Page Text
________________
નિર્ણય-બુદ્ધિ ૧૩૦૩
નિબુદ્ધિ નિર્ણય-બુદ્ધિ સી. એ.] નિવેડો લાવવાની સૂઝ. નિદેવડું વિ. [ગુ. હું સ્વાર્ધત..] જઓ નિર્દોષ.'(પદ્યમાં) નિર્ણયાત્મક વિ. સ. નિન + મારમ7-8] નિર્ણય-રૂપ, નિર્દોષતા સ્ટી., - ન. [સ.] નિર્દોષ હોવાપણું નિવેડાના રૂપનું. [૦ મત રૂ. પ્ર.) સમાન મતો પડતાં પ્રમુખ નિર્દોષી વિ. સિં, પું, પરંતુ સં. રન પ્ર.ની જરૂર નથી.] તરફથી એક વધુ મત અપાય તે, “કાસ્ટિંગ વાટ'
જ નિષ.” નિર્ણાયક જિ[સં] નિર્ણય લાવી આપનાર, નિશ્ચયનું આખરી નિર્બદ્ધ (
નિદ્ધ) વિ. સં.] અડ, અદ્વિતીય, (૨) રાગ-દ્વેષ રૂપ આપનાર, “રેકરી,' “અમ્પાયર.' (૨) ફેંસલારૂપ સુખ-દુઃખ શીત-ઉષ્ણ માન-અપમાન લાભ-અલાભ વગેરે રહેલું, 'ક-કયુબિવ.” (૩) બે પક્ષેના મતની સમાનતામાં - જેકને વટાવી ગયેલું, ઢોથી પર. વેદાંત.) વધુ મતથી બેમાંના એક પક્ષને બહુમતીમાં મુકનાર, કાસ્ટિગ' નિર્ધન વિ. [સ.] ધન-હીન, ધન વગરનું, અ-કિચન, ગરીબ, (ભત), [૦ મત(ઉ. પ્ર.) એ નિર્ણયાત્મક મત?]
કંગાલ, રંક, દરિદ્ર, “પાઉપર’ નિતિ વિ. સિ,] જે વિશે નિર્ણય કરવામાં આવ્યો હોય નિર્ધનતા સ્ત્રી. સં.] નિર્ધન હેવાપણું
તેવું, નિર્ણય-પ્રાત, નક્કી કરેલું ક થયેલું. (૨) ફેંસલા-રૂપે નિર્ધનિયું . [+ ગુ. ઈયું સ્વાર્થે ત. પ્ર.], નિર્ધની વિ. નક્કી કરેલું, ‘રેસ જ્યુડિશિયન'
[સ, પું, પરંતુ સં. રન પ્ર. ની જરૂર નથી.] જુએ “નિર્ધન.” નિર્ણતાધિકાર છું. [+ સં. મ-જા૫) સ્થાપિત હક નિર્ધર્મ, ૦૭ વિ. [] જેમાં કઈ ગુણ-લક્ષણ ન રહ્યાં નિર્ણતા વિ. [સે, મું.] જ “નિર્ણય-કર્તા.'
હોય તેવું, ગુણાતીત, નિર્ગુણ. (વેદાંત.) નિëય વિ. [ ] નિર્ણય કરવા યોગ્ય, જે નિર્ણય નિર્ધાર છું. [સં.] નિશ્ચય, ઠરાવ. (૨) મનની દતા કરવાના હોય તેવું
નિર્ધારણ ન. સિં.] જુઓ “નિર્ધાર.” [- સસમી (રૂ. પ્ર.) નિર્દશ્વ વિ. [સં.] તદ્દન બાળી નાખેલું, બળી ગયેલું નિશ્ચાયાત્મક અર્થમાં વપરાતી સાતમી વિભક્તિ. (વ્યા.)] નિર્દય વિ. સં.] જુઓ “નિધૂણ.'
નિર્ધારણ સ્ત્રી. [સં.] જ “નિર્ધાર.' નિયત સ્ત્રી. [.] જ એ નિધૃણ-તા.'
નિર્ધારણીય વિ. [સં] નિર્ધાર-નિશ્ચિય કરવા-કરાવા જેવું નિર્દભ (નિષ્ણ) વિ. [૩] દંભ વિનાનું, ળ વગરનું નિર્ધારનું સક્રિ. સિં. નિર+પૃ-ધાર તત્સમ] નિર્ધાર કરવા, નિર્દભતા (નિષ્ણતા) સ્ત્રી. [સં] નિર્દભ હોવાપણું નિશ્ચય કરવો, નક્કી કરવું, ઠરાવવું. નિર્ધારણું કર્મણિ, નિદંભી (નિદંભી) વિ. સપું, પરંતુ સં. રન પ્ર.ની ફિ. નિર્ધારાવવું છે.. સ. કિ. જરૂર નથી.] એ “દંભ.”
નિર્ધારાવવું, નિર્ધારાવું જુઓ “નિર્ધારવું'માં. નિર્દશ (
નિશ) વિ. સિં] દંશ વિનાનું. (૨) (લા.) વેર-ઝેર નિર્ધારિત વિ. [1] નિરધારવામાં આવેલું, નક્કી કરેલું, કરાવેલું ન રાખનારું
નિર્ધારિતય, નિર્ધાર્ય વિ. સિ.] એ નિર્ધારણીય.” નિર્દોવા વિ. [સ. નિન્ + જુઓ દાવ.] ફરીને દાવો નિર્ધાસ્તી વિ. [. નિન્ + જુઓ ધાસ્તી.] ઘાસ્તી કરવામાં ન આવે તેવું (દસ્તાવેજ-ખત)
વિનાનું, નીડર નિદિ વિ. . જેને નિર્દેશ કરવામાં આવે છે તેવું, નિર્ધત વિ. સિ,] સારી રીતે હલાવેલું, ખૂબ હલબલાવેલું.
સુચિત, દર્શાવેલું, નાટિફાઇડ.' (૨) વર્ણવેલું. (૩) નક્કી કરેલું (૨) સાફ કરેલું, રદબાતલ કરેલું, દર કરેલું નિર્દેશકું. [સં.] ઉલ્લેખ, સુચન, ‘ઇન્ડિકેશન.” (૨) વર્ણન, નિધૂમ વિ. [સ.] ધુમાડા વિનાનું કથન. (૩) ઠરાવવાની ક્રિયા, ફેંસલે, ‘જજમેન્ટ' (મ. ન.) નિર્ધમતા સ્ત્રી. [સં.] ધુમાડા વિનાની સ્થિતિ (૪) વિધાન, પ્રોઝિશન' (મ, ન ૧
નિત વિ. [સં.] જોયેલું, ઈ શુદ્ધ કરેલું નિર્દેશક વિ. સિં.] નિર્દેશ કરનાર
નિર્બદ્ધ વિ. સં.] જેની વ્યવસ્થા થઈ હોય તેવું નિર્દેશન ન. [.] જુએ “નિર્દેશ.”
નિર્બલ(ળ) વિ. [સ.] બળહીન, નબળું, દૂબળું, શક્તિ-હીન. સભામાં કરવાનાં કામકાજને (૨) જેને લઈ ગુણવૃદ્ધિ ન થાય તેવું (પ્રત્ય.) (વ્યા.) કાગળ, ‘એજેન્ડા-પેપર'
નિર્બલ(-ળતા સ્ત્રી. (સ.] નિર્બળ હોવાપણું, નિર્દેશ-પાવ વિ. [સ., ન.] નિર્દેશવા જેવું, બતાવવા જેવું નિબંધ (નિબંધ) વિ. [સ.] બંધન વિનાનું. (૨) પું. [સ.] નિર્દેશ-વાકય ન. સિં.] અમુક નિર્ણય કે નિશ્ચિય બતાવનારું કાલાવાલા આજીજી, વિનંતિ, પ્રાર્થના કથન. (તર્ક)
નિબંધતરણ (નિબે-ધ-) વિ. [સં] કાયદાનું જ્ઞાન ધરાવનાર, નિર્દેશાવું સ. ક્રિ. (સં. [નિર્વેચ, ની. ધા] નિર્દેશ કરે. ‘લેયર' – “જજ,” “જયુરર' (ઉ. કે.)
મુિક્ત-તા. નિર્દેશાવું કર્મણિ, જિ. નિદેશાવવું છે, સ, . નિબંધ-તા (નિબંધ-તા) સ્ત્રી. [સ.] બંધન રહિત હોવાપણું, નિદેશ-યાપાર ૫. [સં.] નિર્ણય લાવી આપવાની ક્રિયા, નિબંધુ (નિર્બધુ) વિ. [સ.] ભાઈભાંડુ-સગાં વહાલાં વિનાનું જજિંગ' (મ. ન.)
નિર્બાધ વિ. [સ.] બાધા વિનાનું અડચણ વિનાનું, “” નિર્દેશાવવું, નિર્દેશાવું જ “નિર્દેશ'માં.
(ઉ.કે). (૩) ઉપદ્રવ-રહિત નિર્દેશ્ય તિ, [.] નિર્દેશ કરવા-કરાવા જેવું, નિર્દેશપાત્ર નિબંધ-તા સી. [સં.] બાધાનો અભાવ, અડચણ ન હોવી એ નિર્દેષ્ટા છે. [સ, પું) જ “નિર્દેશક.'
નિબજ વિ. સં.] બી વિનાનું, ઠળિયા વિનાનું નિર્દોષ લિ. (સ.] દોષ વિનાનું, વિશ૦. (૨) નિરપરાધ, નિર્બુદ્ધિ વિ. [સં.) બુદ્ધિ વિનાનું, બુદ્ધિહીન, કમ-અક્કલ, બિન-ગુનેગાર. (૩) પું. સંગીતને એક અલંકાર,(સંગીત.) મૂર્ખ બેવકૂફ
નિર્દેશ-૫૦ ૬. સિ., .]
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |