ
પ્રજ-વાન વિ. સં. વાન પું] પ્રજાવાળું, સંતાનવાળું પ્રજાત્મા ૫. [+ સં. મનમાં] પ્રજાનો સમમ રૂપમાં રહેલ પ્રાણ પ્રજા-વિગ્રહ છું. સિ.) લેકેને આંતરિક બળવો, ‘સિવિલ પ્રજદ્રોહ મું. સિ] પિતાના લોકોનું બહું ઈચ્છવું એ વૈર' (ન લ.) પ્રજાદ્રોહી વિ. [સ. ] પિતાની પ્રજાનું બુરું ઈરછનાર પ્રજા-શાસન ન. [સં.] જએ “પ્રજરાજ્ય.” અને કરનાર
પ્રાશાસન-વાદ મું. [સ.] જ એ “પ્રજા વાદ.' પ્રજા-ધર્મ છું. [સં.] સંતાનોની ફરજ, (૨) પ્રજામાં એક પ્રજા શાસનવાદી વિ. [સ, પું] એ “પ્રજવાદી.” બીજા તરફની વફાદારી અને ફરજ
પ્રજા-વૃદ્ધિ સ્ત્રી. [સં.) વસ્તીને વધારે. (૨) સંતાનને વધારે પ્રાધીન વિ. [+ સં. મથીની પ્રજા-મતને અધીન રહેલું, પ્રજ-વ્યક્તિત્વ ન. સિં] પ્રજા તરીકેની તે તે દેશની આગવી લોકમતને અધીન, ‘રિપેન્સિબલ' (બ.ક.ઠા.)
લાક્ષણિકતા
[(બ. ક. ઠા.) પ્રજા-નાથ છું. [સં.] રાજા, રાજવી
પ્રજા-શાસન ન. [સં.] જુએ “પ્રજ-રાજ્ય-ડેમોક્રસી' પ્રાનુમહ . [+સં. મg-pa] પ્રજા ઉપરની કપા. (૨) પ્રજા-શાલી સ્ત્રી. [+ ફા] લોકશાહી, ‘રિપાલિક પ્રજાની કૃપા
પીપકસ પાટ' પ્રજા-શેષ વિ. [સં.] કર-વેર દ્વારા લોકોને ચસનાર (તંત્ર) પ્રજાપક્ષ છું. [સં.] લોકોને પક્ષ (રાજકારણમાં), પ્રજા-શેષણ ન. [સ.] કરવેરા દ્વારા લેકીને ચૂસવાની ક્રિયા પ્રજાપતિ મું. [સં.] રાજા, (૨) વેદિક માન્યતા પ્રમાણે પ્રજાસત્તા બી. [સં.] એ “પ્રજા-શાસન-ડેમેક્રસી.' હિરણ્યગર્ભ, (૩) પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે બ્રહ્મા અને પ્રજાસત્તાક વિ. [સં.] જેમાં પ્રજાના પ્રતિનિધિઓ ચૂંટાઈ એમના ૨૧ અત્રિ દક્ષ વગેરે પુત્રોમાં પ્રત્યેક. (૪) આવી ૨ાજય ચલાવે તેવી પદ્ધતિવાળું (રાજ્ય), મેક્રેટિક' યુરેનસ' નામને સુર્યમાળાના દરને ગ્રહ, (સંજ્ઞા.). (૫) (૨) ન. લોક શાહીવાળું રાજ્ય તંત્ર, ‘રિપલિક' (લ.) કુંભાર (અત્યારે “કુંભાર' પિતાને “પ્રજાપતિ' જ્ઞાતિના પ્રજાસત્તાકવાદી વિ. [સં., મું] જુએ “પ્રજાસત્તાવાદી'તરીકે ઓળખાવે છે.)
રિહેનારું ‘રિપકિન' (શ્રીધરાણી) પ્રજ પરાયણ વિ. [સં.] પ્રજાની સેવા કરવામાં રહ્યું પ... પ્રજાસત્તા-વાદ પું. સં.) જ એ “પ્રજા-વાદ.' પ્રા-પાલ-ળ),૦ક પું. સિં] જુએ “પ્રજાનાથ'
પ્રજાસત્તાવાદી વિ. [સ., મું.] જુએ “પ્રજાવાદી.' પ્રજા-પાલન સિં.] પ્રબનું રક્ષણ અને સંભાળ
પ્રજાસેવક છું. [સં.] લોક-સેવક પ્રજા-પાળ,૦કે એ "પ્રાપાલ,૦ક.”
પ્રજાસેવા શ્રી. સિં. લેકની સેવા પ્રજ-પીક વિ સિં.1 પ્રજાને પીડા કરનાર, લેકે ઉપર પ્રજાસેવી વિ. [સ.,યું.] પ્રજની સેવા કરનાર જુલમ ગુજારનાર
પ્રજાસ્મિતા પી. [+ સં. રમ-a] જુઓ “પ્રજ-ભાવંશનાપ્રજા૫ન ન [સં. પ્રજા ઉપરનો જમ
લિઝમ' (બ. ક. ઠા.) પ્રજા-પ્રિય વિ. [સં.] લેકમાં પ્રેમનું પાત્ર, લોકપ્રિય. (૨) પ્રજા-સમષ્ટિ જી. [સં] પ્રજાનો સમૂહ પ્રજા જેને વહાલી છે તેવું
પ્રજાસ્મિતા વાદ છું. [.] જુઓ “પ્રી-વાદ.'—નેશનલપ્રાપ્રેમી વિ. [સ, પૃ., ન.] પ્રજાને ચાહ મેળવનાર કોન્શિયસનેસ' (બ.ક. ઠા) પ્રજાબંધુ (-બન્ધ) મું. સિં.] જ એ “પ્રજા-હિતેથી.' પ્રજાસ્મિતા-વાદી , [સ, પું] જાઓ “પ્રજાવાતી.” પ્રજા-ભાવ . [] પિતે પ્રજા છે એવી ભાવના, રાષ્ટ્રિયતા, નેશનાલિસ્ટ' (બ.ક.ઠા.)
[લેકશાહી સત્તા પ્રજાસ્મિતા, નેશનાલિઝમ' (ના. દ.ક.)
પ્રજાતંત્ર્ય (સ્વાત-વ્ય) ન. (સં.) પ્રજાની સાર્વભૌમ પ્રાભિમાન ન. [+સ, અમિ-માન, પં.] પિનાના દેશની પ્રજાસ્મિ-વાદ પું. સિ.] જ એ પ્રજમિતાવાદ'—નેશ
*પોસિબલ' : અધીન રહેતા