Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 369

પાઘડી-બંધ
૧૪૦૪
ત્રી.વિ.પ્ર. લા.) પહોળાઈ ખૂબ ઓછી અને લંબાઈ ધણી પાછળ્યું વિજએ પાછવું'; અપ. પ૪િમ-દ્વાર.] જુઓ હોય એમ
પાછલું.'
[એ (નળિયાંનું) પાઘડી-બંધ (-બન્ધ) વિ. [ જ “પાધડી'+ “બંધ.'] પાછવું ન. કાણું પાહવું એ. (૨) સંચારણ કરવું એ, ચાળવું પુરુષે પૂરતું (નાતરું)
પાછળ ના.. [સં. g> પ્રા. વિશ્વના વિકાસમાં અપ. પાઘડું ન. [જએ પાઘ” ગુ. હું સ્વાર્થે ત.ક.] જરા ઘાટ- ifબ્દ સા.વિ.જ ગુ. “પાલિ'] પછવાડે, પડે, પાછલી
ઘુટ વિનાની મોટી પાઘડી, ડફાલું (કાંઈક તિરસ્કારમાં) બાઇએ. (૨) પૂર્વના સમયે. (૩) પછીના સમયે. (૪) (લા.) પાઘમ છું. કાનનો કોલ
[પહેર્યું હોય તેવું ગેરહાજરીમાં. [૦ ચાલવું (૨ પ્ર) નકલ કરવી, ૦ છોડવું (રૂ. પાઘેટા-ધારી વિ. [જ “પાર્ટ + સં૫] મેટું પાપડું પ્ર.) આગળ નીકળી જવું. ૦ થવું ઉ.પ્ર.) પીછો પકડવો. (૨) પાટી ઝી. જિઓ “પાટું + ગુ, “ઈ" પ્રત્યય.], ટું ચીડવ્યા કરવું. ૦૫૬ (ઉ.પ્ર.) મચ્યા રહેવું, પ્રયત્ન કર્યા ન. જિઓ “પાધ' દ્વારા] પાધડી (તિરકારમાં)
કરવો. (૨) બીજાને નુકસાન થાય એમ કામ કરવું. પછી પાચ એ “ચ.'
જવું, ૨ રહી જવું (રૂ.પ્ર.) મેંડું પડવું. (૨) સ્થિતિ કે પાચક વિ. સિં] પાચનક્રિયાને મદદ કરનારું, પચાવનારું. દરજજમાં ઊતરતું દેવું. બુદ્ધિ, ૦મતિયું (ઉ.) વિચારીને (૨) કું. રસાયો, પાકારની
નહિ કરનારું. ૦મૂકવું (રૂ. પ્ર.) ચડિયાતા થવું, ઉગાવું પાચન ન. [સં.] પચી જવું એ, હજમ થઈ જવું એ, હજમે.
(ઉ.પ્ર.) ગુપ્ત બાતમી માટે માણસ (કોઈની પાછળ) મૂકવે. (૨) રાઈ કરવી એ, પાક-ક્રિયા
• લાગવું (રૂ.પ્ર.) મચા રહેવું. (૨) સાથ ને સાથે રહેવું. પાચનક્રિયા સ્ત્રી. [સં.] જ “પાચન(૧).
પાછું વિ.કિ.વિ. સિં. વઢપ્રા. વજી + ગુ.-“G” સ્વાર્થે પાચન-યંત્ર (ચત્ર) ન. સિં] લા.) હોજરી, પેટ
ત.પ્ર.] ઊલટી કે અવળી દિશામાં, વળતું, પરાવર્તિત.(૨) પાયન-રસ પું. [સં] પચવામાં સહાયક રસ (આંતરડાંમાં)
વળી, ફરીથી, [-છા ૫ગ (ઉ.પ્ર.) પીછેહઠ. (૨) પરણ્યા પાચનશક્તિ સી. [સં.] (ખાધેલું પચાવવાની તાકાત કે
પછી કન્યાને માવતર થોડા દિવસ માટે આવવું એ. છી ગુજાયશ
ધરતી (ર.અ.) ગુજરાતના પશ્ચિમ દિશામાં પ્રદેશ-સૌરાષ્ટ્ર, પાચ-પાની સીએ નામની એક વનસ્પતિ
-છી પાની (ઉ.પ્ર) પાછા હઠવું એ. ડી મૂકવી (૨) પાચ-પેચ . જિઓ પેચ' –ર્ભાિવ.] દાવ-પેચ
પાણી ભરેલો કેસ ન ખેંચાતાં બળદોનું પાછું હઠવું. -બી પાચવું જ પચવું.' (પથમાં)
લાગવી (ઉ.પ્ર.) માત આવવું. ૦ આપવું (રૂ.પ્ર.) મજરે પાચા-પીરોજા મું. એ નામને કિંમતી પથર, પનું
આપવું. ૦ આવવું (રૂ.પ્ર.) કરીને આવવું. ૦ કરવું(ઉ.પ્ર.) પાચિકા સ્ત્રી. [સં.] રાયણ, રાંધણ
[માછલી
ખસેડવું. ૦ કાઢવું (.પ્ર.) અ-સ્વીકાર કરે. (૨) પિસવા પાચીટ સલી, એ નામની સમુદ્ર-કાંઠા નજીક થતી નાની જાતની
ન દેવું. ૦ કેકાવું (ઉ.પ્ર.) ઊલટી થવી, ૦ ૫૬ (રૂ.) પાચો છું. પોખરાજ
નિષ્ફળ થવું. (૨) હારી જવું. (૩) ખેટું કરવું. ૦૫ગલું પાછા(-છ છા) કું. [જ પાદશાહ-એનું લાઘવ.] પાદ
ભરવું (રૂ.પ્ર.) ખચકાવું. (૨) નાસી જવું. ફરવું, વળવું શાહ, બાદશાહ, શહેનશાહ
(ઉ.પ્ર.) ઊલટી થવી. ૧ભર (ઉ.પ્ર.) વળતર આપવું. ૦૧ીને પાછા(-છા)ઈ સ્ત્રી. જિઓ “પાદશાહી,-એનું લાઘવ.]
જેવું (ઉ.પ્ર.) દીર્ધ દૃષ્ટિ દોડાવવી, ભવિષ્ય વિચારવું. (૨) પાદશાહી, બાદશાહી, શહેનશાહપણું
કપા-દૃષ્ટિ કરવી. ૦ વાળવું (ઉ.પ્ર.) જાકારો આપ. (૨) પામ્ય વિ. સં.] પચાવી શકાય-હજમ કરી શકાય તેવું. * Jિ મારા રાય-હજમ કરી શકાય તેવું અ-સ્વીકાર કરો]
[નિષ્ફળતા અનુભવવી (૨) રંધાતાં ચડી જાય તેવું [ટાવવું પ્રેસ.. પાછવાવું અ.કિ. જિઓ “પાછું,' –ના. ધા. પાછું પડવું, પાછવું સક્રિ. [રવા.] પછાડવું. પછટાણું કર્મણિ, ક્રિ. ૫૭- પાછાટવું અ.જિ. જિઓ પાછું,’ -ના. ધા.3 રને ઓધાન પાન-છે)તર, અરું વિ. સિ. પA + ૩ = પોત્તર > પ્રા. પૂછોત્તર + ગુ. “ઉં' સ્વાર્થે ત.ક. મસમના પાછલા પાટિયું ન. જિઓ “પાઈ' દ્વાર.] ગાડામાં પાછલા ભાગે ભાગમાં થયેલું કે થનારું
[પા થવા રાખવામાં આવતું બારણું જેનું પાટિયું. (૨) પાલાવાળા પા૨ ન. ઘસરકે, આ ઘા, છરો. [-રાં પટવા (ઉ.પ્ર.) ગાડાનું કે સગરામનું પાલું બારણું. (૩) કપડાની અંદરનું પાછલું વિ. સિં. પશ્ચ>પ્રા. 8 ના વિકાસમાં પ્રા. પ8િ- ખીસ.
[બાંધવા એ ઇમ-] મેઢા આગળ નહિ તેવું, પાછળના ભાગમાં રહેલું, પાટિયું ન. જિઓ “પાઈ' દ્વારે.] પીઠ પાછળ હાથ પંઠ પાછળનું. (૨) પૂર્વના સમયનું. (૩) પછીના સમયને પાછતર, ૨ જ “પાછતર,૨'-લેઇટ' લગતું. [લી અવસ્થા (ઉ.પ્ર.) ઘડપણ, -લી મત (ત્ય) પાછાયું ન, [ઓ “પાછું' કાર.] પાછું વળવું એ, વળી (ઉ. પ્ર.) પછીથી થનારી અક્કલ. -લી રાત (ન્ય) (ઉ.પ્ર.) આવવું એ
[ભાગનું છેવાડાના ભાગનું રાત્રિના ત્રણેક વાગ્યેથી શરૂ થતા સમય. લા પહોરનું પાછાવરિયું વિ. [જ ‘પાછું' દ્વારા.](ગામના) પછવાડેના (પારનુ) (ઉ.પ્ર.) હલકું). ખરાબ. -લે બારણેથી (ઉ.પ્ર.) પાછા જ “પાછા.” ચારી-ઈરીથી. લો પહોર ( :૨) ૧. પ્ર.) વૃદ્ધાવસ્થા, પાછાઈ જુઓ “
પાઈ.' ઘડપણું
મધમાં) પાક સી. [સ. પથા)પ્રા. ] પાળ, સેતુ, બંધ, બોધ. પાછલું વિ. [જુઓ પાછું' + શું “લ” સ્વાર્થ ત.ક.] પાછું (૨) મકાન-કામમાં દીવાલોને અડીને ચા છતની નીચે